Rudolf Rupp (wojskowy)
pułkownik kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
16 czerwca 1893 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
29 marca 1938 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1910–1911, 1914–1931 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca pułku |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Późniejsza praca |
pełnomocnik handlowy |
Odznaczenia | |
Rudolf Apolinary Rupp (ur. 16 czerwca 1893 w Urożu, zm. 29 marca 1938 w Krakowie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 16 czerwca 1893 w Urożu, w ówczesnym powiecie drohobyckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Henryka i Katarzyny z domu Meillen[1]. Uczęszczał do c. i k. Gimnazjum w Stryju, a następnie do gimnazjum we Lwowie[2]. W tym czasie należał do harcerstwa[3]. Od 1 października 1910 do 30 września 1911 odbył obowiązkową służbę wojskową w c. i k. Pułku Ułanów Nr 1, w charakterze jednorocznego ochotnika[3]. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach.
1 sierpnia 1914 został zmobilizowany do macierzystego pułku. W tym samym roku został ranny w bitwie pod Rawą Ruską[4]. Od 1915 dowodził szwadronem[5]. We wrześniu 1918 został urlopowany[5].
1 listopada 1918 wstąpił do 1 Pułku Ułanów Ziemi Krakowskiej w Kluczach, który później został przemianowany na 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego[6]. 21 stycznia 1919 na czele 3. szwadronu wyruszył na Wołyń[7]. Wyróżnił się 16 lutego 1919 w czasie wypadu na stację kolejową Maniewicze[8]. Później został dowódcą Szwadronu Zapasowego 8 Pułku Ułanów w Krakowie[5].
10 czerwca 1920 objął dowództwo 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich[5]. 3 sierpnia 1920 dowódca 7 Brygady Jazdy podpułkownik Henryk Brzezowski sporządził wniosek o odznaczenie majora Ruppa Orderem Virtuti Militari[9]. 9 września tego roku wniosek został poparty przez pułkownika Juliusza Rómmla[10]. Pułkiem dowodził przez kolejnych siedem lat. 31 marca 1924 prezydent RP nadał stopień podpułkownika ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 9. lokatą w korpusie oficerów jazdy[11][12]. W styczniu 1927 został przeniesiony do kadry oficerów kawalerii i oddany do dyspozycji szefa Departamentu II Ministerstwa Spraw Wojskowych[13][14]. 25 kwietnia 1927 został przeniesiony służbowo na trzymiesięczny kurs doszkolenia sztabowych oficerów kawalerii w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu, w charakterze frekwentanta[15]. 5 listopada 1928 ogłoszono jego przeniesienie na stanowisko rejonowego inspektora koni w Warszawie[16]. Tydzień później generał dywizji Juliusz Rómmel poinformował generalnego inspektora sił zbrojnych marszałka Józefa Piłsudskiego, że podpułkownik Rupp „obecnie zlikwidował wszystkie swoje materialne kłopoty, które mu przeszkadzały dowodzić pułkiem” oraz wyraził pogląd, że pozostawienie go na stanowisku rejonowego inspektora koni byłoby szkodą dla armii. Generał Rómmel motywował: „miałem tego oficera w najtrudniejszy okres wojny, jako dowódcę 2 Pułku Szwoleżerów i czuję się w obowiązku zameldować, że jest to wybitny oficer kawalerii, ruchliwy, energiczny, stanowczy, bardzo inteligentny, posiada trafną i szybką decyzję – może nieco narowistego charakteru – w każdym razie oficer, jakich mało mamy w naszej kawalerii”[17]. W marcu 1929 Rudolf Rupp został wyznaczony na stanowisko dowódcy 12 Pułku Ułanów Podolskich w Białokrynicy k. Krzemieńca[18][19], lecz obowiązki służbowe objął dopiero w lipcu tego roku[20][21]. 24 grudnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień pułkownika w korpusie oficerów kawalerii i 4. lokatą[22][23]. W sierpniu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II[24][25], a z dniem 30 listopada tego roku przeniesiony w stan spoczynku[26]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[27].
