Rodzina Leonarda da Vinci
Leonardo da Vinci był nieślubnym synem przyszłego florenckiego prawnika i księgowego ser Piera da Vinci i dziewczyny o imieniu Caterina lub Catarina.
Od strony ojca[edytuj | edytuj kod]
Ród da Vinci[edytuj | edytuj kod]
Da Vinci był rodem notariuszy. Członkowie rodu cieszyli się dobrym imieniem i pozycją. Prowadzili interesy w mieście i posiadali gospodarstwa na wsi[1].
Członkowie rodziny[edytuj | edytuj kod]
- Albiera da Vinci – ur. ok. 1427[2], zm. w 1464 r.[potrzebny przypis] córka bogatego florenckiego notariusza[2] z rodziny Amadorich, siostra Alessandra[potrzebny przypis], od 1452 r. pierwsza żona ser Piera (młodszego)[2]. Pochodziła z szanowanej rodziny mieszczańskiej[3]. Po ok. 12 latach bezpłodności umarła przy porodzie. Została pochowana w czerwcu 1464 r.[potrzebny przypis]
- Alessandro Amadori – brat Albiery[4], kanonik w Fiesole[potrzebny przypis]. Leonardo bardzo długo utrzymywał z nim kontakt[4].
- Antonio da Vinci (młodszy) – ur. w 1476 r. pierwszy syn ser Piera (młodszego) z prawego łoża.[potrzebny przypis]
- Antonio da Vinci (starszy) – ur. ok. 1372 r.[5], zm. ok. 1465 r., syn ser Piera (starszego), mąż Lucii[potrzebny przypis], ojciec ser Piera (młodszego), Giuliana[potrzebny przypis], Violante i Francesca[potrzebny przypis][6]. Jako jedyny z rodu da Vincich nie wykonywał zawodu notariusza. Zamiast tego wybrał życie ziemianina[7]. Pasjonowała go gra w tryktraka[1]. Ze sporządzonego w 1427 r. zeznania podatkowego wiadomo, że był wówczas właścicielem gospodarstwa w Costereccia, znajdującego się niedaleko Vinci i kilku mniejszych posiadłości. Posiadał też 2 działki budowlane w Vinci, jedną w obrębie murów, drugą poza nimi. Po 1427 r. rodzina mieszkała w domku na wsi. Właściciel domu był winny Antoniowi pieniądze, więc odbierał dług mieszkając tam bez płacenia. W 1433 r. rodzina przeniosła się do Vinci[8].
- Francesca da Vinci – córka Giuliana Lanfrediniego, druga żona ser Piera (młodszego)[4].
- Francesco da Vinci – ur. w 1436 r.[9], zm. w 1507 r. syn Antonia (starszego) i Lucii[potrzebny przypis]. Podobnie jak ojciec nie był notariuszem. Zajmował się hodowlą jedwabników[10]. Pomagał w pracy przy rodzinnym gospodarstwie. Nie miał żadnych potomków. W 1472 r. zawarł z Pierem (młodszym) umowę w sprawie ziemi, o której poświadczał Antonio di Piero Buti del Vacca di Accattabriga. Darzył wielką sympatią Leonarda, któremu zapisał w testamencie cały swój majątek, czemu sprzeciwiły się prawowite dzieci ser Piera (młodszego)[potrzebny przypis].
- Giovanni da Vinci – zm. w 1406 r. w Hiszpanii syn Guida Antonio[1].
- Giuliano da Vinci – ur. w 1427 r. syn Antonia (starszego) i Lucii. Najprawdopodobniej zmarł w dzieciństwie, gdyż zeznania podatkowe wymieniają go tylko raz[8].
- Giulio Lanfredini – ojciec Franceski[4].
- Guglielm da Vinci – syn ser Piera (młodszego). Jego wnuk i imiennik w 1624 r. sprzedał budynek w Anchiano dla zakonu z Florencji[11].
- ser Guido Antonio da Vinci – syn ser Michela, ojciec Giovanniego i ser Piera (starszego). Był z zawodu notariuszem[1].
- Lucia da Vinci – ur. w 1392 r. córka notariusza z rodziny Toia di Bacchereto[potrzebny przypis], żona Antonia (starszego), matka ser Piera (młodszego), Giuliana, Violante[7] i Francesca[potrzebny przypis]. Jej dom rodzinny znajdował się w Toia di Bacchereto, na wschodnim stoku Mont’Albano, niedaleko Vinci. Jej rodzina zajmowała się produkcją ceramiki[5].
