Południowa grań Ostrej
Południowa grań Ostrej (słow. J rameno Ostrej[1]) – długi grzbiet w Tatrach Wysokich, ciągnący się w kierunku południowym od wierzchołka Ostrej, położonego w głównej grani odnogi Krywania. Grań oddziela od siebie Dolinę Furkotną na wschodzie i system Doliny Ważeckiej na zachodzie. Od Ostrej aż do Siodełkowej Kopy grań biegnie niemal idealnie na południe[2].
Górny fragment grani nosi nazwę Koziego Grzbietu (Kozí chrbát) i biegnie od Liptowskiej Przełączki na północy do Ostrej Przełączki na południu. Jego północna część, ograniczona od południa Wyżnią Liptowską Przehybą, to Liptowski Grzbiet (Liptovský chrbát)[2].
Na całym odcinku grani nie występują żadne szlaki turystyczne[3].
Przebieg grani[edytuj | edytuj kod]
Większość nazw w południowej grani Ostrej powstała stosunkowo niedawno – zarówno w wersji słowackiej, jak i polskiej. Bardziej ugruntowane są nazwy słowackie[2], polskie odpowiedniki są w większości autorstwa Władysława Cywińskiego lub Endre Futó, twórcy czterojęzycznego słownika nazw tatrzańskich[1].
W grani wyróżnia się następujące obiekty (od wierzchołka Ostrej na południe)[1]:
- Liptowska Przełączka (Liptowska Szczerbina[2], Liptovská štrbina, ok. 2245 m[3]),
- Liptowskie Turnie:
- Zadnia Liptowska Turnia (Liptovská veža, 2268[2] lub 2271[3] m),
- Wyżnia Liptowska Przehyba (Kozia priehyba),
- Pośrednia Liptowska Turnia (Kozí hrb, 2272 m[3]),
- Niżnia Liptowska Przehyba (Vyšný Kozí zárez),
- Skrajna Liptowska Turnia (Kozia stena),
- Kozi Karbik (Kozí zarez),
- Kozi Róg (Liptowski Róg[3], Kozí roh),
- Ostra Przełączka (Ostrý zárez, ok. 2105 m[3]),
- Ważecka Turnia (Ostrá veža, 2129 m) o dwóch wierzchołkach, między którymi znajduje się Ważecka Szczerbina (Ostrá štrbina),
- Pośrednia Ważecka Szczerbina (Prostredná Ostrá štrbina),
- Ważecki Palec (Ostrý palec),
- Niżnia Ważecka Szczerbina (Nižná Ostrá štrbina),
- Ważecki Kopiniak (Ostrý hrb) o dwóch wierzchołkach, między którymi znajduje się Szczerbina w Ważeckim Kopiniaku (Štrbina v Ostrom hrbe),
- Ważecki Karb (Vyšný Ostrý zárez),
- Ważecki Ząb (Ważecka Turniczka[3], Ostrá vežička),
- Ważecki Karbik (Nižný Ostrý zárez),
- Ważecka Kopa (Ostrá kopa) – dwa wierzchołki, północny i południowy, które rozdziela Ważecka Przehyba (Ostrá priehyba)[4],
- Szczerbina nad Turniczką (Štrbina nad vežičkou),
- Turniczka nad Szczerbiną (Vežička nad štrbinou),
- Szczerbina pod Turniczką (Štrbina pod vežičkou),
- Kopa nad Siodełkiem (Kopa nad sedielkom),
- Siodełko Furkotne (Przełęcz pod Siodełkiem, Sedielkový priechod, ok. 2015 m[3]),
- Kopa przed Siodełkiem (Zadnia Siodełkowa Kopa[3], Kopa pred Sedielkom),
- Siodełkowa Płaśń (Sedielková pláň),
- Siodełkowa Kopa (Siodełko, Wielka Siodełkowa Kopa, Sedielková kopa, 2065 m[3]).
Na powyższym odcinku zachodnie stoki grani opadają do Doliny Suchej Ważeckiej, a wschodnie do Doliny Furkotnej. Na wierzchołku Siodełkowej Kopy grań rozgałęzia się na dwa łagodne grzbiety: południowo-zachodni z Pośrednią Siodełkową Kopą, opadający do głównej gałęzi Doliny Ważeckiej, i południowo-wschodni ze Skrajną Siodełkową Kopą[3].
Pierwsze odnotowane przejście całej południowej grani – Alfred Martin i Johann Franz (senior) 19 września 1907 r.[5]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Endre Futó: Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. [dostęp 2013-06-24]. (Bibliografia słownika)
- ↑ a b c d e Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 336–337. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b c d e f g h i j k Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 138. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ Arno Puškáš: Vysoké Tatry, horolezecký sprievodca monografia, diel IX. Bratislava: Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1988.
- ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 119–126.