Stanisław Węgrzecki

Stanisław Węgrzecki
Data i miejsce urodzenia	10 listopada 1765 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1845 ; Warszawa
	Prezydent Warszawy
Okres	od 4 lipca 1807; do grudnia 1815
Poprzednik	Paweł Bieliński
Następca	Karol Fryderyk Woyda
	Prezydent Warszawy
Okres	od 30 listopada 1830; do 26 czerwca 1831

Stanisław Węgrzecki (ur. 10 listopada 1765 w Warszawie, zm. 12 lutego 1845 tamże) – prawnik, prezydent Warszawy, senator-kasztelan Królestwa Polskiego od 8 sierpnia 1831 roku^[1], jakobin polski, plenipotent skarbu koronnego, członek loży wolnomularskiej Świątynia Mądrości^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył prawo. Studiował w Krakowie i za granicą.

Był bliskim współpracownikiem Hugona Kołłątaja. 29 sierpnia 1792 roku złożył akces i wykonał przysięgę konfederacji targowickiej^[3]. Był członkiem sprzysiężenia przygotowującego wybuch insurekcji kościuszkowskiej^[4]. Brał udział w insurekcji warszawskiej.

W marcu 1807 został wiceprezydentem Warszawy, a od 4 lipca 1807 do grudnia 1815 był prezydentem miasta. Ustąpił wskutek zatargu z wielkim księciem Konstantym. W latach 1812-1815 był też komendantem Gwardii Narodowej.

Od 1816 był sędzią apelacyjnym. Od 1817 był prezesem Trybunału Handlowego. W 1829 Stanisław Węgrzecki przeszedł na emeryturę i został wybrany prezesem Komitetu Właścicieli Listów Zastawnych.

30 listopada 1830 ponownie został prezydentem miasta, ale 26 czerwca 1831 został usunięty z urzędu. Jako senator podpisał 25 stycznia 1831 roku akt detronizacji Mikołaja I Romanowa^[5].

W 1815 roku był wielkim pieczętarzem Wielkiego Wschodu Narodowego Polski^[6]. Stanisław Węgrzecki należał do Wolnomularstwa Narodowego. Był też członkiem Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk.

Stanisław Węgrzecki zmarł 12 lutego 1845 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 15-1-5)^[7]. Na jego grobie został wystawiony pomnik dłuta Jakuba Tatarkiewicza. Nagrobek został odnowiony staraniem Społecznego Komitetu Powązek na początku lat 80. XX wieku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ireneusz Ihnatowicz, Andrzej Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 479.
↑ Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław 1982, s. 218.
↑ Korespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Krajowe i Zagraniczne 1792, II, Nr 53, Warszawa 1792, s. 465-466.
↑ Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 47.
↑ Dyayarusz Sejmu z R. 1830-1831, wydał Michał Rostworowski, T. I, Kraków 1907, s. 244.
↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 137.
↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW WĘGRZECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-23] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1790 – 1850, Warszawa, 1979
Jerzy Waldorff, Hanna Szwankowska, Danuta Jendryczko, Barbara Olszewska, Zofia Czyńska, Cmentarz Powązkowski w Warszawie, 1982
Encyklopedia Warszawy z 1994

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Obwieszczenia i inne publikacje Stanisława Węgrzeckiego w bibliotece Polona

[1] Ireneusz Ihnatowicz, Andrzej Biernat, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 479.

[2] Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII i XIX wieku, Wrocław 1982, s. 218.

[3] Korespondent Warszawski Donoszący Wiadomości Krajowe i Zagraniczne 1792, II, Nr 53, Warszawa 1792, s. 465-466.

[4] Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 47.

[5] Dyayarusz Sejmu z R. 1830-1831, wydał Michał Rostworowski, T. I, Kraków 1907, s. 244.

[6] Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 137.

[7] Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW WĘGRZECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-23] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Prezydenci Warszawy (1792–1863)	Ignacy Wyssogota Zakrzewski (1792) Józef Michał Łukasiewicz (1792–1793) Andrzej Rafałowicz (1793–1794) Ignacy Wyssogota Zakrzewski (1794) Józef Michał Łukasiewicz i Andrzej Rafałowicz (1794–1796) Franz Schimmelpfennig von der Oye (1796–1799) Friedrich Georg Tilly (1799–1806) Joachim Moszyński (1807) Paweł Bieliński (1807) Stanisław Węgrzecki (1807–1815) Karol Fryderyk Woyda (1816–1830) Stanisław Węgrzecki (1830–1831) Jakub Ignacy Łaszczyński (1831–1837) Aleksander Graybner (1837–1847) Teodor Andrault de Langeron (1847–1862) Kazimierz Woyda (1862) Zygmunt Wielopolski (1862–1863)
Komisarze Warszawy (1863–1915)	Kalikst Witkowski (1863–1875) Sokrat Starynkiewicz (1875–1892) Mikołaj Bibikow (1892–1906) Wiktor Litwiński (1906–1909) Aleksander Miller (1909–1915)
Prezydenci Warszawy (1916–1939)	Zdzisław Lubomirski (1916–1917) Piotr Drzewiecki (1917–1921) Stanisław Nowodworski (1921–1922) Władysław Jabłoński (1922–1927) Zygmunt Słomiński (1927–1934) Marian Zyndram-Kościałkowski (1934) Stefan Starzyński (1934–1939)
Burmistrz komisaryczny Warszawy (1939–1944)	Julian Kulski (1939–1944)
Komisaryczni prezydenci Warszawy (1939–1941)	Helmut Otto (1939) Oskar Rudolf Dengel (1939–1940) Ludwig Leist (1940–1941)
Prezydenci Warszawy (1944–1950)	Marceli Porowski (1944) Marian Spychalski (1944–1945) Stanisław Tołwiński (1945–1950)
Przewodniczący Prezydium Rady Narodowej Warszawy (1950–1973)	Jerzy Albrecht (1950–1956) Janusz Zarzycki (1956) Zygmunt Dworakowski (1956–1960) Janusz Zarzycki (1960–1967) Jerzy Majewski (1967–1973)
Prezydenci Warszawy (od 1973)	Jerzy Majewski (1973–1982) Mieczysław Dębicki (1982–1986) Jerzy Bolesławski (1986–1990) Stanisław Wyganowski (1990–1994) Mieczysław Bareja (1994) Marcin Święcicki (1994–1999) Paweł Piskorski (1999–2002) Wojciech Kozak (2002) Lech Kaczyński (2002–2005) Mirosław Kochalski (2006) Kazimierz Marcinkiewicz (2006) Hanna Gronkiewicz-Waltz (2006–2018) Rafał Trzaskowski (od 2018)