Piotrków Pierwszy
51°02′47″N 22°38′09″E/51,046389 22,635833
| wieś | |
 Zgodnie z ruchem wskazówek zegara: pole w okolicach wsi, maszty eR Piotrków, dworek, Zespół szkół w Piotrkowie, boisko Orlik, kościół parafialny, wjazd do Piotrkowa od strony Jabłonny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
223-286 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2017) |
757[2] |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
23-114[3] |
| Tablice rejestracyjne |
LUB |
| SIMC |
0381255[4] |
Położenie na mapie gminy Jabłonna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubelskiego  | |
| 51°02′47″N 22°38′09″E/51,046389 22,635833[1]
| |
Piotrków Pierwszy (w 1388 Piotrkow kop., 1453 Pyotrkow) – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Jabłonna[5][4]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 835.
Do 1954 r. istniała gmina Piotrków. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo gminy Jabłonna[6].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Piotrków leży na Wyżynie Lubelskiej u źródeł strugi Czerniejówki. Jest położony w centralnej części województwa lubelskiego w powiecie lubelskim w gminie Jabłonna. Zamieszkiwany przez ok. 1700 osób (z Piotrkowem Pierwszym, Drugim i Kolonią). Na jednym ze wzgórz w miejscowości znajduje się masz nadawczy ER Piotrków.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1065131 | Sachalin | przysiółek |
Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości znajdują się :
- Gminne Centrum Kultury (GCK);
- Zespół szkół;
- Gminny Klub Dziecięcy „Zielone Jabłuszko”;
- Klub Sportowy PLKS „Piotrcovia” Piotrków;
- ochotnicza straż pożarna (Włączona do KSRG)
- Boisko „Orlik” (przy budynku szkoły)
- Maszt nadawczy ER Piotrków
- Dworek (obecnie własność prywatna) – zbudowany przez Aleksandra Freytaga zarządcę majątku państwowego w Piotrkowie.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Piotrków znajduje się nad ważnymi szlakami drogowymi województwa lubelskiego:
Odległość od ważniejszych ośrodków miejskich:
- Bychawa
– 8 km - Lublin – 24 km
- Piaski – 16 km
- Warszawa - 164 km
- Lwów
– 167 km - Biłgoraj – 61 km
- Kraśnik – 41 km
- Krasnystaw – 48 km
Do Piotrkowa co kilkanaście minut kursują busy z Lublina i do Lublina. Ponadto przez Piotrków przejeżdżają busy i autobusy z i do Bychawy, Biłgoraja, Krasnegostawu, Szczebrzeszyna ale też Przemyśla, Zamościa i Warszawy.
Edukacja i kultura[edytuj | edytuj kod]
Budynek, w którym mieści się teraz szkoła powstał w 1965 r. z inicjatywy Pawła Dąbka, który pochodził z Piotrkowa. Obok został wybudowany również blok, w którym mieszkają nauczyciele zatrudnieni w szkole. Do 1973 r. mieściła się tu szkoła podstawowa, przedszkole i Liceum Ekonomiczne. Następnie liceum zakończyło swoją działalność i na jego miejsce powstał Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, a szkoła podstawowa przekształciła się w Gminną Szkołę Zbiorczą w Piotrkowie.
W 2001 r. Ośrodek Szkolno–Wychowawczy zakończył działalność, a powstało gimnazjum publiczne w Piotrkowie. Na terenie Piotrkowa znajduje się przedszkole publiczne, szkoła podstawowa, gimnazjum publiczne, gminny ośrodek kultury, Ochotnicza Straż Pożarna, kościół, poczta, a także stary drewniany dworek będący teraz własnością prywatną. W miejscowej szkole kształcą się nie tylko dzieci z Piotrkowa, ale również Piotrkówka, Chmiela, Skrzynic.
Drugą inwestycją rozpoczętą również z inicjatywy Pawła Dąbka jest Gminny Ośrodek Kultury – jego projekt budowy powstał na początku lat sześćdziesiątych. Fundamenty położono w 1964 r. i rozpoczęto budowę. Budowa z różnych przyczyn nie została ukończona. Zręby budynku przez długie lata stały i niszczały. Dopiero w 1983 r. podjęte zostały na nowo prace dzięki dotacji Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie i w maju 1986 r. GOK został oddany do użytku. Obecnie w budynku mieści się dom kultury, biblioteka publiczna, poczta, a także straż pożarna.
Szkoła w Piotrkowie została wybudowana w ramach akcji „Szkoła tysiąclecia” w 1965 roku, budynek jest Pomnikiem Tysiąclecia Państwa Polskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Piotrków pochodzi od imienia jakiegoś Piotra, który miał się osiedlić u źródeł, z których bierze początek Czerniejówka.
