Stanisław Grzeszczuk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Grzeszczuk
Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1934
Kraków

Data i miejsce śmierci

20 października 1999
Kraków

Dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej
Okres

od 1978
do 1981

Poprzednik

Władysław Serczyk

Następca

Jan Pirożyński

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej

Stanisław Grzeszczuk (ur. 11 listopada 1934 w Krakowie, zm. 20 października 1999 tamże) – historyk literatury polskiej, księgoznawca, edytor. Zajmował się głównie literaturą staropolską i oświeceniową. W latach 1978-1981 dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Stanisława Grzeszczuka, urzędnika, i Heleny z Wosallów.

Uczęszczał do I Liceum Ogólnokształcącego im. B. Nowodworskiego w Krakowie. Po zdaniu matury w 1952 studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1956 uzyskał magisterium. W tym samym roku został asystentem w Katedrze Historii Literatury Polskiej UJ, a w 1959 członkiem Komisji Historycznoliterackiej Oddziału PAN w Krakowie.

W 1960 uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na podstawie zbioru studiów o braciach – Krzysztofie i Łukaszu Opalińskich. Jego promotorem był Kazimierz Wyka. W 1966 na podstawie pracy Studia o literaturze sowiźrzalskiej uzyskał stopień doktora habilitowanego (praca wyróżniona w 1968 nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego). W 1973 został mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 1984 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.

Współpracował również z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Rzeszowie (w latach 1967–1992) i Uniwersytetem Śląskim (od 1995 r. kierował Zakładem Nauk Pomocniczych Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ). W 1994 założył w Instytucie Filologii Polskiej UJ Katedrę Edytorstwa i Nauk Pomocniczych[1], którą kierował.

W latach 1967–1974 pełnił funkcję wicedyrektora, a w latach 1978–1981 dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej. W latach 1969–1975 był redaktorem Biuletynu Biblioteki Jagiellońskiej.

Artykuły i recenzje ogłaszał w wielu pismach naukowych, m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Przeglądzie Historycznym”, „Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, „Ruchu Literackim”.

Został pochowany 25 października 1999 w części wojskowej cmentarza Rakowickiego w Krakowie (kwatera 4 woj.-III-12)[2][3].

grób prof. Stanisława Grzeszczuka na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie

Sprawowane stanowiska[edytuj | edytuj kod]

  • 1967–1974 – wicedyrektor Biblioteki Jagiellońskiej do spraw naukowych, wydawniczych i zbiorów specjalnych[3].
  • 1978–1981 – dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej[3].
  • 1974–1978 – kierownik Zakładu (później Katedry) Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Instytutu Filologii Polskiej UJ[3].
  • 1987–1990 – przewodniczący Komisji Historycznoliterackiej Oddziału PAN w Krakowie.
  • 1994–1999 – kierownik Katedry Edytorstwa i Nauk Pomocniczych UJ.

Ordery, nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Wielokrotnie otrzymywał nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Odznaczony również m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977), Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • O Satyrach Krzysztofa Opalińskiego. Próba syntezy, Wrocław 1961.
  • Błazeńskie zwierciadło. Rzecz o humorystyce sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, Kraków 1970.
  • W stronę Kochanowskiego. Studia, charakterystyki, interpretacje, Katowice 1981.
  • Kochanowski i inni. Studia, charakterystyki, interpretacje, Katowice 1988.
  • Między historią i bibliografią literatury staropolskiej. Studia, Rzeszów 1992.

Wybrane prace edytorskie:

  • Ł. Opaliński, Wybór pism, Wrocław 1959 (BN I 172).
  • A. Naruszewicz, Satyry, Wrocław 1962 (BN I 179).
  • Antologia literatury sowizdrzalskiej, Wrocław 1966, 1985 (BN I 186).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Historia Katedry Edytorstwa i Nauk Pomocniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2015-06-11].
  2. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Stanisław Grzeszczuk. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  3. a b c d Groby profesorow UJ na Cmentarzu Rakowickim (EFG) [online], Dziennik Polski, 28 października 2011 [dostęp 2023-01-30] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Słownik badaczy literatury polskiej, red. J. Starnawski, t. V, Łódź 2002.
  • Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, red. J. Czachowska, A. Szałagan, t. III, Warszawa 1994.
  • J.S. Gruchała, Stanisław Grzeszczuk (11 XI 1934 – 20 X 1999), „Ruch Literacki” 2000, z. 1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]