Stanisław Krogulski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Krogulski
„Orland”
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany kawalerii podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

14 marca 1893
Łowczówek k. Tarnowa

Data i miejsce śmierci

między 16 a 19 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1918–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

I Brygada Legionów Polskich
26 Pułk Ułanów Wielkopolskich
3 Pułk Strzelców Konnych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego
Brygada Kawalerii „Równe”
3 Pułk Ułanów Śląskich
Dowództwo Okręgu Korpusu Nr II

Stanowiska

szef sztabu brygady
zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka dyplomowanych oficerów Sztabu Generalnego II Rzeczypospolitej

Stanisław Krogulski[1], ps. „Orland” (ur. 14 marca 1893 w Łowczówku k. Tarnowa[2], zm. między 16 a 19 kwietnia 1940 w Katyniu) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Odrodzenia Polski, ofiara zbrodni katyńskiej[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Augustyna (1866–1924), działacza niepodległościowego i społecznego, żołnierza Legionów Polskich[4] oraz Bronisławy z Bednarskich. Uczył się w gimnazjum w Sanoku, Rzeszowie i Lwowie; egzamin dojrzałości zdał w 1916 w Krakowie[5]. Żołnierz I Brygady Leg. Obrońca Lwowa i Wilna. W obronie Lwowa w stopniu podchorążego w dniach 1–22 listopada 1918 walczył na III Odcinku[5]. Uczestnik III powstania śląskiego[2]. W październiku 1920 został przeniesiony z Polskiej Ekspozytury Wojskowej na Ukrainie do dyspozycji Grupy Operacyjnej Jazdy[6].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 257. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii), a jego oddziałem macierzystym był 26 pułk ułanów[7]. W 1923 służył w Oddziale IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej, pozostając oficerem nadetatowym 26 pułku ułanów[8]. 13 października tego roku został skierowany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1923–1925[9][10]. Z dniem 1 października 1925, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[11]. W 1928 znajdował się w dyspozycji Ministerstwa Skarbu, pozostając w kadrze oficerów kawalerii[12]. Pełnił wówczas służbę w Komendzie Głównej Straży Granicznej w Warszawie na stanowisku szefa sztabu. W kwietniu 1928 prowadził wykłady z „piechoty i taktyki ogólnej” na I Kursie Instruktorów Szkolnych dla Policji Państwowej[13]. W kwietniu 1929 został przeniesiony do 3 pułku strzelców konnych, a w KG SG zastąpił go mjr Leopold Ruszczyc z 5 Brygady KOP[14][15][16]. 30 stycznia 1930 został wybrany do Komitetu Organizacyjnego Święta Rarańczy[17]. 27 stycznia 1930 roku został awansowany na stopień majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 11. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[18]. W czerwcu tego roku został przeniesiony do Brygady Kawalerii „Równe” na stanowisko szefa sztabu[19][20]. Brał udział w Rajdzie Brygady Kawalerii „Równe” w dniach 6 – 17 października 1932[21]. W listopadzie 1932 został przeniesiony do Sztabu Głównego[22]. W latach 1933–1934 kierował referatem w DOK I w Warszawie[4]. W marcu 1934 został przeniesiony do 3 pułku ułanów w Tarnowskich Górach na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[23][24]. W listopadzie 1936 przeniesiony do DOK II w Lublinie. Awansowany do stopnia podpułkownika ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939[25]. W 1939 kierownik Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa Wojennego w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[26][27][28].

W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli radzieckiej. Według stanu na grudzień 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku[26]. Między 15 a 17 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 032/1 poz. 66 nr akt 1172 z 14.04.1940[29]. Został zamordowany między 16 a 19 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[26]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 26.05.1943[26]. Przy szczątkach Stanisława Krogulskiego w mundurze oficerskim znaleziono książeczkę PKO, legitymację MSWojsk. i świadectwo szczepień z obozu w Kozielsku[30]. Figuruje na liście AM–3284, a po naniesionych poprawkach pod nr 3281 i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem: GARF-120-03284. Nazwisko Krogulskiego znajduje się na liście ofiar (pod nr 3284) opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 169, w Nowym Kurierze Warszawskim nr 164 z 1943.

Publikował w fachowej prasie wojskowej, m.in. w „Przeglądzie Kawaleryjskim” opublikował artykuły pt. Indywidualna obrona przeciwpancerna[31] oraz Związek pancerny przeciw kawalerii.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty od sierpnia 1939 z Marią[2] Danutą z Mulińskich (ur. 1913), nie pozostawił potomstwa[4]. Mieszkał w Lublinie przy ulicy Skłodowskiej 16/1[30].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).
  • Tablica epitafijna na Mogile Katyńskiej w Lublinie[34].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1686, w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako Stanisław II Krogulski, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko: Stanisława I Krogulskiego ur. 10 maja 1877 roku, porucznika rezerwy 14 pułku piechoty.
  2. ↑ a b c d Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 309.
  3. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 146.
  4. ↑ a b c Mariusz Lesław Krogulski, Spuścizna minionych pokoleń, Tuchów 2005, s. ?
  5. ↑ a b Obrona Lwowa 1–22 listopada 1918. 3, Organizacja listopadowej obrony Lwowa, ewidencja uczestników walk, lista strat, Lwów 1939, s. 82
  6. ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 41), 1920, s. 1112.
  7. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 163, tu, jako „Stanisław Krogulski-Orland”.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 69, 651, 680.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 750.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 581, 602, 1364.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 101 z 7 października 1925 roku, s. 547.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330, 344.
  13. ↑ Na Posterunku : gazeta Policji Państwowej R.10, nr 15 (14 kwietnia 1928), s. 13.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 121, 137.
  15. ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 43, 76.
  16. ↑ „Dziennik Poznański” (R.71, nr 93), 21 kwietnia 1929, s. 3.
  17. ↑ Dziennik Poznański, R.72, nr 30 (6 lutego 1930), s. 3.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 24.
  19. ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 19.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 145, 495.
  21. ↑ Polska Zbrojna, R.11, nr 295 (25 października 1932), s. 8.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 420.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 160.
  24. ↑ Generalny Inspektor Sił Zbrojnych - Obsada personalna - kawaleria - 701-001-116-201.pdf
  25. ↑ a b c Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków, 2006, s. 129.
  26. ↑ a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 424.
  27. ↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków, 2006, s. 513
  28. ↑ Tucholski podaje błędnie DOK III
  29. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 669.
  30. ↑ a b Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online], lublin.ap.gov.pl [dostęp 2018-08-08] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07].
  31. ↑ Stanisław Krogulski, Indywidualna obrona przeciwpancerna., „Przegląd Kawaleryjski” (10 (144)), 1937, s. 356.
  32. ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  33. ↑ Muzeum Katyńskie - fotografia [online], www.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2022-07-05].
  34. ↑ Konrad Makowski, Miejsca Pamięci Narodowej :: Cmentarz Lipowa Lublin [online], dormitorium.lublin.pl [dostęp 2018-08-08].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Krogulski&oldid=67528725”