Porozumienie Bez Przemocy

Porozumienie Bez Przemocy (ang. Nonviolent Communication, NVC), porozumienie współczujące, w skrócie PBP - sposób porozumiewania się opracowany przez Marshalla Rosenberga, który dzięki skupieniu uwagi na pewnych aspektach komunikatu rozmówcy oraz własnego (mianowicie na uczuciach i potrzebach), a także specyficznym formom posługiwania się językiem, pozwala na całkowite wyeliminowanie lub co najmniej ograniczenie możliwości wystąpienia przemocy w dialogu w jakiejkolwiek formie, psychicznej lub fizycznej. Człon "nonviolent" w nazwie pochodzi od “nonviolence” w rozumieniu Mahatmy Gandhiego - oznacza "naturalny stan współodczuwania, który osiągamy wtedy, gdy przemoc ustąpi z naszego serca".

PBP jest formą dialogu, na który składają się dwie fazy:

• empatia - wysłuchanie rozmówcy z głębokim współczuciem

oraz

• szczere wyrażenie siebie.

Formalnie każda z tych faz składa się jeszcze z czterech elementów: spostrzeżenia (czyli konkretne działania, które wpłynęły na to, jak się czujemy), uczucia (czyli to, co poczuliśmy wobec zaobserwowanych działań), potrzeby (czyli to, z czego wynikają nasze uczucia), prośby (czyli to, co może zrobić partner dialogu, aby wzbogacić nasze życie wyrażone w formie działań pozytywnych - to, co chcemy, żeby dla nas zrobił, a nie to, czego ma nie robić).

Model PBP

Metoda zakłada, że ilekroć zwracamy się do kogoś lub ilekroć ktoś zwraca się do nas, tylekroć robi to z zamiarem przedstawienia swoich potrzeb, chcąc sprawdzić, czy będziemy w stanie te potrzeby zaspokoić, rzadziej robi to w celu podziękowania nam, za już zaspokojone potrzeby. Potrzeby owe, w zależności czy są zaspokojone czy też nie, wywołują w nas przyjemne lub przykre uczucia. Sposób, w jaki nauczono nas posługiwać się językiem, zazwyczaj uniemożliwia nam przedstawienie tych potrzeb tak, żebyśmy mieli szanse na ich zaspokojenie, a jeszcze częściej w ogóle nie jesteśmy świadomi tego co czujemy w danym momencie i jakie potrzeby kryją się za tymi uczuciami.

Faza I - empatyczny odbiór komunikatu rozmówcy przy pomocy poniższych elementów PBP:

1. Spostrzeżenia - pytam rozmówcę o konkretne wydarzenia, nie osądzając ani nie krytykując - ten element można pominąć, jeżeli rozmówca oczekuje od nas, abyśmy go tylko wysłuchali.
2. Uczucia - pytam o konkretne uczucia, których domyślam się, że rozmówca doświadcza w obliczu tego, co spostrzegł, za którymi kryją się jego:
3. Potrzeby - pytam o potrzeby, pragnienia, oczekiwania, które domyślam się, że kryją się za uczuciami rozmówcy.
4. Prośby - upewniam się, że rozmówca prosi nas o zaspokojenie swojej potrzeby, nie słysząc w jego słowach tonu żądania - element pomija się, gdy rozmówca oczekuje od nas, abyśmy go tylko wysłuchali.

Faza II - szczere wyrażenie siebie, przy pomocy poniższych elementów PBP:

1. Spostrzeżenia - mówię o tym, co spostrzegam, bez krytyki i osądu - ten element pomija się, gdy chcemy poprosić rozmówcę o to, aby nas tylko wysłuchał (empatia).
2. Uczucia - mówię o konkretnych uczuciach, które pojawiają się we mnie, pod wpływem spostrzeżeń, za którymi kryją się nasze:
3. Potrzeby - wyrażam swoją potrzebę, pragnienie, oczekiwanie, które wywołuje we mnie dane uczucia.
4. Prośby - proszę rozmówcę o konkretne działanie, które mógłby podjąć, aby zaspokoić moją potrzebę, niczego nie żądając - element pomija się, jeżeli chcemy, aby rozmówca nas tylko wysłuchał.

Zobacz też

• empatia
• komunikacja werbalna
• metoda kręgów naprawczych
• model kwadratu komunikacyjnego
• mediacje

Bibliografia

• Marshall B. Rosenberg: Porozumienie Bez Przemocy: Język Serca. Warszawa: Jacek Santorski, 2003. ISBN 978-83-88875-44-1.brak strony w książce
• Marshall B. Rosenberg: Edukacja wzbogacająca życie. Warszawa: Jacek Santorski, 2006.brak strony w książce
• Serena Rust, Tańcowała żyrafa z szakalem, Czarna Owca, 2010
• Marshall B. Rosenberg, Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy, Czarna Owca, 2008
• Justine Mol, Żyrafa i Szakal w nas, Dialogue Unlimited Agnieszka Pietlicka, 2015

Linki zewnętrzne

• Fundacja Porozumienia Bez Przemocy [online] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-25] .strona główna serwisu
• Strona z informacjami o odbywających się w Polsce warsztatach/szkoleniach z Porozumienia bez Przemocy
• strona międzynarodowego Centrum Porozumienia bez Przemocy