Pinocetus

	Pinocetus
	Czyżewska & Ryziewicz, 1976
	Okres istnienia: 15–12 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	; Podpisane części czaszki
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	kopytne
Podrząd	fiszbinowce
Infrarząd	walenie
Rodzina	Cetotheriidae
Rodzaj	Pinocetus
	Typ nomenklatoryczny
	Pinocetus polonicus Czyżewska & Ryziewicz, 1976
Gatunki
	P. polonicus Czyżewska & Ryziewicz, 1976
	P. polonicus Czyżewska & Ryziewicz, 1976
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pinocetus – wymarły rodzaj walenia z rodziny Cetotheriidae.

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Żył w płytkim mioceńskim morzu, 12–15 mln lat temu. Waleń posiadał pierwotne otwory nosowe, i nie był dobrym pływakiem, na co wskazują tylko cztery pary żeber połączone z kręgami poprzez głowę i guzki. Klatka piersiowa Pinocetusa była wydłużona, a jej przekrój od przodu miał kształt owalny, przez co płuca zwierzęcia były usadowione nisko, co zmniejszało stabilność ciała oraz efektywność pływania. Płetwy Pinocetusa mogły się poruszać ruchem obrotowym dzięki półkolistej główce kości ramiennej, lecz przez wydłużoną kość ramienną oraz słabo umięśnione kończyny jego ruchy były niesprawne. Przednia część klatki piersiowej uniemożliwiała mu nurkowanie głębinowe, przez co żył na płyciznach. Całkowita długość szkieletu wynosi 4 metry oraz 20 cm.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy szkielet został znaleziony w Nowej Wsi niedaleko miejscowości Pińczów w latach 50. XX wieku, a jego restauracja trwała 20 lat. Drugi, lepiej zachowany szkielet został znaleziony w 1993 roku. Znaleziono 3 okazy, z czego dwa z nich znajdują się muzeach. Pierwszy okaz znajduje się w Muzeum we Wrocławiu, a trzeci okaz w muzeum geologicznym w Kielcach.

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Pinocetus: Pińczów, Polska; gr. κητος kētos ‘wieloryb’^[1].
polonicus: średniowiecznołac. Polonicus ‘Polak, polski’, od łac. Polonia ‘Polska’^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b T. Czyżewska & Z. Ryziewicz. Pinocetus polonicus gen.n., sp.n. (Cetacea) from the Miocene limestones of Pińczów, Poland. „Acta Palaeontologica Polonica”. 21 (3), s. 261, 1976. (ang.).
↑ polonicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-15] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

[czy&ryz-1] T. Czyżewska & Z. Ryziewicz. Pinocetus polonicus gen.n., sp.n. (Cetacea) from the Miocene limestones of Pińczów, Poland. „Acta Palaeontologica Polonica”. 21 (3), s. 261, 1976. (ang.).

[2] polonicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-15] (ang.).

[1]

[2]