Rojów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rojów
wieś
Ilustracja
Neogotycki kościół pw. św. Wojciecha
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

ostrzeszowski

Gmina

Ostrzeszów

Wysokość

160 - 210 m n.p.m.

Liczba ludności (2009)

716[2]

Strefa numeracyjna

62

Kod pocztowy

63-500[3]

Tablice rejestracyjne

POT

SIMC

0206457

Położenie na mapie gminy Ostrzeszów
Mapa konturowa gminy Ostrzeszów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rojów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rojów”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rojów”
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu ostrzeszowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rojów”
Ziemia51°24′50″N 17°53′32″E/51,413889 17,892222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Rojów – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Ostrzeszów.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest usytuowana na północno-zachodnich zboczach Wzgórz Ostrzeszowskich, będących wschodnią częścią Wału Trzebnickiego[2].

Administracyjnie Rojów położony jest w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Ostrzeszów. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kaliskim.

Wieś jest położona na zachód od Ostrzeszowa. Sołectwo Rojów ma 19,75 km² powierzchni i jest drugim pod wzglęcem powierzchni (po Rogaszycach) sołectwem w gminie. Graniczy z sołectwami: Szklarka Myślniewska (od zachodu), Bledzianów, Kuźniki (od północy) i Olszyna (od wschodu). Od południa graniczy z gminą Kobyla Góra, z sołectwami Bierzów i Mostki[2].

Przysiółki[edytuj | edytuj kod]

  • Meszyny
  • Gęstwa
  • Zawady

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

Rojów jest położony na Wzgórzach Ostrzeszowskich i charakteryzuje się zróżnicowanym ukształtowaniem powierzchni. Występują tu staroglacjalne formy ukształtowania terenu wykształcone podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Najniżej położone są tereny w północno-zachodniej części wsi (poniżej 160 m n.p.m.), na najwyżej wzgórza we wschodniej części (najwyższe ma 235,1 m n.p.m.; wzgórze w przysiółku Meszyny - ponad 232 m n.p.m.; wzgórze na którym wznosi się kościół pw. św. Wojciecha ma ok. 218 m n.p.m.). Rojów znajduje się na obszarze monokliny zbudowanej ze skał mezozoicznych, na których spoczywają utwory trzeciorzędowe (neogen) i plejstoceńskie[2].

Obszar Rojowa leży w dorzeczu Odry. Największą rzeką przepływającą przez Rojów jest Złotnica (lewobieżny dopływ Baryczy), płynąca równolegle do Gęstwy. Równolegle do Złotnicy, w południowo-zachodniej części wsi znajdują się cztery zbiorniki wodne - Stawy Rojowskie[4].

W Rojowie dominują gleby słabe. Występują to gleby brunatne właściwe oraz wyługowanie i kwaśne, a także gleby bielicowe[2].

Większość obszaru Rojowa zajmują kompleksy leśne, które rozciągają się od strony północno-zachodniej (Lasy Ostrzeszowskie). Dominują tu bory sosnowe wraz z towarzyszącymi w wielu miejscach brzozami. Na terenie wsi znajdują się też zbiorowiska drzew liściastych, głównie na żyźniejszych glebach, przy drogach oraz domach. W bardziej żyznych miejscach i nad zbiornikami wodnymi rozwija się roślinność łąkowa oraz zbiorowiska łęgowe. Lasy będące własnością Skarbu Państwa są zarządzane przez Nadleśnictwo Przedborów[2][5].

Dzięki obecności lasów oraz obszarów wodnych wieś charakteryzuje się dużą różnorodnością gatunkową zwierząt. Występują tu m.in. łosie, sarny, dziki, zające i krety, a z ptaków bażanty, kuropatwy i dzikie kaczki[2].

Toponimia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wsi Rojów pochodzi od właściciela dóbr ziemskich - Roja. Początkowo wieś nazywała się Royów[6]. W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie villa Roycow[7][8].

