Siedemnastozgłoskowiec
Siedemnastozgłoskowiec – rozmiar wiersza sylabicznego o rozpiętości siedemnastu sylab i podziale średniówkowym po sylabie ósmej lub dziewiątej.
W sylabotonizmie siedemnastozgłoskowy jest ośmiostopowiec jambiczny hiperkatalektyczny, znany jako wzorzec metryczny Dziewczyny Bolesława Leśmiana:[1]
- Dwunastu braci, wierząc w sny, zbadało mur od marzeń strony,
- A poza murem płakał głos, dziewczęcy głos zaprzepaszczony.
Tym samym formatem posłużył się Jan Stanisław Kiczor w wierszu Tęsknoty i ułudy[2].
Maksymalnie siedemnastozgłoskowy jest heksametr polski[3]: SssSssSssSssSssSs. W praktyce jednak w polskim heksametrze spotyka się częściej wersy piętnastozgłoskowe i szesnastozgłoskowe.
- Czemuż te tłumy mędrców — czemuż te tłumy poetów
- Z piersią gdzie huczy ból, pełni rozpaczy i łez —
- Idą w świat pełny troski — grobów i turm i szkieletów,
- Idą na świata kres — na niewiadomy kres? —
- Antoni Lange, Cyfra i Słowo
Do siedemnastu zgłosek osiągały wersy Murów Jacka Kaczmarskiego, nie przyjmując jednak regularnego kształtu:
- Zwalali pomniki i rwali bruk: ten z nami! Ten przeciw nam! (sSssSssSsS//sSssSsS).
Siedemnastozgłoskowcem nazywa się też niekiedy japońską formę haiku, gdzie cały utwór ma siedemnaście sylab[4][5][6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kazimierz Wyka, Bolesław Leśmian. Dwa utwory, [w:] Liryka polska. Interpretacje, red. Jan Prokop i Janusz Sławiński, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001, s. 264.
- ↑ Jan Stanisław Kiczor: Tęsknoty i ułudy. pisarze.pl. [dostęp 2017-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-03)]. (ang.).
- ↑ Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków 2003, s. 117-121.
- ↑ Wiesław Kotański. Japoński siedemnastozgłoskowiec haiku. „„Poezja””. 1 (10), s. 4, 1975. (pol.).
- ↑ Anna Wyka: Badacz społeczny wobec doświadczenia. otworzksiazke.ceon.pl. s. 102. [dostęp 2017-02-02]. (pol.).
- ↑ Sylwia Grzeszna: Osobisty ochroniarz "nieznanego Boga”: poszukiwania sacrum w poezji Jacka Podsiadły. bazhum.muzhp.pl, 2012. [dostęp 2017-02-02]. (pol.).
- ↑ Beata Śniecikowska: Ile mówią najkrótsze wiersze?: wokół XX- i XXI-wiecznych tłumaczeń haiku. bazhum.muzhp.pl, 2010. [dostęp 2017-02-02]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Barbara Łopatkówna: Siedemnastozgłoskowiec, w: Zdzisława Kopczyńska, Maria Renata Mayenowa, Sylabizm. Wrocław: Wydawnictwo PAN, 1956.