Stanisław Adam Badeni
| Stanisław Adam Sebastian | |
 Bończa | |
| regent koronny | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Sebastian Badeni |
| Matka |
Marianna z Lissowskich h. Mądrostki |
| Żona |
Katarzyna Stadnicka |
| Dzieci |
Ignacy |
| Rodzeństwo | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Stanisław Adam Sebastian Badeni herbu Bończa (ur. 10 maja 1746 w Krakowie, zm. 14 września 1824 w Branicach) – dziedzic Branic, dóbr Rożnów, a od 1796 Gródka.
Był najstarszym synem Sebastiana Badeniego i Marianny z Lissowskich h. Mądrostki. W 1765 r. trafił na dwór w Warszawie, gdzie początkowo był najpewniej paziem, a następnie trafił do gabinetu Stanisława Augusta. W 1777 r. był szambelanem, a w 1778 r. wymieniany już był jako sekretarz gabinetowy królewski. W 1780 r. był sekretarzem sejmu. W 1782 r. był posłem krakowskim na sejm warszawski i sędzią sejmowym ze stanu rycerskiego[1]. W 1787 r. został rejentem koronnym (regentem kancelarii mniejszej koronnej), był pracownikiem gabinetu Stanisława Augusta Poniatowskiego, w którym pełnił urząd konsyliarza[2]. Był zaufanym dworzaninem króla.
Poseł województwa krakowskiego na sejm 1784 roku[3].
W dniu 11 lutego 1784 r. w Wojniczu (k. Tarnowa) wziął ślub z Katarzyną ze Stadnickich. Małżeństwo błogosławił bp Jan Duwall[4]. Był ojcem Ignacego[5][6](radca stanu w Królestwie Polskim, tłumacz z łaciny i francuskiego), Antoniego (dyrektor banku w Kielcach), Kazimierza Stanisława (krajczy koronny) i Michała (oficer, uczestnik powstania listopadowego). Miał trzy córki: Apolonię, która została wydana za Franciszka hr. Stadnickiego, Elżbietę wydaną za Franciszka Biberstein Starowiejskiego i Józefę wydaną za Michała Kolonnę Walewskiego[7].
W 1786 r. Stanisław Badeni został odznaczony Orderem Świętego Stanisława. Posiadał austriacki Krzyż Mały Orderu Leopolda[8].
Pochowany został w Ruszczy. W kościele oo. Reformatów w Krakowie ma wystawiony pomnik.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Actum in Curia Regia Varsaviensi Die Decima Octava Mensis Octobris Anno [...] Millesimo Septingentesimo Octauagesimo Secundo , [Warszawa], [1782], [b.n.s]
- ↑ Maria Rymszyna, Gabinet Stanisława Augusta Poniatowskiego, Warszawa 1962, s. 183.
- ↑ Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Grodzienskiego Szescioniedzielnego Roku Panskiego MDCCLXXXIV. Dnia 4. Miesiąca Pazdziernika Oprawującego Się. Warszawa 1785, s. 3.
- ↑ Pochodzenie, kariera i działalność Stanisława Badeniego | Łazienki Królewskie [online], www.lazienki-krolewskie.pl [dostęp 2024-04-18] (pol.).
- ↑ Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, opracowała Elżbieta Sęczys, Warszawa 2000, s. 7.
- ↑ Stanisław Adam Sebastian Badeni h. Bończa, www.sejm-wielki.pl
- ↑ Jan Nepomucen Bobrowicz, Dodatek do Herbarza polskiego Kaspra Niesieckiego, Lipsk 1844.
- ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 192-193.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Badeni Stanisław (zm. 1824) sekretarz królewski. W: Polski Słownik Biograficzny. T. I. Kraków, 1935, s. 209.
- Kołodziejczyk Albert, Pochodzenie, kariera i działalność regenta koronnego Stanisława Badeniego (1746-1824), [materiał konferencyjny z 2021 r.], Adres URL: https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/edukacja/baza-wiedzy/stanislaw-badeni
- Badeniowie herbu Bończa
- Członkowie gabinetu Stanisława Augusta Poniatowskiego
- Dworzanie Stanisława Augusta Poniatowskiego
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (I Rzeczpospolita)
- Paziowie Stanisława Augusta Poniatowskiego
- Polacy odznaczeni Orderem Leopolda (Austria)
- Polscy indygeni
- Posłowie – deputaci sądu sejmowego
- Posłowie na sejm zwyczajny 1782
- Posłowie na sejm zwyczajny 1784
- Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (województwo krakowskie)
- Sędziowie sejmowi 1782
- Szambelanowie Stanisława Augusta Poniatowskiego
- Urodzeni w 1746
- Zmarli w 1824