Rezerwat Północnoosetyjski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rezerwat Północnoosetyjski
Северо-Осетинский государственный природный заповедник
Ilustracja
rezerwat przyrody
Państwo

 Rosja

Republika

 Osetia Północna

Położenie

Wielki Kaukaz

Siedziba

Ałagir

Data utworzenia

9 lipca 1967 roku

Powierzchnia

312,98 km²

Powierzchnia otuliny

416,35 km²

Ochrona

kategoria IUCNIa (ścisły rezerwat przyrody)

Położenie na mapie Osetii Północnej
Mapa konturowa Osetii Północnej, na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat Północnoosetyjski”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat Północnoosetyjski”
Ziemia42°47′00″N 44°05′00″E/42,783333 44,083333
Strona internetowa

Rezerwat Północnoosetyjski[1] (ros. Северо-Осетинский государственный природный заповедник) – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w Osetii Północnej w Rosji. Znajduje się w rejonach ałagirskim i ardońskim. Jego obszar wynosi 312,98 km², a strefa ochronna 416,35 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 9 lipca 1967 roku. W 2008 roku został zakwalifikowany przez BirdLife International jako ostoja ptaków IBA. Dyrekcja rezerwatu znajduje się w miejscowości Ałagir. Od zachodu rezerwat graniczy z Parkiem Narodowym „Alania”[2][3][4][5].

Rzeka Ardon

Opis[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat znajduje się na północnym zboczu środkowej części Wielkiego Kaukazu i obejmuje część Pasma Głównego, Pasma Bocznego, Pasma Skalistego i Pasma Pastwiskowego (ros. Пастбищный хребет). Najwyżej położony punkt rezerwatu znajduje się na wysokości 4646 m n.p.m. (szczyt Uiłpata). Piętro turniowe wraz z lodowcami, których jest tutaj ponad 70, zajmuje 71% powierzchni. Rezerwat pokryty jest gęstą siecią rzek. Największą rzeką jest Ardon. Na terenie rezerwatu znajdują się jaskinie, w tym druga co do wielkości jaskinia krasowa w Osetii Północnej – Szubi-Nychasskaja[6][7][8].

Klimat jest kontynentalny. Najzimniejszym miesiącem jest luty, a najcieplejszym lipiec. W wąwozie rzeki Cejadon na wysokości 1750 metrów średnia miesięczna temperatura w lutym wynosi -9°С, w lipcu +13°С[9].

Flora[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na górski charakter obszaru roślinność ma tu układ piętrowy. Lasy w rezerwacie rosną w większości na zboczach niskich pasm: Skalistego i Pastwiskowego. Wyższe pasma: Boczne i Główne zajmują w większości łąki subalpejskie oraz piętro turniowe i lodowce[10][7].

W dolinach rośnie przeważnie olsza szara. Na północnych zboczach niskich pasm występują lasy bukowo-grabowe. Powyżej zastępują je lasy brzozowe i klonowe. Na południowych zboczach tych pasm rosną lasy dębowe, leszczynowe, sosnowe z domieszką dębu bezszypułkowego[10][7][11].

Na stromych zboczach Pasma Bocznego rośnie głównie Рinus kochiana, Betula litwinowii, a także brzoza Raddego Betula raddeana[10].

Fauna[edytuj | edytuj kod]

Fauna rezerwatu liczy 58 gatunków ssaków. Niedźwiedź brunatny, ryś euroazjatycki, wilk szary i lis rudy występują prawie we wszystkich strefach wysokościowych – od lasów po łąki subalpejskie. W lasach żyją m.in.: kuna leśna, wydra kaukaska (Lutra meridionalis), żbik kaukaski (Felis silvestris caucasica), żubr białowiesko-kaukaski (stado liczy około 50 zwierząt) i prometeuszek gruziński. Wysokogórską część rezerwatu zamieszkują m.in.: gronostaj europejski, kuna domowa, koziorożec wschodniokaukaski, kozica północna[10][9][12].

Rezerwat jest domem dla 207 gatunków ptaków. Są to m.in. orłosęp, orzeł przedni, sokół wędrowny, ścierwnik, cietrzew kaukaski, ułar kaukaski, dziwonia duża, kopciuszek rdzawobrzuchy, płochacz halny, pomurnik, wieszczek[10][9][12].

Gady są reprezentowane przez żmiję z gatunku Vipera dinniki, zaskrońca zwyczajnego, gniewosza plamistego, jaszczurkę z gatunku Darevskia caucasica, jaszczurkę zwinkę oraz padalca zwyczajnego[10][9][12].

Fauna płazów jest nieliczna. Najbardziej rozpowszechniona jest żaba z gatunku Rana macrocnemis, którą można spotkać do wysokości 2500 m n.p.m. Jeszcze wyżej – w cyrkach lodowcowych do 3000 m n.p.m. – spotyka się ropuchę zieloną. Jedyną rybą w rzekach rezerwatu jest pstrąg potokowy[10][9][12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Wydanie II zaktualizowane [online], Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG), 2019 [dostęp 2021-07-26].
  2. Заповедник | [online] [dostęp 2021-12-09] (ros.).
  3. Северо-Осетинский | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2021-12-09].
  4. ООПТ России – Северо-Осетинский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2021-12-09].
  5. BirdLife Data Zone [online], datazone.birdlife.org [dostęp 2022-12-18].
  6. Природа заповедника | Заповедник [online] [dostęp 2021-12-09] (ros.).
  7. a b c Северо-Осетинский заповедник [online], Планета Земля [dostęp 2021-12-09] (ros.).
  8. Северо-Осетинский государственный природный заповедник [online], www.mnr.gov.ru [dostęp 2021-12-09].
  9. a b c d e Северо-Осетинский заповедник [online], www.ecotravel.ru [dostęp 2021-12-09].
  10. a b c d e f g Биоразнообразие | Заповедник [online] [dostęp 2021-12-09] (ros.).
  11. ООПТ России – Северо-Осетинский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2021-12-09].
  12. a b c d ООПТ России – Северо-Осетинский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2021-12-09].