Mieszkał we Lwowie. 1 grudnia 1932 rozpoczął praktykę w koncernie węglowym[4]. 21 grudnia 1932 przeprowadził się do Poznania na ul. Kochanowskiego 4 m. 9[28]. W 1933 przeprowadził się do Katowic-Wełnowca, gdzie zamieszkał przy ul. Poniatowskiego 2 na I piętrze[29]. Pracował w Spółce z o. o. „Fulmen” Górnośląski Handel Węgla, w charakterze pełnomocnika handlowego i kierownika oddziału eksportowego[30].
Zmarł 29 marca 1938 w Krakowie, „po długich i ciężkich cierpieniach”[30][31]. Dwa dni później został pochowany na cmentarzu Rakowickim[30].
Był żonaty z Haliną Aleksandrą (ur. 7 września 1904 w Katowicach), córką Wojciecha Korfantego i Elżbiety ze Sprotów, z którą miał dwie córki: Teresę Halszkę Urszulę Aleksandrę Marię (ur. 15 stycznia 1927 w Starogardzie) i Marię Elżbietę Katarzynę Romanę Julię (ur. 15 marca 1930 w Białokrynicy)[4][32].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3032[1][19]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[3][19]
- Krzyż Oficerski jugosłowiańskiego Orderu Orła Białego[3][14][19]
- Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Narodowego Legii Honorowej[3][19]
- W czasie służby w c. i k. Armii otrzymał:
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami[33]
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej dwukrotnie[33]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[33]
- Krzyż Wojskowy Karola[33]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913[33]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 5.
- ↑ Śmigielski 1929 ↓, s. 5.
- ↑ Śmigielski 1929 ↓, s. 7.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5–7.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 7.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 167.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 337, w 1928 zajmował 1. lokatę.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 12 stycznia 1927, s. 2.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 328.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 151.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 356.
- ↑ Juliusz Rómmel: Pismo l. dz. 31/tjn. do Józefa Piłsudskiego. [w:] Sygn. 701/1/61, s. 52 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1928-11-12. [dostęp 2023-02-05].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929, s. 101.
- ↑ a b c d e Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 25.
- ↑ Ułani Podolscy 1991 ↓, s. 133.
- ↑ Wojciechowski 2003 ↓, s. 26, wg autora dowodził pułkiem od 6 kwietnia 1929.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 24 grudnia 1929, s. 438.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 69.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 227.
- ↑ Ułani Podolscy 1991 ↓, s. 134.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931, s. 417.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 335, 992.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 13.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 14.
- ↑ a b c Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 90, s. 4, 1938-03-31. Warszawa..
- ↑ Mijakowski 2012 ↓, s. 76, tu błędnie 29 lipca 1938.
- ↑ Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2023-08-22]..
- ↑ a b c d e Ranglisten 1918 ↓, s. 1005.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rupp Rudolf. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.26-1857 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-02-04].
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, 1930.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Ułani Podolscy : Dzieje Pułku Ułanów Podolskich 1809–1947. Kazimierz Grocholski (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991. ISBN 83-04-03664-9.
- 12 Pułk Ułanów Podolskich. Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2012, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-342-1.
- Tadeusz Śmigielski: Zarys historji wojennej 8-go Pułku Ułanów ks. Józefa Poniatowskiego. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Jerzy S. Wojciechowski: 12 Pułk Ułanów Podolskich. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2003, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej.
- Dowódcy 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich
- Dowódcy 12 Pułku Ułanów Podolskich
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Oficerowie 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Pamiątkowym Mobilizacji 1912–1913
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojskowym Karola
- Polacy odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojskowej
- Polacy odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis
- Polacy odznaczeni Orderem Orła Białego (Serbia)
- Polacy – oficerowie armii austro-węgierskiej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Pułkownicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1938