Stanisław Zemanek

Stanisław Adam Zemanek

major dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1896 Lwów
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Charków
Przebieg służby
Lata służby	przed 1916–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Legion Wschodni Dywizja Syberyjska 83 Pułk Strzelców Poleskich 3 Dywizja Piechoty Legionów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Stanisław Adam Zemanek (ur. 19 grudnia 1896 we Lwowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Stanisław Adam Zemanek urodził się 19 grudnia 1896 we Lwowie, w rodzinie Ignacego i Stefanii. Był starszym bratem Adama, majora artylerii również zamordowanego w Charkowie.

Przed I wojną światową był członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. W czasie wojny służył w Legionie Wschodnim, a następnie w Dywizji Syberyjskiej.

Wstąpił do Wojska Polskiego w 1919 roku. W czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w 83 pułku Strzelców Poleskich.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i w 1922 roku został zweryfikowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Służył dalej w 83 pułku Strzelców Poleskich.

3 maja 1926 został awansowany na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 83. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 2 listopada 1928 został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza IX Kursu Normalnego 1928–1930. Z dniem 1 listopada 1930, po uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przydzielony do dowództwa 3 Dywizji Piechoty Legionów w Zamościu na stanowisko oficera sztabu. W 1933 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie, a w 1936 do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie na stanowisko kierownika referatu. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 44. lokatą w korpusie oficerów piechoty.

W czasie wojny obronnej Polski brał udział w obronie Lwowa. 22 września po podpisaniu kapitulacji miasta, wraz z innymi oficerami opuścił Lwów. Sowieci nie dotrzymali podpisanych warunków kapitulacji i większość oficerów została aresztowana przez NKWD i wywieziono w głąb Związku Radzieckiego.

Stanisław Zemanek w 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie jego szczątki spoczywają w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1938)
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.