Z okresu przynależności wsi do Prus i Niemiec wieś nosiła nazwę Rojow oraz Rojòw[9][10], a w czasie II wojny światowej nazwę zmieniono na Royhof[11].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym właścicielem dóbr ziemskich na terenie sołectwa był Roj. W XIV w. majątkiem władał Mikołaj z Katowic, który zastawił wtedy Rojów i Olszynę Janowi z Sieniawy. W tym samym okresie wzniesiono kościół pw. św. Jana Chrzciciela, który był kościołem parafialnym[12]. W XV w. okolice sołectwa były często napadane przez różne bandy (w tym Tatarów), gdyż sołectwo było położone w pobliżu granicy polsko-śląskiej[13]. W 1494 wyznaczono nowy szlak, łączący Śląsk z Mazowszem i Litwą, który przechodził przez wieś. W tym czasie powstały trzy karczmy, które funkcjonały jeszcze na początku XX wieku. Od około 1570 właścicielem majątku był szlachcic Jan Pakosławski[14][12]. Na obszarze sołectwa występowały pokłady rudy darniowej. W XVII w. działała również huta szkła[15][16].

W XVIII w. przez terytorium wsi przechodziły liczne przemarsze wojsk polskich, szwedzkich, saskich oraz rosyjskich. Wraz z wojskami do wsi rozprzestrzeniła epidemia, która trwała w 1708 i w okresie 1717-1711, która zdziesiątkowała ludność oraz inwentarz żywy[17]. W 1793 epidemia cholery doprowadziła do śmierci połowy mieszkańców. W tym samym roku w wyniku rozbiorów wieś przyłączono do Prus[18]. W XIX w. majątkiem ziemskim władały rodziny Psarskich, Frezerów i Wężyków. Pod koniec XIX w. wybudowano nowy, murowany kościół[19].

1 września 1939 wysadzono dwa mosty we wsi w celu opóźnienia marszu wojsk niemieckich. W latach 1940-1944 majątkami ziemskimi zarządzali Niemcy, a w 1945 Rojów po latach okupacji hitlerowskiej powrócił do Polski[12].

Morfologia i zabytki[edytuj | edytuj kod]

Morfologia wsi[edytuj | edytuj kod]

Wieś ma charakter ulicówki ze zwartą zabudową mieszkaniową oraz zagrodową. W przysiółkach zabudowa jest bardziej rozproszona. Ciągnie się ona wzdłuż bocznych ulic, które łączą się z drogą główną (droga wojewódzka nr 449). Zabudowa jest niska (jedno- i dwukondygnacyjna) i pochodzi z różnego okresu, zarówno z przełomu XIX i XX wieku, jak i nowsza, z XX i XXI wieku[2].

Zabytkowy dworek

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Kościół pod wezwaniem św. Wojciecha

Neogotycki kościół powstał obok miejsca dawnego, drewnianego kościoła pw. św. Jana Ewangelisty, który popadł w ruinę. Poświęcenie nowego kościoła nastąpiło 10 grudnia 1883[20][21]. W 2014 Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Świętej Jadwigi Królowej w Ostrzeszowie zrealizowała projekt „Budowa ścieżki historyczno-krajobrazowej przy kościele św. Wojciecha w Rojowie” w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju Stowarzyszenia „Ostrzeszowska Lokalna Grupa Działania” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Osi 4 LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na Lata 2007-2013.[22]

  • Dwór drewniano-murowany

Pochodzi on z końca XVIII w. Pierwotnie to była siedziba szlachecka. Po II wojnie światowej dworek stał się własnością skarbu państwa i zorganizowano w nim mieszkania. W 1966 otwarto tu klub, który istniał do końca lat 80. XX w. Obecne jest własnością prywatną[23]. 1 stycznia 2019 doszło do pożaru dworku[24].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Sołectwo Rojów w 2009 zamieszkiwało 716 osób i było największym sołectwem w gminie Ostrzeszów pod względem liczby ludności po Rogaszycach, Siedlikowie i Olszynie. Średnia gęstość zaludnienia wynosiła wówczas 36,2 os./km² i była niższa aniżeli średnia gęstość zaludnienia dla terenów wiejskich (śr: 53,0 os/km²)[2].

W ostatnich latach sołectwo Rojów charakteryzuje się wzrostem liczby mieszkańców. Wynika to zarówno z przyrostu naturalnego, jak i dodatniego salda migracji. Poniższy wykres przedstawia liczbę mieszkańców sołectwa w latach 2000-2009[2]:

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Wieś ma charakter głównie rolno-leśny z rozwijającym się przemysłem (na wschodzie) i usługami. Pełni też funkcje mieszkaniowe (wieś-sypialnia dla miasta Ostrzeszowa[2]).

