Poryblin jeziorny

Poryblin jeziorny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	widłaki
Rząd	poryblinowce
Rodzina	poryblinowate
Rodzaj	poryblin
Gatunek	poryblin jeziorny
	Nazwa systematyczna
	Isoetes lacustris L.; Sp. Pl.: 1100 (1753)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Poryblin jeziorny (Isoetes lacustris L.) – gatunek roślin z klasy widłaków różnozarodnikowych. Rośnie w zbiornikach wodnych Syberii, Europy i w Ameryce Północnej. W Polsce występuje głównie na Pomorzu Zachodnim, w regionie o największej koncentracji jezior lobeliowych. Znane jest także stanowisko w Karkonoszach.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Mała, wodna roślina wieloletnia, rosnąca kępami, w warunkach naturalnych często tworzy wielkie skupienia, charakterystyczna dla wielu jezior o dużej przejrzystości wód i ubogich w substancje odżywcze. Rozmnaża się przez podział kłącza i zarodniki.

Pędy: Krótka, bulwiasta łodyga, osiąga zazwyczaj od 5 do 15 cm wysokości.

Liście: Szydlaste, wąskie o długości do 20 cm, w kolorze od jasno do ciemnozielonego, przy korzeniach ułożone są w rozetę. W górnej części są twarde i kruche. Swoim kształtem przypomina garść długich sosnowych igieł wbitych w dno.

Kłos zarodnionośny: Roślina dwupienna. Zarodnie wytwarzające różnopłciowe zarodniki ukryte są wewnątrz rozszerzonych nasad blaszek liściowych.

Korzenie: Kłącza wyrastające z dolnej części pędu.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Oligotroficzne zbiorniki o podłożu piaszczystym lub piaszczysto-mulistym o dużej przejrzystości wód i ubogich w substancje odżywcze. Preferuje płytkie wody w strefie głębokości od 3 do 4 m Hydrofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Isöetion lacustris, Ass. Isöetetum lacustris^[5].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina jest stosowana jako ozdobna do zimnowodnego akwarium.

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1983 roku^[6]^[7].

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006, 2016)^[8]^[9]: VU (narażony na wyginięcie).
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin^[10]: VU (vulnerable, narażony).

Zagrożenie dla rośliny stanowią zanieczyszczenia jezior i glony zarastające ich naturalne stanowiska w zbiornikach wodnych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ Isoetes lacustris L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-14] .
↑ Isoetes lacustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin Dz.U. z 1983 r. nr 27, poz. 134.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.

[powo-3] Isoetes lacustris L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-05-14] .

[iucn-4] Isoetes lacustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Władysław Matuszkiewicz. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[rozp1983-6] Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin Dz.U. z 1983 r. nr 27, poz. 134.

[rozp2014-7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.

[8] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[10] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]