Pytałowo (stacja kolejowa)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pytałowo
Пыталово
Ilustracja
Państwo

 Rosja

Miejscowość

Pytałowo

Data otwarcia

1872

Poprzednie nazwy

Jaunlatgale, Abrene

Linie kolejowe
Położenie na mapie obwodu pskowskiego
Mapa konturowa obwodu pskowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pytałowo”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Pytałowo”
Ziemia57°03′56,0″N 27°54′44,9″E/57,065556 27,912472

Pytałowo (ros. Пыталово, łot. Pitalova) – stacja kolejowa w miejscowości Pytałowo, w rejonie pytałowskim, w obwodzie pskowskim, w Rosji. Leży na linii dawnej Kolei Warszawsko-Petersburskiej. Jest to rosyjska stacja graniczna na granicy z Łotwą[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Stacja Pytałowo powstała w 1872 pomiędzy stacjami Pondery a Żogowo[2][3].

W dniach 13–16 stycznia 1920 r. wojska łotewskie pod dowództwem płk. Krišjānisa Berķisa stoczyły bitwę o stację Pytałowo z oddziałami Armii Czerwonej. Był to jeden z epizodów bitwy o Dyneburg i Łatgalię[b], region Łotwy, który w czasie łotewskiej wojny o niepodległość najdłużej pozostawał pod kontrolą bolszewików. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem sprzymierzonych wojsk łotewsko-polskich[4].

W latach międzywojennych stacja leżała na Łotwie. Od 1921 nosiła nazwę Jaunlatgale, a następnie od 1938 Abrene (ros. Абрене), która to nazwa utrzymała się aż do 1963, gdy przywrócono pierwotną nazwę (mimo iż miastu Abrene przywrócono nazwę Pytałowo już w 1944). W czasie sowieckiej okupacji Łotwy, mimo iż stacja leżała na terytorium Rosyjskiej FSRR, podlegała Kolei Bałtyckiej[c] (część Kolei Radzieckich). Po odzyskaniu przez Łotwę niepodległości w 1991 i reaktywacji Kolei Łotewskich w tym samym roku, przez kilka miesięcy stacja Pytałowo była zarządzana przez łotewskie przedsiębiorstwo. Zgodnie z podpisaną 25 lutego 1992 (ale obowiązującą od 1 stycznia 1992) umową pomiędzy Ministerstwem Transportu Republiki Łotewskiej a Ministerstwem Transportu Federacji Rosyjskiej stacje leżące po rosyjskiej stronie granicy, w tym Pytałowo, zostały przekazane Kolejom Rosyjskim, które włączyły je do Kolei Październikowej. Umowa ta spotkała się z krytyką części posłów łotewskiego Sejmu[5][1].

Dawniej była to stacja węzłowa. Zaczynała się tu linia do Gulbene. Obecnie jest ona nieczynna.

Dworzec kolejowy na początku XX wieku

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Nieczynna.
  2. W historiografii łotewskiej starcie to funkcjonuje jako bitwa pod Abrene.
  3. Kolej Bałtycka obejmowała infrastrukturę kolejową na terytoriach współczesnych Łotwy, Estonii, Litwy i części Rosji (w tym w obwodzie królewieckim), która przypadła Związkowi Sowieckiemu po II wojnie światowej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Dzelzceļa stacijas un pieturas punkti līnijā Rītupe – Zemgale. spoki.lv. [dostęp 2019-10-23]. (łot.).
  2. Pytałowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 331.
  3. Mappa kolei żelaznych rozchodzących się z Wilna. W: Adam Honory Kirkor: Przewodnik: Wilno i koleje żelazne z Wilna do Petersburga i Rygi oraz do granic na Kowno i Warszawę. Wilno: A. H. Kirkor, 1862.
  4. T. Paluszyński, Walka o niepodległość Łotwy 1914-1921, Bellona, Warszawa 1999, s. 332–335.
  5. V Sesja Plenarna Sejmu Republiki Łotewskiej. 30 marca 1994. Odpowiedź ministra transportu A. Gūtmanisa na pytanie Sejmu. Sejm RŁ. [dostęp 2019-10-23]. (łot.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Pytałowo
Linia Psków – Skangali (367,8 km)
Piragi
odległość: 8,3 km
odległość: 6,8 km
Linia Pytałowo – Gulbene