Sabasa García (obraz Goi)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Data powstania | |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
71 × 58 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Sabasa García[2] (hiszp. Sabasa García) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828), znajduje się w kolekcji Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie[3][4].
Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]
Okres pomiędzy nominacją Goi na pierwszego nadwornego malarza Karola IV w 1799 a inwazją napoleońską w 1808 r. był dla artysty czasem wielkiej aktywności i finansowej stabilizacji. W tym czasie powstało wiele portretów wysokiej jakości, m.in. podobizna młodej kobiety Marii Garcíi Pérez de Castro, nazywanej przez członków rodziny Sabasą[5]. Sabasa García urodziła się w 1790 r. w Madrycie w zamożnej rodzinie. Jej wujem był dyplomata Evaristo Pérez de Castro, również sportretowany przez Goyę[1]. Według popularnej anegdoty malarz miał poznać nastoletnią Sabasę w domu Evarista i, urzeczony urodą dziewczyny, poprosić jej wuja o pozwolenie, żeby pozowała mu do portretu[6][5]. Według Serrallera Sabasa na portrecie ma około 20 lat, co sytuuje datę powstania obrazu w pierwszej dekadzie XIX wieku[1]. Natacha Seseña datuje obraz na rok 1820, w którym Sabasa poślubiła Juana Peñuelas[6].
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Sabasa została przedstawiona w półpostaci, lekko obróconą, na ciemnym, neutralnym tle. Kompozycja charakteryzuje się wyraźną prostotą, bez biżuterii i szczegółów podkreślających przynależność do burżuazji. Cała uwaga widza skupia się na samej postaci, poprzez oszczędność środków malarza podkreśla jej naturalną urodę. Ramiona kobiety okrywa skrzyżowana na piersi trójkątna chusta (pañoleta) w odcieniach żółci i złota, a głowę częściowo okrywa półprzezroczysta mantyla z gazy. Część kasztanowych loków opada na czoło, podkreślając jej młody wygląd. Nosi długie i grube mitenki z koźlej skórki[6][7].
Delikatna twarz wyłaniająca się z ciemnego tła wyraża powagę i nieśmiałość. Goya podkreśla zgrabny nos, pełne usta i spoglądające wprost na widza żywe, brązowe oczy modelki. W przeciwieństwie do innych kobiecych portretów takich jak Markiza de Pontejos, malarz rezygnuje ze scenerii na rzecz jednolitego tła, a skromny strój traktuje w sposób bardziej impresjonistyczny[5]. Ubrania zostały namalowane długimi i szerokimi pociągnięciami pędzla, powstałe w ten sposób plamy koloru jedynie sugerują właściwości tkanin, nie definiując szczegółów. Kontrastuje z nimi bardziej skrupulatny styl z cienką i delikatną kreską widoczną na twarzy i włosach[7]. Subtelne światło padające na postać tworzy niewielkie obszary cienia na chuście i mantyli[8]. Sposób przedstawienia postaci ma cechy malarstwa romantycznego, a uchwycona intymność sceny przybliża portret do impresjonizmu[8].
Stylistycznie obraz zbliżony jest do portretu nastoletniej hrabiny de Haro z 1802 r., a kompozycyjnie także do portretu Thérèse Louise de Suredy oraz Damy w mantyli i baskinii[1].
Proweniencja[edytuj | edytuj kod]
Obraz należał do portretowanej, odziedziczyła go jej chrześniaczka Mariana García Soler. Mąż Mariany sprzedał obraz José Joaquínowi Herrerze w Madrycie. Następnie należał do różnych prywatnych kolekcjonerów w Berlinie: Henriego Jamesa Simona (ok. 1908 r.), hrabiego Wolfganga Paalena i Heinricha Skalrza. Około 1923 r. nabyła go firma marszandów Duveen Brothers z Nowego Jorku. Od 21 lutego 1930 r. należał do Andrew W. Mellona, a w 1937 r. stał się częścią kolekcji Narodowej Galerii Sztuki w Waszyngtonie[9][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Francisco Calvo Serraller (ed.): Goya: La imagen de la mujer. Madryt: Museo Nacional del Prado, 2001, s. 272–274. ISBN 84-95452-08-1.
- ↑ Alfonso E. Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009, s. 153. ISBN 978-83-60334-71-3.
- ↑ Luciano di Pietro, Alfredo Pallavisini, Claudia Gianferrari: Geniusze sztuki: Goya. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 91. ISBN 83-03-01424-2.
- ↑ Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Warszawa: Taschen, 2003, s. 45. ISBN 83-89192-40-3.
- ↑ a b c Sabasa García. nga.gov. [dostęp 2018-06-24]. (ang.).
- ↑ a b c Natacha Seseña: Goya y las mujeres. Madrid: Taurus Santillana, 2004, s. 212–216. ISBN 84-306-0507-X.
- ↑ a b c Francisca Sabasa y García. fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2018-06-11]. (hiszp.).
- ↑ a b Sabasa García. artehistoria.com. [dostęp 2018-06-24]. (hiszp.).
- ↑ Juan J. Luna, Margarita Moreno de las Heras: Goya. 250 aniversario. Madrid: Museo del Prado, 1996, s. 400–401. ISBN 84-8731-748-0.