Pomnik Nauczycieli w Warszawie
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ obiektu |
kompozycja z pięciu głazów[1] |
| Projektant |
Tadeusz Sowicki (rekonstrukcja)[1] |
| Fundator |
Zarząd Miejski |
| Materiał | |
| Całkowita wysokość |
ok. 1,5[1] m |
| Data odsłonięcia | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°15′27,698″N 21°00′30,751″E/52,257694 21,008542
| |
Pomnik Nauczycieli[2] – monument znajdujący się przy ul. Wybrzeże Gdańskie w Warszawie, na terenie parku im. Romualda Traugutta.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Pomnik powstał z inicjatywy prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego[2]. Upamiętnia pracę, zasługi i patriotyzm nauczycieli w okresie zaborów[2].
Monument w formie dużego głazu został odsłonięty 12 listopada 1938, w 20. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości[2].
Upamiętnienie zostało zniszczone przez Niemców w 1944[3]. Zostało odtworzone w formie kompozycji z ocalałych fragmentów głazu[4] według projektu Tadeusza Sowickiego i ponownie odsłonięte 22 listopada 1958[3]. Na największym kamieniu wykuto słowa Jana Zamoyskiego (błędnie przypisane jednak Stanisławowi Staszicowi): Takie Rzeczypospolite będą − jakie ich młodzieży chowanie[5][3]. Poniżej umieszczono datę 22 XI 1958 r. i napis Ku uczczeniu pracy Nauczycieli − Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy[3], natomiast z boku tablicę z brązu z napisem W r. 1938 ufundowany dla uczczenia pracy Nauczycieli przez Zarząd Miejski m.st. Warszawy. W r. 1944 rozbity przez okupanta hitlerowskiego. W r. 1958 ponownie wzniesiony w dniu Nauczyciela przez Radę Narodową m.st. Warszawy[3].
Po 1989 kamień z wyrytym napisem odwrócono i przywrócono pierwotny napis z 1938 o treści[1]:
Odrodzić dusze ludzkie
Zmienić człowieka
Zrobić go lepszym
Potężniejszym i silniejszym
Oto wasze zadanie
- Józef Piłsudski
Ku uczczeniu pracy nauczycielstwa stolicy
W 20-tą rocznicę odzyskania niepodległości
- Zarząd Miejski
- 1938 rok
Tablica z brązu zaginęła[1].
Inne informacje[edytuj | edytuj kod]
W Warszawie znajduje się również pomnik Nauczycieli Tajnego Nauczania, odsłonięty w 2000 w parku Kazimierzowskim[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 98. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ a b c d e Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1990, s. 49. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ a b c d e f Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1990, s. 50. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 99. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ Tadeusz Sobieraj: Pomniki Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1985, s. 62. ISBN 83-217-2605-4.
- ↑ Analiza pomników zespołu SGGW. Pomnik nauczycieli tajnego nauczania [online], Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.