Piotrków jest bardzo starą wsią. Według W. Koźmiana, wieś istniała we wczesnym średniowieczu. Była własnością królewską, a zarządzał nią dzierżawca Pieszyk z Frydrychowa i Kosarzowa. W 1388 r. król Władysław Jagiełło przeniósł wieś na prawa magdeburskie. Wieś należała wtedy do parafii Krzczonów.
W 1453 roku Piotrków graniczył z Jabłonną. W 1565 nadal był własnością królewską, 3 łany należały do wójta i były obsadzone 2 kmieciami i karczmarzem oraz znajdowało się w nim 74 kmieci na 46 łanach, 10 karczmarzy na 9,5 łanach, 2 kołodziejów, 10 zagród, 10 bartników z czego 2 na wolniźnie i młyn[7].
Mieszkańcy miejscowości walczyli w wojnach tatarskich, kozackich, moskiewskich, węgierskich i szwedzkich. 3 kwietnia 1671 Król Polski Michał Korybut Wiśniowiecki wydał przywilej potwierdzający trzem rodzinom posiadanie trzech łanów we wsi Piotrków w starostwie lubelskim za udział w wojnach. W 1676 r. dzierżawcą wsi był Jan Potocki. W tym czasie Piotrków zamieszkiwało 270 poddanych w tym 5 żydów. W 1827 r. w miejscowości było 37 domów i 230 mieszkańców. Piotrków w tym czasie był miejscowością gminną. W skład gminy wchodziły: Chmiel wieś i folwark, Czerniejów wieś i folwark, Jabłonna wieś i folwark, Majdan-Wolnica, Majdan Nowy, Piotrków wieś i folwark, Piotrkówek Stary, Piotrkówek Nowy, Skrzynice.
Podczas I wojny światowej przetaczał się tędy front, cała wieś została spalona. Gdy front odszedł miejscowa ludność musiała sprzątać pola zalane trupami żołnierzy armii austro-węgierskiej i armii carskiej. Do dziś istnieją pozostałości okopów w lasach[8].
W miejscowości znajdują się trzy Cmentarze wojenne z I wojny światowej wpisane na listę Narodowego Instytutu Dziedzictwa[9]
- Cmentarz wojenny w Piotrkowie (zachodni)
- Cmentarz wojenny w Piotrkowie (południowy)
- Cmentarz wojenny w Piotrkowie (wschodni)
Sport[edytuj | edytuj kod]
Obiekty sportowe
- Kompleks boisk „Orlik” (przy zespole szkół)
- Boisko klubu sportowego PLKS „Piotrcovia” Piotrków
Miejscowym klubem sportowym jest „Piotrcovia” Piotrków założony w 2003 roku, a od sezonu 2013/2014 grający w lubelskiej A-klasie[10].
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Piotrków k. Lublina (Sala Królestwa Piotrków Drugi 92A)[11].
Osoby związane z Piotrkowem[edytuj | edytuj kod]
- Paweł Dąbek – polski polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy, wojewoda lubelski, generał brygady Wojska Polskiego. Odznaczony Krzyżem Komandorskim, Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Urodzony w Piotrkowie.
- Tadeusz „Tade” Mysłowski – malarz, grafik, artysta roku Angelus Lubelski (2009), urodzony w Piotrkowie[12].
- Teodor Ryder – polski dyrygent i pianista urodzony w Piotrkowie.
- Leopold Wasilkowski – urodzony w Piotrkowie lub Lublinie, polski rzeźbiarz artysta.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101396
- ↑ Sołectwa będą miały więcej pieniędzy!. jablonna.lubelskie.pl. [dostęp 2017-11-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 927 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Jabłonna. Urząd Gminy Jabłonna. [dostęp 2016-04-15].
- ↑ Tomasz Jurek, Stanisław Prinke: Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk. [dostęp 2015-06-17].
- ↑ Historia miejscowości Piotrków. [dostęp 2015-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Piotrków w gminie Jabłonna – cmentarze wojenne. Złe miejsca dla ślimaków. [dostęp 2015-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-17)].
- ↑ Piotrkowski Ludowy Klub Sportowy Piotrcovia Piotrków. [dostęp 2015-06-17].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08].
- ↑ Tadeusz Mysłowski – wciąż między Lublinem a Nowym Jorkiem. Kurier Lubelski, 2010-02-26. [dostęp 2015-06-17].
- Siedziba gminy: Jabłonna-Majątek
| Wsie | |
|---|---|
| Części wsi | |
| Inne |
_COA.svg)