- Lucrezia di Guglielmo Cortigiani – czwarta żona ser Piera (młodszego)[11]. Urodziła mu siedmioro synów i dwie córki.[potrzebny przypis]
- Margherita di Gacopo di Guglielmo – zm. 1486, żona ser Piera (młodszego). Urodziła sześcioro dzieci[11].
- ser Michele da Vinci – ojciec ser Guida Antonio[1].
- ser Piero da Vinci (młodszy) – ur. 19 kwietnia 1426 r., zm. 9 lipca 1504 r.[12] we wtorek o godzinie siódmej, syn Antonia (starszego) i Lucii, ojciec Guglielma, Leonarda i Antonia (młodszego), florencki prawnik i księgowy. Należał do klasy średniej. W jego chrzcie uczestniczyło sześcioro rodziców chrzestnych. W 1452 r. ożenił się z Albierą di Giovani Amadori. Przed zawarciem związku małżeńskiego para podpisała intercyzę. Z tego związku nie narodziło się żadne dziecko. Rok po śmierci Albiery (1464 r.) ożenił się z Francescą[potrzebny przypis]. Przed 1466 r. wyjechał z Vinci[6]. Małżonkowie zamieszkali przy Via delle Prestanze[3]. W 1467 r. zyskał tytuł notariusza i prawo wykonywania zawodu[potrzebny przypis]. W 1472 r. zawarł z Franceskiem umowę w sprawie ziemi, o której poświadczał Antonio di Piero Buti del Vacca di Accattabriga[13]. Następnie przez kilka lat praktykował w Pistoi[6]. W 1475 r. ożenił się po raz trzeci[potrzebny przypis]. Później przebywał w Pizie, ale szybko wrócił do Florencji. Jego insygnium notarialne, widniejące na umowie z listopada 1458 r. dotyczącego Rucellaich, przedstawia obłok z literą P w środku, z wychodzącym z niego mieczem[6].
- ser Piero da Vinci (starszy) – syn Guida Antonio, ojciec Antonia (starszego). Był najsłynniejszym notariuszem z rodu da Vincich. Zyskał uznanie we Florencji w drugiej połowie XIV w. W 1360 r. zyskał uprawnienia do wykonywania zawodu. W 1361 r. został posłem Florencji na dworze w Sassoferrato, potem zaś był notariuszem Signorii[1].
- Violante da Vinci – ur. w 1432 r.[potrzebny przypis] córka Antonia (starszego) i Lucii[6]. Zamieszkała w Pistoi po wyjściu za mąż.[potrzebny przypis]
Od strony matki[edytuj | edytuj kod]
Rodzina Buti[edytuj | edytuj kod]
Przez pokolenia rodzina uprawiała ziemię w Campo Zeppi, na wzniesieniu nad rzeką Vincio, niedaleko na zachód od Vinci. Ziemia ta była jej własnością. Wartość domu wynosiła 10 florenów, a ziemi 60. Ziemie uprawne dostarczały 5 buszli ziarna, a winnice 4 baryłki wina rocznie. W hierarchii społecznej członkowie rodziny znajdowali się stopień wyżej od dzierżawców rolnych, jednakże ledwo wystarczało im pieniędzy na podstawowe potrzeby, a ich zeznania podatkowe z XV w. świadczą, że zaczęło im się gorzej powodzić[14].
Członkowie rodziny[edytuj | edytuj kod]
- Antonio di Piero Buti del Vacca di Accattabriga – ur. w ok. 1428 r., zm. ok. 1490 r. wieśniak z wioski Vinci, syn Monny Piery i Piera, mąż Cateriny, ojciec Piery, Marii, Lisabetty, Francesca i Sandry[potrzebny przypis]. Jego przezwisko można przetłumaczyć jako „ten, który szuka zaczepki”[15]. Antonio zajmował się obróbką kamienia, wypalając wapno na zaprawę murarską do wyrobów garncarskich i na nawóz. Jego dzierżawiony (w latach 1449–1453) od mnichów z florenckiego klasztoru San Pier Martire piec znajdował się w Mercatale, niedaleko na południe od Vinci. W 1469 r. ser Piero da Vinci (młodszy) wynajął dla niego ten piec[14]. Antonio uczestniczył 8 września 1470 r. w zamieszkach podczas obchodów narodzin Marii Panny[13]. W 1472 r. poświadczał zawarcie umowy w sprawie ziemi przez ser Piera (młodszego) i Francesca da Vincich. Kilka lat później był we Florencji świadkiem testamentu uwierzytelnionego notarialnie przez ser Piera da Vinci. Zaś w sierpniu 1480 r. sprzedawał działkę zwaną Caffaggio dla rodziny Ridolfich. Później Antonio podzielił majątek w Campo Zeppi z bratem Jacopem[16].
