Portret Karola IV (1790)
_1790.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1790 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
152 × 110 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
.jpg)
Portret Karola IV (hiszp. El rey Carlos IV) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828) przedstawiający króla Karola IV z dynastii Burbonów[1][2]. Portret króla i jego pendant Królowa Maria Ludwika należą do zbiorów Prado. Oba obrazy zostały zdeponowane w Museo de Zaragoza, gdzie obecnie są eksponowane[2].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
W 1788 roku zmarł Karol III, król Hiszpanii, na którego dworze pracował Goya. Jego najstarszy żyjący syn infant Karol (1748-1819) był królem Neapolu i Sycylii, zrzekł się jednak swojego królestwa na rzecz syna i przybył do Madrytu w 1789 roku, aby objąć tron Hiszpanii jako Karol IV[3]. Nowy król podobnie jak jego ojciec cenił prace Goi i mianował go swoim nadwornym malarzem. Z okazji koronacji powstał portret króla, na podstawie którego Goya wykonał kilka kopii różniących się wielkością i detalami[4].
Portret powstał w 1790 roku na podstawie podobnych obrazów zatytułowanych Portret Karola IV[4][5] i Król Karol IV[6][7] namalowanych przez Goyę rok wcześniej[4]. Była to pierwsza seria podobizn, którą wykonał Goya dla nowej pary królewskiej. Ze względu na napływ licznych zamówień Goya korzystał z pomocy uczniów i pomocników takich jak Agustín Esteve i Asensio Julià[8]. Możliwe, że ta replika jest dziełem Esteve[1].
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
W tej wersji portretu Goya zmienił kolor szat króla ze szkarłatnych na ciemnoniebieskie. Czterdziestoletni król przedstawiony w pozycji stojącej ma na sobie strój z aksamitu ozdobionego srebrnymi haftami, dopełniony przez biały kołnierz we francuskim stylu i koronkowe mankiety[8]. Głowa w białej pudrowanej peruce odcina się od ciemnego tła. Na jego piersi widnieją biało-błękitna wstęga i krzyż Orderu Karola III, czerwona wstęga neapolitańskiego Orderu Świętego Januarego i niebieska wstęga francuskiego Orderu Ducha Świętego. Order Złotego Runa, którego był wielkim mistrzem, jest zawieszony na szyi na czerwonej wstędze i oprawiony diamentami. U jego boku widać rękojeść miecza. Atrybuty władzy takie jak korona i purpurowy płaszcz z gronostajowym podbiciem zostały przedstawione w dyskretny sposób po prawej stronie, zgodnie z hiszpańską tradycją. Tło obrazu stanowi wystawna zielona zasłona[1].
Portret jest utrzymany w tonie oficjalnych podobizn królewskich pozostających pod wpływem stylu Velázqueza. Ze względu na koloryt, fakturę i kompozycję nawiązują do prac Antona Rafaela Mengsa. Wyraz twarzy króla jest dobroduszny i nieobecny, brakuje mu typowej dla monarszych portretów królewskiej siły charakteru – Goya przedstawia jego faktyczne słabe i melancholijne usposobienie. Pomimo ograniczeń, jakie narzucał konwencjonalny portret, Goi udało się uchwycić rzeczywiste cechy króla[8].
Proweniencja[edytuj | edytuj kod]
Obraz znajduje się w zbiorach Prado od 1911, w latach 1925–1961 został przeniesiony do Museo Municipal de San Telmo w San Sebastián. Od 1972 roku jest wystawiany w Museo de Zaragoza, razem ze swoim pendantem, portretem królowej Marii Ludwiki[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Goya en el Prado: El rey Carlos IV. [dostęp 2013-01-27]. (hiszp.).
- ↑ a b Miguel Beltrán Lloris, Juan Ángel Paz Peralta: Guía del Museo de Zaragoza. Zaragoza: Gobierno de Aragón, 2003, s. 346. ISBN 84-7753-960-X.
- ↑ Tadeusz Miłkowski, Paweł Machcewicz: Historia Hiszpanii. Wrocław: Ossolineum, 2002, s. 141. ISBN 83-04-04629-6.
- ↑ a b c Goya en el Prado: El rey Carlos IV, de rojo. [dostęp 2013-01-27]. (hiszp.).
- ↑ Francisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-497-1.
- ↑ Alfonso Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009. ISBN 978-83-60334-71-3.
- ↑ Carlos IV. [dostęp 2013-01-27]. (hiszp.).
- ↑ a b c Retrato de Carlos IV. [dostęp 2013-01-28]. (hiszp.).