Stanisław Surdacki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Surdacki
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1914
Bęczyn

Data i miejsce śmierci

9 grudnia 2003
Lublin

doktor habilitowany nauk biologicznych
Specjalność: biogeografia, ekologia, kształtowanie środowiska, ochrona przyrody, zoologia
Alma Mater

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Doktorat

1960

Habilitacja

1972

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki

Stanisław Surdacki (ur. 28 stycznia 1914 w Bęczynie, zm. 9 grudnia 2003 w Lublinie) – polski biolog, zoogeograf, wykładowca UMCS, pszczelarz, społecznik[1].

Kariera zawodowa[edytuj | edytuj kod]

Od stycznia 1937 do sierpnia 1939 Stanisław Surdacki pracował w Wilnie jako wojewódzki inspektor pszczelarstwa. Od września do końca 1939 czynnie uczestniczył w walkach obronnych kraju, a następnie, aż do końca okupacji niemieckiej działając pod pseudonimami „Ambroży” oraz „Iskra” brał udział w działaniach Ludowej Straży Bezpieczeństwa Batalionów Chłopskich[2]. Po wojnie rozpoczął studia wyższe na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a równocześnie przez kilka lat pełnił obowiązki prezesa i wiceprezesa Związku Pszczelarzy w Lublinie. Studia ukończył w 1952 roku i rozpoczął pracę jako asystent w Zakładzie Anatomii Porównawczej Kręgowców UMCS. W 1960 po obronie rozprawy „Untersuchungen auf zwei Populationen des Perlziesels (Citellus suslica Gueldenstaedt) in Lubliner Gebiet”[3] uzyskał stopień doktora nauk przyrodniczych, a w 1972 (praca „Obszar występowania chomika europejskiego Cricetus cricetus (Linnaeus, 1758) w Polsce”) stopień doktora habilitowanego nauk przyrodniczych w zakresie zoogeografii. Od 1975 pracował na stanowisku docenta w Katedrze Geografii Fizycznej UMCS[1].

Zoogeografia[edytuj | edytuj kod]

W swoich pracach Surdacki zajmował się zagadnieniami z zakresu zoogeografii rodzimych gatunków gryzoni: susła perełkowanego[4][5], a we współpracy z Zakładem Badania Ssaków PAN w Białowieży także ekologią i badaniem zasięgu występowania susła moręgowanego[6] i chomika europejskiego we wschodniej Polsce[7][8]. Najszersze badania, które przyczyniły się do precyzyjnego określenia granic występowania chomika europejskiego w Polsce, Surdacki przeprowadził w latach 1953-1970[7][8]. Szeroko zakrojone badania rozpoczęły się w 1953 roku na Lubelszczyźnie, gdzie przeprowadzał lokalne inwentaryzacje stanowisk susła perełkowanego i chomika europejskiego. Podczas kolejnych prac objął badaniami tereny województwa białostockiego i część warszawskiego (lata 1957-1959), zielonogórskiego, poznańskiego, wrocławskiego, opolskiego i katowickiego (gdzie w latach 1962-1964 badał populacje susła moręgowanego i chomika europejskiego), Płaskowyż Głubczycki z przyległymi obszarami (1963-1964) oraz rejon środkowego dorzecza Wisłoki (1967-1970)[9]. Pasje naukowe Surdackiego obejmowały także badanie zasięgu geograficznego pszczół rodzaju Apis[10], występowanie gatunku koza złotawa w rzece Strwiąż, a także bociana czarnego w Puszczy Kurpiowskiej[1].

Grób Stanisława Surdackiego na cmentarzu przy ulicy Lipowej

Stanisław Surdacki zmarł w Lublinie w 2003 roku i został pochowany na Cmentarzu przy ul. Lipowej[1] w części prawosławnej (kwatera E-8-5)[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Paweł Surdacki. Pułkownik docent dr hab. Stanisław Surdacki (1914–2003). „Głos Ziemi Urzędowskiej”, 2003. Towarzystwo Ziemi Urzędowskiej. ISSN 1134-4893. (pol.). 
  2. Bataliony Chłopskie - Okręg Lublin. Serwis Polska Podziemna. [dostęp 2014-06-16]. (pol.).
  3. Stanisław Surdacki. Untersuchungen auf zwei Populationen des Perlziesels (Citellus suslica Gueld.) in Lubliner Gebiet. „Acta Theriologica”. 2, s. 203–234, 1958. (niem.). 
  4. Stanisław Surdacki. Zmiany w rozmieszczeniu i liczebności Citellus suslicus. (Guldenstaedt, 1776) na Lubelszczyźnie w okresie 1954-1961. „Acta Theriologica”. VII (7), 1963. (pol.). 
  5. Stanisław Surdacki. Dynamika populacji susła perełkowanego Citellus suslicus (Güldenstaedt, 1770) w Sławęcinie w latach 1961-1966. „Annales UMCS”. 9 (23), s. 223-247, 1968. UMCS. 
  6. Stanisław Surdacki. Rozmieszczenie i zmienność susła moręgowanego, Citellus citellus (Linnaeus, 1766) w Polsce. „Acta Theriologica”, s. 273-288, 1965. Polska Akademia Nauk. Zakład Badania Ssaków. (pol.). 
  7. a b Stanisław Surdacki. Północna granica zasięgu chomika Cricetus Critetus (Linnaeus, 1758) we wschodniej Polsce. „Acta Theriologica”. VI (11), 1963. (pol.). 
  8. a b Stanisław Surdacki. Obszar występowania chomika europejskiego Cricetus cricetus (Linnaeus, 1758) w Polsce. „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska”. B 26 (1971), s. 265–285, Lublin. 
  9. Joanna Ziomek, Agata Banaszek. Chomik europejski. „Monografie Przyrodnicze”. 19, 2008. Wydawnictwo Klubu Przyrodników. ISSN 1428-6823. (pol.). 
  10. Stanisław Surdacki. The geographical range and distribution of the genus Apis L bees. „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska Sectio Biol B”. 28, s. 315-330, 1973. ISSN 1732-1360. (ang.). 
  11. Informacje w serwisie Grobonet. [dostęp 22 sierpnia 2020].