W 2011 we wschodniej części wsi (rejon ul. Hetmańskiej), przy granicy z miastem Ostrzeszów utworzono Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną, Podstrefę Ostrzeszów. Działki w tej strefie zakupiły cztery przedsiębiorstwa. Druga podstrefa znajduje się w pobliżu oczyszczalni ścieków[25]

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Przez wieś prowadzi droga wojewódzka nr 449, łącząca Syców z Błaszkami. Średni ruch samochodów na docinku biegnący przez sołectwo w 2010 wynosił 5650 pojazdów na dobę, w tym m.in. 4689 samochodów osobowych, 542 lekkie samochody ciężarowe i 272 samochody ciężarowe i 11 ciągników rolniczych[26].

Na terenie sołectwa znajdują się dwa przystanki PKS: Rojów (w centrum wsi, naprzeciwko budynku szkoły podstawowej) oraz Rojów Gęstwa (w zachodniej części sołectwa, na wysokości przysiółku Gęstwa). Z przystanku Rojów realizowane są (2013) połączenia głównie do Ostrzeszowa (21 połączeń), Wrocławia (13), Kobylej Góry (8) i Oleśnicy (7). Dodatkowo realizowane są połączenia m.in. do Czajkowa, Międzyborza i Ostrowa Wielkopolskiego. Połączenia te obsługują dwaj przewoźnicy: PKS Ostrów Wielkopolski oraz P.W. Beskid[27].

Oświata i sport[edytuj | edytuj kod]

Szkoła podstawowa[edytuj | edytuj kod]

W Rojowie przy ul. Meszyny 1 znajduje się szkoła podstawowa z oddziałami integracyjnymi. Szkoła istnieje od lat 40. XIX wieku. Budynki szkoły powstały prawdopodobnie w połowie XIX w. - dwa szkoły katolickiej i jeden ewangelickiej. Podział ten utrzymał się do końca lat 20. XX w. Obecnie w dwóch budynkach mieszczą się m.in. sale lekcyjne, sala oddziału przedszkolnego, a w trzecim sala gimnastyczna i sala świetlicy środowiskowej[28][29]. 26 czerwca 2014 roku Rada Miejska Ostrzeszów podjęła uchwałę w sprawie budowy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Rojowie, który funcjonuje od 2018 roku[30].

RLKS Ajax Rojów[edytuj | edytuj kod]

W sołectwie występuje klub sportowy Rojowski Ludowy Klub Sportowy Ajax Rojów. Klub rozpoczął swoją działalność w 1963 jako Ludowy Zespół Sportowy w Rojowie. W klubie rozwijały się wtedy sekcje piłki nożnej, siatkówki, warcabów, szachów oraz tenisa stołowego. Obecną nazwę klubu przyjęto w 1999. Na obecnym boisku klub gra od 1996, a w 2006 otwarto budynek klubowy. Największym sukcesem sportowym klubu był w 2004 awans do A-klasy, w której to później klub występował przez 2 sezony. Obecnie klub występuje w B-klasie[31].

Ludzie zwiazani z Rojowem[edytuj | edytuj kod]

