Schronisko Dolne w Kosiej Górze

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schronisko Dolne w Kosiej Górze
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Ryczów, Kosia Góra

Właściciel

prywatny

Długość

26 m

Głębokość

3 m

Deniwelacja

3

Wysokość otworów

428 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku płn.-wch.

Kod

J.Cz.IV-03.42

Położenie na mapie gminy Ogrodzieniec
Mapa konturowa gminy Ogrodzieniec, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Schronisko Dolne w Kosiej Górze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko Dolne w Kosiej Górze”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko Dolne w Kosiej Górze”
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego
Mapa konturowa powiatu zawierciańskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko Dolne w Kosiej Górze”
Ziemia50°25′37″N 19°36′19″E/50,426944 19,605278
Strona internetowa

Schronisko Dolne w Kosiej Górze, Schronisko w skałach na wschód od Grodziska Dolne – schronisko na wzgórzu Kosia Góra we wsi Ryczów w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Ogrodzieniec[1]. Wzgórze to znajduje się w lesie, w odległości około 200 m na wschód od skały Strażnica widocznej po prawej stronie asfaltowej drogi z Ryczowa do Złożeńca. W literaturze turystycznej wzgórze lokalizowane jest w paśmie wzniesień zwanym Pasmem Smoleńsko-Niegowonickim[2]. W regionalizacji geograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego znajduje się na Wyżynie Ryczowskiej będącej częścią Wyżyny Częstochowskiej, ta zaś wchodzi w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[3].

Opis schroniska[edytuj | edytuj kod]

Schronisko znajduje się u podstawy południowej ściany najwyższej ze skał Kosiej Góry[4] (jest to Kosia Skała[5]). Jest to duży okap o szerokości około 10 m i sięgający 4 m w głąb skały. Ma wysoki otwór, ale w głębi skały zmniejszający się. Po lewej stronie wysokość schroniska w głębi skały maleje do 0,5 m. W prawej części jest to korytarz o wysokości 2 m w otworze, w końcowej części jego wysokość zmniejsza się do 30 cm i korytarz zamienia się w pionową szczelinę przegrodzoną progiem o wysokości 1 m. W stropie schroniska jest szczelinowy kominek wychodzący na zewnątrz. Powyżej wejścia do korytarzyka w południowej ścianie skały na wysokości 3 m jest przebijający skałę tunelik o długości 3 m i wysokości 1 m. W jego dnie znajdują się zaklinowane głazy tworzące strop schroniska za otworem południowym[4].

Schronisko wytworzyło się w wapieniach jury późnej w strefie freatycznej na poziomej fudze międzyławicowej. Świadczą o tym liczne wżery i jamki na ścianach oraz rozmycia w postaci anastomoz. Korytarzyk jest częściowo pochodzenia zawaliskowo-szczelinowego. Schronisko jest suche i przewiewne. Namulisko dość ubogie, złożone z wapiennego gruzu zmieszanego z lessem i piaskiem. Na ścianach okapu rozwija się typowa dla skał wapiennych roślinność kserotermiczna, a na ścianach prawej szczeliny rosną porosty i mchy. Obserwowano liczne pajęczaki[4].

Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Schronisko jest znane od dawne i odwiedzane – świadczą o tym m.in. śmieci na jego dnie i ślady palonych ognisk. W literaturze po raz pierwszy wzmiankowali go M. Szelerewicz i A. Górny w 1991 roku. Oni też sporządzili jego dokumentację dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego[4].

Po północnej stronie Kosiej Skały jest jeszcze drugie schronisko – Schronisko Górne w Kosiej Górze[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-09-27].
  2. ↑ Dariusz Kmiotek, Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Dąbrowa Górnicza: Dikappa, 2007, ISBN 83-921782-9-7.
  3. ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  4. ↑ a b c d Mariusz Szelerewicz, Andrzej Górny, Schronisko Dolne w Kosiej Górze, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-09-27].
  5. ↑ Grzegorz Rettinger, Jura Środkowa. Przewodnik wspinaczkowy, wyd. 3, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-3-5.
  6. ↑ Mariusz Szelerewicz, Andrzej Górny, Schronisko Górne w Kosiej Górze, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-09-27].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Schronisko_Dolne_w_Kosiej_Górze&oldid=69808825”