Przywództwo transakcyjne

Przywództwo transakcyjne jest procesem, w którym lider podejmuje próby wzmocnienia motywacji pracowników poprzez transakcje. Oznacza to, iż za wykonane zadania oferuje podwładnym różnego rodzaju nagrody postrzegane przez nich jako wartościowe i opłacalne, takie jak np. awans, podwyżka. Przywództwo transakcyjne skupia się na interakcjach interpersonalnych między liderem a podwładnymi i zależy od zdolności przywódcy i oczekiwań pracowników.

Zgodnie z modelem Bernarda Bassa na przywództwo transakcyjne składają się dwa wymiary:

1. Zarządzanie przez krytykę (management-by-exception, MBE) – charakteryzuje się tym, że lider zauważa i koryguje błędy popełniane przez pracowników. W przypadku braku pomyłek lider nie podejmuje żadnych działań. Wyróżniamy:

• Bierne MBE – wtedy gdy lider podejmuje działania naprawcze niechętnie i jedynie w przypadku pojawienia się problemów

• Czynne MBE – charakteryzuje lidera, który monitoruje działania podwładnych i poszukuje ewentualnych błędów

2. Uwarunkowane nagradzanie (contingent reward, CR) – ma miejsce, gdy przywódca wyraźnie określa jakiego typu zadanie ma zostać wykonane. W zamian za włożony w pracę wysiłek oferuje nagrody.

Bibliografia

• Bass, B. M. (1990a). Bass and Stodgill's Handbook of Leadership. New York: Free Press.

• Shackleton, V., Wale, P. (2003). Przywództwo i zarządzanie. W: N. Chmiel (red)., Psychologia pracy i organizacji (307-330). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

• Schultz, D. P., Schultz S. E., (2006). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy (241- 279). Warszawa: Państwowe wydawnictwo naukowe.