  • W Rojowie jest pochowany[32] Franciszek Ludwik Frezer - polski oficer, pułkownik powstania listopadowego odznaczony Orderem Virtuti Militari, deputowany na sejm prowincjonalny Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
  • W Rojowie urodził się 20 kwietnia 1926 Wojciech Barański, (zm. 5 marca 2006 w Warszawie) – generał broni Wojska Polskiego, ambasador nadzwyczajny i pełnomocny na Kubie (1989–1991)[33].
  • Z Rojowem związany jest Jerzy Krzywaźnia - polski nauczyciel, historyk, bloger, regionalista, genealog[34].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116089
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Ostrzeszów. Część I - Uwarunkowania, Burmistrz Miasta i Gminy Ostrzeszów. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa, 2011 (pol.).
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1095 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Geoportal. [dostęp 2014-10-23]. (pol.).
  5. ↑ Lasy Państwowe. Mapa. [dostęp 2014-10-23]. (pol.).
  6. ↑ Jerzy Krzywaźnia: Roy – założyciel naszej wsi. dziejerojowa.blogspot.com, 2011. [dostęp 2012-11-23]. (pol.).
  7. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  8. ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  9. ↑ Übersichtskarte von Mitteleuropa. Breslau. Skala 1:300 000, 1893 (niem.).
  10. ↑ Karte des Deutschen Reiches. 401. Kempen Skala 1:100 000, 1893 (niem.).
  11. ↑ Topographische Karte (Messtischblatt). 4573 in Posen. Skala 1:25 000, 1940 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-19] (niem.).
  12. ↑ a b c Historia. www.rojow.pl. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  13. ↑ Jerzy Krzywaźnia: Rojów i okolice w XIII - XVI wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2011-10-27. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  14. ↑ Jerzy Krzywaźnia: Jan i Jakub Pakosławscy – lata 70 XVI wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2011-11-05. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  15. ↑ Jerzy Krzywaźnia: Hutnictwo żelaza w okolicach Rojowa - II połowa XVI wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2011-11-15. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  16. ↑ Jerzy Krzywaźnia: Hutnicy szkła w Rojowie (1682) i smolarze. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-01-15. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  17. ↑ Jerzy Krzywaźnia: „Od powietrza, głodu, ognia i wojny” – I połowa XVIII wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-03-24. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  18. ↑ Jerzy Krzywaźnia: 1793 – czarne żniwo cholery. Okres zaboru pruskiego i Księstwa Warszawskiego. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-05-21. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  19. ↑ Jerzy Krzywaźnia: Właściciele rojowskiego majątku w XIX wieku. [w:] Dzieje Rojowa [on-line]. dziejerojowa.blogspot.com, 2012-11-03. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  20. ↑ Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Rojowie [online], dzieje.pl [dostęp 2023-08-22] (pol.).
  21. ↑ Gabryś Andrzej, Kościół filialny pw. św. Wojciecha w Rojowie [online], Parafia św. Królowej Jadwigi w Ostrzeszowie [dostęp 2023-08-22] (pol.).
  22. ↑ Jerzy Krzywaźnia, Dzieje Rojowa: Rojowskie wzgórze kościelne w nowej odsłonie [online], Dzieje Rojowa, 2 września 2014 [dostęp 2023-08-22].
  23. ↑ Fundacja Nauki i Edukacji LEMAT [online], www.lemat.org [dostęp 2023-09-08].
  24. ↑ k, Pożar dworku w Rojowie [online], Czas Ostrzeszowski, 2019 [dostęp 2023-08-22] (pol.).
  25. ↑ Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Podstrefa Ostrzeszów. www.ostrzeszow.pl. [dostęp 2012-11-29]. (pol.).
  26. ↑ Pomiar ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku. „Wyniki pomiaru ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 r.”, s. 24, 2009. Ministerstwo Infrastruktury. Departament Dróg i Autostrad. 
  27. ↑ e-podróżnik.pl. [dostęp 2013-11-11]. (pol.).
  28. ↑ Teraźniejszość. Szkoła. www.rojow.pl. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
  29. ↑ Historia. Szkoła. www.rojow.pl. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
  30. ↑ O SZKOLE – Szkoła Podstawowa [online] [dostęp 2023-08-22] (pol.).
  31. ↑ Ajax Rojów - strona nieoficjalna. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
  32. ↑ Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Rojowie [online], dzieje.pl [dostęp 2023-08-29] (pol.).
  33. ↑ Jerzy Wojciech Barański - HistoriaPolski.eu - Forum historia Polski [online], historiapolski.eu [dostęp 2023-08-29].
  34. ↑ Z dziejów kościoła w Rojowie, Szkoła Podstawowa w Rojowie, Rojów 2013, s. 40

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Ostrzeszów
Wsie
Kolonie
Osady
Osady leśne
Integralne
części wsi
  • Antoniewo
  • Bugaj
  • Celinka
  • Dąbrówka
  • Folwark
  • Górki
  • Hanobry
  • Huby Siedlikowskie
  • Łazy
  • Łopaty
  • Marydół-Huta
  • Meszyny
  • Najmów
  • Okole
  • Pustkowie
  • Radunki
  • Taborek
  • Wysoki Grunt
  • Zawada
  • Żyrów

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rojów&oldid=72549461”