RIE
RIE (czytaj raj; Resources for Infant Educarers) – nazwa podejścia do opieki nad dziećmi, opartego na głębokim szacunku i zaufaniu w ich możliwości[1]. Również nazwa międzynarodowej organizacji non-profit[2] promującej to podejście w celu rozwoju opieki nad najmniejszymi dziećmi, założonej w Los Angeles w 1978 roku przez pedagożkę Magdę Gerber i neurologa dziecięcego Thomasa Foresta.
Historia[edytuj | edytuj kod]
RIE ma swoje korzenie w spotkaniu swojej założycielki, pedagożki Magdy Gerber, z pediatrą Emmi Pikler w Budapeszcie w latach 30. XX w. Pikler była osobistym pediatrą dzieci Magdy Gerber, a jej pełne szacunku podejście do dzieci wywarło na Magdę olbrzymi wpływ. Po II wojnie światowej obydwie panie rozpoczęły współpracę w sierocińcu Lóczy w Budapeszcie, który jednocześnie od początku swojego istnienia stał się miejscem obserwacji i badań nad rozwojem najmniejszych dzieci i jako Instytut Pikler funkcjonuje i rozwija się do dziś.
W ciągu dziesięciu lat współpracy Gerber i Pikler w instytucie udokumentowano setki naturalistycznych obserwacji dzieci, a Magda Gerber ukształtowała swoje podejście, czerpiąc z wiedzy i doświadczeń Emmi Pikler. Ich drogi rozeszły się w końcówce lat pięćdziesiątych. Ze względów politycznych po rewolucji węgierskiej 1956 roku, Magda Gerber wraz z rodziną wyemigrowała do Austrii, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych. Osiadła w Los Angeles. W Kalifornii kontynuowała swoją pracę pedagogiczną i opiekuńczą. W roku 1973 zaczęła prowadzić pierwsze zajęcia grupowe z rodzicami i małymi dziećmi. A w roku 1978 wraz z neurologiem dziecięcym Tomem Forrestem założyła organizację RIE, której misją po dziś dzień jest poprawa życia małych dzieci dzięki pełnej szacunku, kompetentnej opiece dorosłych.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
RIE jest skrótowcem od Resources for Infant Educarers. W Polsce słowa „resources” i „infant” mają swoje odpowiedniki w języku polskim (odpowiednio „zasoby”[3] i „noworodek, niemowlę”[3]). Natomiast pojęcie „educarer” jest wymyślonym przez założycielkę RIE, pedagożkę wczesnodziecięcą Magdę Gerber, neologizmem[4]. W drodze swoich obserwacji uznała ona, że dzieci potrzebują we wczesnych latach kogoś, kto z jednej strony będzie się nimi opiekował i zaspokajał podstawowe potrzeby, a z drugiej świadomie umożliwiał naturalny rozwój. W języku polskim używa się zwykle angielskiego skrótowca. Jednocześnie na jedynym polskim blogu o metodzie RIE, Tomasz Smaczny zaproponował nazwę „Opieka Edukacyjna”[5].
Metoda[edytuj | edytuj kod]
Jak pisała Magda Gerber: „filozofia RIE nie jest zestawem niepodważalnych, twardych zasad. Jest to źródło, z którego każdy rodzic może skorzystać. Nie musisz zgadzać się ze wszystkim. W swoim życiu wykorzystaj tylko to, co uważasz za użyteczne”[6].
Podstawą tego podejścia jest szacunek, który okazuje się dzieciom w każdej interakcji z nimi, jako pełnym istotom ludzkim od chwili narodzin. Celem jest dążenie do rozwoju dziecka autentycznego, czyli takiego, które z jednej strony czuje więź i bezpieczeństwo ze strony opiekunów, z drugiej zaś ma poczucie niezależności i świadomość własnych kompetencji. Choć RIE koncentruje się na rozwoju dziecka do około trzech lat po narodzinach, podstawy tej filozofii można odnieść i do starszych dzieci[1].
Podejście RIE opiera się o 7 filarów[1].
- Podstawowa ufność w stosunku do dziecka, że potrafi być inicjatorem, odkrywcą i samodzielnie się uczyć.
- Czas na samodzielną zabawę.
- Wolność w poznawaniu i komunikowaniu się z innymi dziećmi.
- Zaangażowanie dziecka we wszystkie czynności pielęgnacyjne, pozwalające mu na bycie ich aktywnym uczestnikiem, a nie tylko biernym odbiorcą.
