Stanisław Barcewicz

Stanislaw Barcewicz
	; Stanisław Barcewicz (przed 1905)
Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1858 ; Warszawa
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	29 sierpnia lub 1 września 1929 ; Warszawa
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna, muzyka klasycystyczna
Zawód	skrzypek, dyrygent, pedagog
	Instrument
	G.B. Guadagniniego
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Barcewicz (ur. 16 kwietnia 1858 w Warszawie, zm. 29 sierpnia^[1] lub 1 września^[2]^[3] 1929 tamże) – polski skrzypek, dyrygent i pedagog. Jeden z najwybitniejszych polskich wirtuozów.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Karola, urzędnika poczty i Kassyldy z Szymańskich^[4]. Studiował w Instytucie Muzycznym w Warszawie, m.in. u Apolinarego Kątskiego. Następnie w Konserwatorium Moskiewskim, które ukończył w roku 1876 ze złotym medalem – skrzypce u Ferdinanda Lauba i Jana Hřímalego oraz kompozycję pod kierunkiem Piotra Czajkowskiego^[1]^[2]^[3].

Od 1876 występował w kraju, następnie po roku 1878 niemal w całej Europie (m.in. Paryż, Lipsk, Drezno, Hamburg, Berlin, Londyn, Moskwa, Ryga). Porównywany przez współczesnych mu krytyków do Pablo Sarasatego. Grał na skrzypcach G.B. Guadagniniego.

Od 1886 uczył gry na skrzypcach i altówce w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Prowadził również klasę kameralną.

Pierwszy wykonawca dedykowanego mu Koncertu skrzypcowego A-dur op. 8 Mieczysława Karłowicza. Prawykonanie miało miejsce w Berlinie podczas koncertu kompozytorskiego Karłowicza 21 marca 1903, dyrygował sam kompozytor.

1910–1918 był dyrektorem Instytutu Muzycznego w Warszawie
1885 – koncertmistrz Opery Warszawskiej
1886 – dyrygent Opery Warszawskiej

Wykształcił całe pokolenie wybitnych polskich skrzypków, m.in. J. Ozimińskiego, J. Jarzębskiego, M. Karłowicza.

W 1908 lutnik Aleksander Januszek zgłosił na krajową wystawę w Lublinie 10 skrzypiec. Instrumenty te przyniosły ich twórcy złoty medal. Najlepszy instrument podarował Stanisławowi Barcewiczowi. W zamian skrzypek wręczył mu złotą lirę, którą zawsze nosił w klapie.

2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[5].

Spoczywa na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie, pod murem ul. Tatarskiej (kwatera PPRK-1-147,148)^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Chodkowski 1995 ↓, s. 78.
↑ ^a ^b Dziębowska 1979 ↓.
↑ ^a ^b Dziębowska 2004 ↓.
↑ Genealodzy PLG.P. Genealogia Genealodzy PLG.P., akt chrztu: Warszawa parafia Św Krzyża akt 1858/556 w: Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2023-04-28] .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 22.
↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW BARCEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-03] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Elżbieta Dziębowska: Barcewicz Stanisław. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 1: AB część biograficzna. Kraków: PWM, 1979. ISBN 83-224-0113-2. (pol.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Elżbieta Dziębowska: Barcewicz, Stanisław. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. B. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
BUSIAKIEWICZ Bolesław, Stanisław Barcewicz. Uczeń Czajkowskiego - nauczyciel Karłowicza. W 25. rocznicę zgonu. [w:] "Łódzki Express Ilustrowany", 5-6 IX 1954, s. 4.
Mateusz Gliński, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 300. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Barcewicz – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Stanisław Barcewicz na zdjęciach w bibliotece Polona

[CITEREFChodkowski199578-1] Chodkowski 1995 ↓, s. 78.

[CITEREFDziębowska1979-2] Dziębowska 1979 ↓.

[CITEREFDziębowska2004-3] Dziębowska 2004 ↓.

[4] Genealodzy PLG.P. Genealogia Genealodzy PLG.P., akt chrztu: Warszawa parafia Św Krzyża akt 1858/556 w: Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2023-04-28] .

[Order-5] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 22.

[6] Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW BARCEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-04-03] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Dyrektorzy Szkoły Dramatycznej w Warszawie	Wojciech Bogusławski (1810−1814) Ludwik Osiński (1814−1816) Józef Elsner (1816−1821)
Dyrektorzy Szkoły Publicznej Muzyki Elementarnej/Instytutu Muzyki i Deklamacji	Józef Elsner (1821−1826)
Dyrektorzy Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie	Józef Elsner (1826−1830)
Dyrektorzy Instytutu Muzycznego Warszawskiego	Apolinary Kątski (1861−1879) Aleksander Zarzycki (1879−1888) Rudolf Strobl (1888−1891) Gustaw Roguski (1891−1903) Emil Młynarski (1903−1907) Stanisław Barcewicz (1910−1918)
Rektorzy Państwowego Konserwatorium Warszawskiego	Emil Młynarski (1919−1922) Henryk Melcer-Szczawiński (1922−1927) Karol Szymanowski (1927−1929) Zbigniew Drzewiecki (1929−1930)
Rektorzy Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Karol Szymanowski (1930–1931) Zbigniew Drzewiecki (1931–1932) Eugeniusz Morawski (1932−1939)
Dyrektorzy Staatliche Musikschule in Warschau	Kazimierz Sikorski (1940−1944)
Rektorzy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie	Stanisław Kazuro (1945−1951) Stanisław Szpinalski (1951−1957) Kazimierz Sikorski (1957−1966) Teodor Zalewski (1966−1969) Tadeusz Paciorkiewicz (1969−1971) Regina Smendzianka (1972−1973) Tadeusz Wroński (1973−1975) Tadeusz Maklakiewicz (1975−1978) Bogusław Madey (1978−1979)
Rektorzy Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie	Bogusław Madey (1979−1981) Andrzej Rakowski (1981−1987) Kazimierz Gierżod (1987−1993) Andrzej Chorosiński (1993−1999) Ryszard Zimak (1999−2005) Stanisław Moryto (2005−2008)
Rektorzy Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina	Stanisław Moryto (2008−2012) Ryszard Zimak (2012−2016) Klaudiusz Baran (2016−2024) Tomasz Strahl (od 2024)