Siergiej Juszenkow
_(cropped).jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
27 czerwca 1950 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 kwietnia 2003 |
| Przyczyna śmierci |
zabójstwo |
| Zawód, zajęcie |
polityk |
Siergiej Nikołajewicz Juszenkow ros. Серге́й Никола́евич Юшенко́в (ur. 27 czerwca 1950 we wsi Priamuchino, obwód twerski, zm. 17 kwietnia 2003 w Moskwie[1][2]) – podpułkownik Armii Radzieckiej[3], filozof i polityk, obrońca praw człowieka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem kołchoźnika[1]. Uczył się w szkole rolniczej. W roku 1974 ukończył studia w Nowosybirskjej Wyższej Szkole Wojskowo-Politycznej, a następnie w Akademii Wojskowo-Politycznej[2]. Obronił pracę doktorską z filozofii i prowadził wykłady z filozofii marksistowskiej dla studentów Akademii Wojskowo-Politycznej[1]. W roku 1990 zasiadał w Komisji d.s. zbadania przyczyn wypadków śmiertelnych żołnierzy, działającej przy Przewodniczącym Rady Najwyższej RFSRR[2].
Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]
W latach 1974-1990 był członkiem KPZR[1]. W 1990 po raz pierwszy wybrany do parlamentu. Od grudnia 1993 do 2003 Juszenkow zasiadał w Dumie Państwowej Federacji Rosyjskiej[2]. W czasie poczu Janajewa w roku 1991 należał do organizatorów "żywego łańcucha", który miał ochronić budynek parlamentu, brał też udział w negocjacjach z żołnierzami, wysłanymi by zająć zbrojnie budynek[1]. Od 1991 zaangażował się w działania na rzecz reformy armii rosyjskiej. Dążył do zniesienia przymusowego poboru, a także ochrony praw żołnierzy w służbie czynnej. W czasie I i II wojny czeczeńskiej zajmował antywojenne stanowisko, uznając, że działania armii rosyjskiej na terenie Czeczenii są nielegalne.
W 2002 wspólnie z Władimirem Gołowiowem, Wiktorem Pochmelkinem i Borisem Bieriezowskim założył partii Liberalna Rosja[4]. W 2002 został wiceprzewodniczącym komisji badającej serię zamachów bombowych w Rosji, które miały stanowić pretekst do rozpoczęcia wojny w Czeczenii[5]. W marcu 2002 oskarżył rosyjskie służby specjalne o organizowanie zamachów bombowych, czego dowodem miał być film dokumentalny rozpowszechniany w tysiącach kopii na terenie Rosji.
W 2003 Juszenkow zaangażował się w śledztwo zmierzające do wyjaśnienia roli, którą odegrała Federalna Służba Bezpieczeństwa w czasie ataku terrorystycznego na teatr na Dubrowce, a zwłaszcza obecności na miejscu wydarzeń agenta FSB Chanpasza Terikbajewa[6]. Materiały ze śledztwa Juszenkow przekazał znanej dziennikarce Annie Politkowskiej, ale wkrótce Terikbajew zginął w wypadku samochodowym.
Okoliczności śmierci[edytuj | edytuj kod]
Siergiej Juszenkow zginął 17 kwietnia 2003 na progu swojego moskiewskiego domu od czterech strzałów w plecy z pistoletu Makarow[3]. Do zabójstwa doszło kilka godzin po rejestracji listy wyborczej partii Liberalna Rosja, która miała wystartować w wyborach parlamentarnych 2003. Juszenkow obiecywał swoim wyborcom niezależne śledztwo w sprawie zamachów bombowych, które miały być zorganizowane przez FSB. Przed śmiercią otrzymywał groźby od generała FSB, Aleksandra Michajłowa[7]. Pochowany na Cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie[8].
Śledztwo[edytuj | edytuj kod]
O udział w zabójstwie Juszenkowa oskarżono sześć osób - jedną z nich był Michaił Kodaniew, jeden z przywódców partii Liberalna Rosja, nazywany Putinem z uwagi na fizyczne podobieństwo do prezydenta Rosji[4]. W czasie procesu zaprzeczył stawianym oskarżeniom. Skazany na karę więzienia, na podstawie zeznań jednego ze świadków Aleksandra Winnika, został umieszczony w więzieniu Lefortowo, gdzie próbował popełnić samobójstwo[4]. O zabójstwo prasa moskiewska oskarżała także Borysa Bieriezowskiego[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Убийство Сергея Юшенкова. = 2022-03-06 [online], svoboda.org, 17 kwietnia 2003 (ros.).
- ↑ a b c d 17 апреля погиб последний романтик. = 2022-03-06 [online], graniru.org, 17 kwietnia 2004 (ros.).
- ↑ a b Russian liberal deputy shot dead. = 2022-03-06 [online], bbc.co.uk, 17 kwietnia 2003 (ang.).
- ↑ a b c "Путин" виновен в убийстве Юшенкова. = 2022-03-06 [online], graniru.org, 22 marca 2004 (ros.).
- ↑ ОБЩЕСТВЕННАЯ КОМИССИЯ ПО РАССЛЕДОВАНИЮ ОБСТОЯТЕЛЬСТВ ВЗРЫВОВ ДОМОВ В МОСКВЕ И ВОЛГОДОНСКЕ И УЧЕНИЙ В РЯЗАНИ В СЕНТЯБРЕ 1999 ГОДА. = 2022-03-06 [online], terror99.ru (ros.).
- ↑ Время пугаться. = 2022-03-06 [online], graniru.org, 18 kwietnia 2003 (ros.).
- ↑ Березовский: Юшенков предполагал, что спецслужбы представляют угрозу его жизни. = 2022-03-06 [online], graniru.org, 22 kwietnia 2003 (ros.).
- ↑ В последний путь. = 2022-03-06 [online], graniru.org, 20 kwietnia 2003 (ros.).
- ↑ Осужденный за убийство депутата Юшенкова назвал заказчиком Березовского. = 2022-03-06 [online], svoboda.org, 24 grudnia 2012 (ros.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Убийство Сергея Юшенкова. = 2022-03-06 [online], svoboda.org, 17 kwietnia 2003 (ros.).