Przywilej Chilendarski
Przywilej Chilendarski (serb. Хиландарска повеља) – dokument prawny o wartości literackiej, wystawiony pod koniec XII wieku, jeden z pierwszych zabytków piśmiennictwa serbskiego[1].
Dokument został wystawiony w roku 1189[2] lub 1199 r.[1] przez Stefana Nemanię, który do 1196 r. był wielkim żupanem Serbii, później zaś abdykował i osiadł w klasztorze jako mnich Symeon. Potwierdzenie zostało wydane przez Stefana Pierwszego Koronowanego, najprawdopodobniej w latach 1200-1202[2].
Dokument ten jest jednym z najstarszych zabytków serbskiego średniowiecznego piśmiennictwa świeckiego. Stanowi on akt fundacyjny klasztoru Chilandar na górze Athos, gdzie Stefan Nemania po oddaniu władzy synowi osiadł jako mnich. W przywileju serbski żupan nadaje klasztorowi liczne ziemie, ludzi i dochody w Serbii, zapewniając tym samym Chilandarowi utrzymanie. Prócz treści prawnych w przywileju zawarta została swoista biografia żupana Nemanii, podkreślająca rolę władcy jako odnowiciela państwa oraz jego cnoty i wartości duchowe, czego wyrazem było ustąpienie żupana z tronu oraz przywdzianie mniszego habitu. Autorem żywota Nemanii jest jego syn, święty Sawa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marian Jakóbiec: Literatury narodów Jugosławii. W: Dzieje literatur europejskich. T. 3. s. 167.
- Димитрије Богдановић: Историја старе српске књижевности. Београд: 1980, s. 151.
- Aleksander Naumow (red.): Dar Słowa. Ze starej literatury serbskiej. Łódź: 1983.