- Uważna obserwacja dziecka, pozwalająca na zrozumienie jego potrzeb.
- Jasno określone i konsekwentnie przestrzegane granice i oczekiwania.
- Otoczenie dziecka, które zapewnia mu fizyczne bezpieczeństwo, wyzwania poznawcze i wzbogaca je emocjonalnie.
RIE w Polsce[edytuj | edytuj kod]
Organizacja RIE nie ma w Polsce swojego oddziału[2].
Prawdopodobnie jedyną publikacją drukowaną w języku polskim w duchu RIE (stan na styczeń 2022 roku) jest poradnik "Pozwól dziecku być" Tomasza Smacznego[7]. Inne publikacje w języku polskim dotyczące RIE dostępne są przede wszystkim w Internecie. Kilkadziesiąt artykułów wyjaśniających różne aspekty RIE można znaleźć na blogu Tomasza Smacznego „Tasty Way of Life – Rodzicielstwo RIE oczami Taty”[8]. Wiele informacji na temat podejścia RIE znajduje się także na blogu Justyny Borzuckiej "Co robić, kiedy dziecko"[9]. Na Facebooku istnieje grupa wspierających się rodziców w duchu RIE o nazwie „Rodzice RIE”[10]. Wyjaśnienia podstawowych założeń tego nurtu znajdują się również w pojedynczych artykułach na portalach dziecisawazne.pl[11], wspolczesnarodzina.pl[12], mamadu.pl[13] oraz w programie „Mamma Mia” telewizji Polsat Rodzina[14] i „Projekt Tata 3" Programu 3 Polskiego Radia[15].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Na czym polega rodzicielska filozofia RIE? Przewodnik dla początkujących. [online], Tasty Way of Life, 29 marca 2018 [dostęp 2019-08-29] (pol.).
- ↑ a b Resources for Infant Educarers® (RIE®) [online], rie.org [dostęp 2019-08-29] .
- ↑ a b Agata Bal i inni, Współczesny słownik angielsko-polski, polsko-angielski, Warszawa: Wydawnictwo Edgard, 2017, ISBN 978-83-7788-870-4, OCLC 982636848 [dostęp 2020-04-28] .
- ↑ Resources for Infant Educarers: Educaring® Approach [online], rie.org [dostęp 2019-08-29] .
- ↑ Dlaczego RIE jest fajną filozofią rodzicielską? [online], Tasty Way of Life, 13 lipca 2017 [dostęp 2019-08-29] (pol.).
- ↑ Gerber, Magda, 1910-2007., Your self-confident baby. How to encourage your child’s natural abilities – from the very start, Wiley, [2011?], ISBN 978-1-118-15879-1, OCLC 757931440 [dostęp 2019-08-30] .
- ↑ Tomasz Smaczny , Pozwól dziecku być, wyd. I, Kraków: Tasty Way of Life, 2021, ISBN 978-83-961805-0-6 .
- ↑ Tasty Way of Life – Rodzicielstwo RIE oczyma Taty [online], Tasty Way of Life [dostęp 2019-08-30] (pol.).
- ↑ Czym jest nurt wychowawczy RIE? [online], Co robić, kiedy dziecko...? Pytania o trudne zachowania dzieci, 29 listopada 2019 [dostęp 2020-04-04] (pol.).
- ↑ Rodzice RIE – wychowanie dzieci z szacunkiem i zaufaniem [online], facebook.com [dostęp 2019-08-30] (pol.).
- ↑ Czym jest RIE? Sposobem widzenia dziecka i opiekowania się nim, zwłaszcza w okresie niemowlęctwa [online], Dzieci są ważne, 27 kwietnia 2014 [dostęp 2019-08-30] (pol.).
- ↑ Czym jest RIE – czyli jak wychować superbohatera! [online], Współczesna Rodzina, 24 lutego 2017 [dostęp 2019-08-30] (pol.).
- ↑ Rodzicielstwo RIE to „Święty Graal wychowania”. Być może nieświadomie robisz to już teraz! [online], MamaDu.pl [dostęp 2019-08-30] (pol.).
- ↑ MAMMA MIA! – Odcinek 124 – Seriale online – Ipla.tv [online], www.ipla.tv [dostęp 2019-08-30] .
- ↑ Projekt Tata 3 – 24.10.2017 [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2019-08-30] .