- Antonia Buti del Vacca – druga żona Piera. Mieszkała razem z mężem w Campo Zeppi[17]
- Caterina Buti del Vacca (lub Catarina) – ur. ok. 1427 r.[2] matka Leonarda, Piery, Marii, Lisabetty, Francesca i Sandry[13]. Prawdopodobnie była sierotą mieszkającą z babką w majątku w okolicach Vinci. Według jednej z hipotez pracowała u Antonio da Vinci[18]. Po urodzeniu syna wyszła za mieszkańca Vinci Antoniego di Piero Butiego nazywanego „Accattabriga” lub „Accattabrighe” (awanturnik)[15][19], trudniącego się wypalaniem cegieł i dachówek[10]. Według późniejszych hipotez mogła być niewolnicą sprowadzoną z Bliskiego Wschodu[20].
- Fiore Buti del Vacca – żona Jacopa, matka Lisy, Simony i Michele. Mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Francesco Buti del Vacca – ur. 1461 r., zm. ok. 1491 r. syn Antonia i Cateriny. Został ochrzczony w kościele parafialnym San Pantaleone. W dzieciństwie mieszkał razem z rodziną w Campo Zeppi. Potem zaciągnął się do wojska i zginął od pocisku, wystrzelonego ze spingardy[13].
- Jacopo Buti del Vacca – syn Monny Piery i Piera, mąż Fiore, ojciec Lisy, Simony i Michele. Mieszkał razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Lisa Buti del Vacca – córka Jacopa i Fiore. W dzieciństwie mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Lisabetta Buti del Vacca – córka Antonia i Cateriny. Została ochrzczona w kościele parafialnym San Pantaleone. Mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Maria Buti del Vacca – ur. 1457, córka Cateriny i Antonia. Została ochrzczona w kościele parafialnym San Pantaleone. Mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Michele Buti del Vacca – córka Jacopa i Fiore. W dzieciństwie mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Monna Piera Buti del Vacca – pierwsza żona Piera, matka Jacopa i Antonia[21].
- Piera Buti del Vacca- córka Cateriny i Antonia. Została ochrzczona w kościele parafialnym San Pantaleone. Mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Piero Buti del Vacca – mąż Monny Piery, a potem Antonii, ojciec Jacopa i Antonia. Mieszkał w Campo Zeppi[17].
- Sandra Buti del Vacca – ur. w 1463 r. córka Antonia i Cateriny. Została ochrzczona w kościele parafialnym San Pantaleone. W dzieciństwie mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
- Simona Buti del Vacca – córka Jacopa i Fiore. W dzieciństwie mieszkała razem z rodziną w Campo Zeppi[13].
Drzewo genealogiczne[edytuj | edytuj kod]
4. Antonio da Vinci (starszy) | ||||||
2. ser Piero da Vinci (młodszy) | ||||||
5. Lucia da Vinci | ||||||
1. Leonardo da Vinci | ||||||
6. NN | ||||||
3. Caterina II | ||||||
7. NN | ||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Nicholl 2006 ↓, s. 35.
- ↑ a b c d Nicholl 2006 ↓, s. 40.
- ↑ a b Zöllner 2005 ↓, s. 92.
- ↑ a b c d Nicholl 2006 ↓, s. 76.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 36.
- ↑ a b c d e Nicholl 2006 ↓, s. 38.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 36–37.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 37.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 39.
- ↑ a b Vezzosi 2019 ↓, s. 14.
- ↑ a b c Nicholl 2006 ↓, s. 535.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 37, 404.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Nicholl 2006 ↓, s. 43.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 42.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 41.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 43–44.
- ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 42–43, 525.
- ↑ Bastek 2019 ↓, s. 16.
- ↑ Kemp 2020 ↓, s. 85.
- ↑ Vezzosi 2019 ↓, s. 13.
- ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 42, 525.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grażyna Bastek. „Boski był w tym, co czynił”. Leonardo w poszukiwaniu piękna i teorii wszystkiego. „Pomocnik Historyczny. Leonardo da Vinci 1452–1519. Człowiek renesansu i jego epoka”. 3, 2019.
- Martin Kemp: Mój Leonardo. Pięćdziesiąt lat rozsądku i szaleństwa w świecie sztuki i poza jego granicami. Warszawa: Arkady, 2020. ISBN 978-83-213-5113-1.
- Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
- Alessandro Vezzosi: Leonardo da Vinci. Malarstwo: nowe spojrzenie. Kielce: Jedność, 2019. ISBN 978-83-8144-143-8.
- Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.