Pogorzelec (Kędzierzyn-Koźle)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pogorzelec
osiedle administracyjne Kędzierzyna-Koźla
Ilustracja
Pomnik powstańców śląskich na Pogorzelcu
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kędzierzyńsko-kozielski

Miasto

Kędzierzyn-Koźle

W granicach Kędzierzyna-Koźla

30 października 1975
(1902–1975 w granicach Kędzierzyna)

Zarządzający

Zbigniew Barszcz

Populacja (2022[1])
• liczba ludności


10.126

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-224

Tablice rejestracyjne

OK

Położenie na mapie Kędzierzyna-Koźla
Mapa konturowa Kędzierzyna-Koźla, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pogorzelec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pogorzelec”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pogorzelec”
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Mapa konturowa powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pogorzelec”
Ziemia50°20′21″N 18°11′52″E/50,339167 18,197778

Pogorzelec (niem. Pogorzelletz) – jedno z 16 osiedli administracyjnych miasta Kędzierzyna-Koźla. Siedziba Rady Osiedla znajduje się przy ulicy Piotra Skargi 38/I. Przewodniczącym Zarządu Osiedla (2023) jest Zbigniew Barszcz[2].

Dawniej odrębna wieś i gmina jednostkowa, włączona w 1902 roku do gminy jednostkowej Kędzierzyn (Kandrzin)[3]. Od 1945 w gmnie zbiorowej Kędzierzyn[4], którą w 1951 roku przekształcono w miasto Kędzierzyn[5]. W 1975 roku w związku z powiększeniem Kędzierzyna[6] znalazł się w granicach miasta Kędzierzyn-Koźle[7].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności w miejscowości[8] 1845 1855 1861
Kędzierzyn/Pogorzelec (Kandrzin/Pogorzelletz) 365 621 810

Podczas III powstania śląskiego Pogorzelec był miejscem ciężkich walk. 7 maja pułk zabrski Pawła Cymsa wykorzystał go jako przysiółek do ataku na Kędzierzyn (Kędzierzyn-Koźle). Obrona niemiecka, wspierana ogniem z 2 pociągów pancernych, okazała się jednak cięższa, niż się spodziewano. Dopiero 9 maja atak powiódł się. Natarcie powstańców wsparte było przez baony Alojzego Kurtoka, Józefa Szendery, Franciszka Sitka, a także pociąg pancerny "Korfanty". 5 czerwca Pogorzelec zdobyty został przez Niemców, którzy dopuścili się zbrodni na ludności polskiej i jeńcach[9]. Na osiedlu znajduje się pomnik upamiętniający te wydarzenia.

W dniu 31 stycznia 1945 Armia Czerwona zajęła Pogorzelec. 21 marca 1945 rozpoczęło się przejmowanie od Armii Czerwonej obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim.

W 1948 rząd podjął decyzję o wybudowaniu w Kędzierzynie trzeciej w kraju obok Chorzowa i Tarnowa fabryki nawozów sztucznych. Fabryka otrzymała nazwę: Zakłady Przemysłu Azotowego „Kędzierzyn”.

Dla potrzeb nowych pracowników od 1951 rozpoczęto budowę nowych domów mieszkalnych na osiedlu Pogorzelec.

 Osobny artykuł: Historia Kędzierzyna-Koźla.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Na osiedlu Pogorzelec znajdują się sklepy: Carrefour, Castorama, Biedronka, Kaufland, Galeria Handlowa „Odrzańskie Ogrody”, McDonald's.

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Układ drogowy[edytuj | edytuj kod]

Przez Pogorzelec przebiega droga krajowa nr 40 i droga wojewódzka 408.

Komunikacja miejska[edytuj | edytuj kod]

Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu posiada w dzielnicy Pogorzelec 14 przystanków autobusowych: Bema, P. Skargi I, P. Skargi II, P. Skargi III, Partyzantów, Gliwicka, Reja, Kozielska MZK, Kozielska, Kozielska II, Bema „COLO”, Krokusów, Kaufland, Galeria Odrzańskie Ogrody.

Kursują tutaj autobusy linii: 1, 2, 4, 5, 8, 9, 10, 12, 13, 14 oraz 15.

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

  • Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Kościuszki 41
  • Publiczna Szkoła Podstawowa nr 11 im. Władysława Broniewskiego, ul. Partyzantów 30
  • Wydział Inżynierii Systemów Technicznych Politechniki Opolskiej (W budynku dawnej Szkoły Podstawowej nr. 14)
  • Publiczne Gimnazjum nr 3, ul. Piotra Skargi 11

Kościoły i Związki Wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)
  2. Osiedle Pogorzelec
  3. Stanisław Łach, Ziemie Odzyskane pod wojskową administracją radziecką po II wojnie światowej: materiały z konferencji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, 2000, s. 285, ISBN 978-83-87006-49-5 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  4. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  5. Dz.U. z 1951 r. nr 13, poz. 104
  6. Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
  7. M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210
  8. „Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta”, Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001.
  9. Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982.