Siwuszka tropikalna
| Polioptila plumbea[1] | |||
| (J. F. Gmelin, 1788) | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
siwuszka tropikalna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Siwuszka tropikalna[4] (Polioptila plumbea) – gatunek małego ptaka owadożernego z rodziny siwuszek (Polioptilidae).
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się kilkanaście podgatunków P. plumbea[5][2]:
- P. p. brodkorbi Parkes, 1979 – południowy Meksyk do północnej Kostaryki
- P. p. superciliaris Lawrence, 1861 – północno-środkowa Kostaryka do północnej Kolumbii
- P. p. cinericia Wetmore, 1957 – wyspa Coiba (u południowego wybrzeża Panamy)
- P. p. bilineata (Bonaparte, 1850) – siwuszka białobrewa[4] – północno-zachodnia Kolumbia do północno-zachodniego Peru
- P. p. daguae Chapman, 1915 – zachodnio-środkowa Kolumbia
- P. p. anteocularis Hellmayr, 1900 – środkowa Kolumbia
- P. p. plumbiceps Lawrence, 1865 – północno-wschodnia i wschodnia Kolumbia oraz północna Wenezuela
- P. p. innotata Hellmayr, 1901 – wschodnia Kolumbia do środkowej Gujany oraz północnej Brazylii
- P. p. plumbea (J. F. Gmelin, 1788) – siwuszka tropikalna[4] – Surinam, Gujana Francuska i północna Brazylia
- P. p. atricapilla (Swainson, 1831) – północno-wschodnia Brazylia
- P. p. parvirostris Sharpe, 1885 – wschodni Ekwador, północno-wschodnie Peru i północno-zachodnia Brazylia
- P. p. maior Hellmayr, 1900 – siwuszka peruwiańska[4] – północne Peru. Przez niektórych autorów takson ten jest podnoszony do rangi gatunku[6].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Niewielki ptak o długości od 10 cm do 12 cm, waży w granicach od 6 do 8 gramów. Ma cienki, relatywnie długi dziób, długi ogon, szarą wierzchnią część ciała i biały spód. Centralne sterówki są czarne, pozostałe białe (ogon z góry jest czarny, a z dołu biały). Na skrzydłach ma białą plamę. Samce mają czarny pasek nad oczami. Samice mają szary pasek, a niektóre mają nieregularną plamę obok oczu.
Samce z podgatunku bilineata są podobne do tych z głównej grupy, ale różnią się kilkoma szczegółami. Mają bielsze upierzenie, wyraźniejszy czarny pasek nad oczami, z czarną linią biegnącą od karku do kącików oczu. Samice wyglądają tak samo jak podgatunku plumbea.
Podgatunek maior cechuje się podobnym upierzeniem samców jak u głównej grupy, lecz samice wyglądają jak samce u podgatunku bilineata. Młode każdego podgatunku przypominają samice.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten występuje w południowym Meksyku, Ameryce Centralnej i Południowej, na południu po południowe Peru i wschodnią Brazylię.
Zamieszkuje lasy, zarośla i wilgotne lasy tropikalne. Występuje głównie na nizinach, poniżej wysokości 1000 m n.p.m. Podgatunek maior jest obserwowany w suchych lasach do wysokości 2700 m n.p.m. Zamieszkuje głównie korony drzew, ale jest też obecny w niższych partiach lasu i na otwartych terenach.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Jest owadożerny; do jego pożywienia zaliczają się pająki i ich jaja, chrząszcze, gąsienice i inne owady znajdowane na liściach i gałązkach. Żeruje zazwyczaj wspólnie z ptakami z rodziny tanagrowatych i lasówek.
Tryb życia i rozród[edytuj | edytuj kod]
Jest towarzyskim ptakiem i nie boi się obecności człowieka. Takie nastawienie sprawia, że jest podatny na ataki drapieżników. Wszystkożerne ssaki takie jak marmozeta chętnie plądrują gniazda siwuszki tropikalnej, często w porze suchej, gdy występuje niedobór owoców, pomimo prób obrony młodych przez rodziców.
Rozród odbywa się najczęściej w maju i czerwcu. Ptaki budują wtedy małe, podobne do tych tworzonych przez kolibry gniazda z włókien roślinnych 2 do 8 metrów na gałęzi drzewa. Samica składa dwa lub trzy brązowe, plamkowane jaja.
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje siwuszkę tropikalną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3]. Wielkość populacji szacuje się na bardzo dużą, oscylującą od kilku do kilkudziesięciu milionów osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3].
Od 2016 roku IUCN za osobny gatunek uznaje siwuszkę peruwiańską P. (p.) maior. Również zalicza ją do kategorii najmniejszej troski, a trend liczebności populacji uznaje za spadkowy[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Polioptila plumbea, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Tropical Gnatcatcher (Polioptila plumbea). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
- ↑ a b c Polioptila plumbea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Polioptilidae Baird,SF, 1858 - siwuszki - Gnatcatchers (wersja: 2020-02-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-15].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Dapple-throats, sugarbirds, fairy-bluebirds, kinglets, Elachura, hyliotas, wrens, gnatcatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-15]. (ang.).
- ↑ a b Polioptila maior, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-15] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).