Staw (województwo łódzkie)
51°15′16″N 18°36′23″E/51,254444 18,606389
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
320 |
| Strefa numeracyjna |
43 |
| Kod pocztowy |
98-310[2] |
| Tablice rejestracyjne |
EWI |
| SIMC |
0701748 |
Położenie na mapie gminy Czarnożyły  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu wieluńskiego  | |
| 51°15′16″N 18°36′23″E/51,254444 18,606389[1]
| |
Staw – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Czarnożyły.
Położenie i podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie sieradzkim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej i pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIV wieku. Dawniej nazywano ją także "Duży Staw". Wymieniona w dokumencie zapisanym w 1377 jako "Staw", "Staaf", a w 1468 "maior Staw"[3].
Wieś została odnotowana w historycznych dokumentach podatkowych. Jak wynika z Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej spisanej przez Jana Łaskiego w XVI wieku (Gniezno 1880 r.,t. II, s. 136) miejscowość niegdyś należała do kapituły gnieźnieńskiej, do klucza Kamionka. W 1520 prepozyt wielkopolski pobierał we wsi dziesięcinę z łanów osiadłych po 1 wiardunku, mierze żyta i owsa. Z ról opuszczonych natomiast brał dziesięcinę snopową. Z kolei pleban stawski z Wydrzyna pobierał dziesięcinę snopową, a z ról folwarcznych i od sołtysa 1 wiardunek. We wsi w XVI wieku mieszkali zarówno zagrodnicy jak i chałupnicy, którzy płacili meszne[3][4].
W 1511 wyznaczone zostały granice wsi z sąsiednimi miejscowościami: Opojowicami, Czarnożyłami i Raczynem. W tym roku zanotowano również w miejscowości 5. łanów. W 1518 odnotowano 4,5 łana. Według regestu poborowego powiatu wieluńskiego w 1552 mieszkało w niej 9. kmieci z karczmarzem, a wieś liczyła wówczas 3,5 łana. W 1553 odnotowano 3,5 łana[3][4].
W XVI wieku folwark szlachecki, który był własnością rodu Stawskich. Dokument z 1468 odnotowuje zakup część wsi przez Jana Stawskiego, który zapłacił za nią 80 grzywien niejakiemu Chotowskiemu. W 1469 Stanisław Chotowski zapisał dwom spośród 3 synów należące do niego części Stawu. W 1472 wspomniany został J. Stawski, który zapisał żonie Katarzynie 120 grzywien na 1,5 Stawu[3].
Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim. Razem, jako dwie wsie "Staw" i "Stawek" wraz z folwarkiem, wymienia je XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W XIX wieku leżały one nad kanałem Ogrodzianką, rzeką Pichną w powiecie wieluńskim, gminie Wydrzyn, parafii Czarnożyły. W 1827 w miejscowości naliczono 16. domów zamieszkanych przez 171. mieszkańców. W 1885 pierwsza wieś liczyła 16. domów i 83 mieszkańców, a druga 5. domów oraz 52. mieszkańców[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130337
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Rosin 1963 ↓.
- ↑ a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. XI, hasło „Staw”. nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1890. s. 288. [dostęp 2022-05-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Staw” oraz „Wydrzyn”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 156-157,179.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Staw w "Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu"
- Staw 2 (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 288.
Siedziba gminy: Czarnożyły
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Osady leśne | |
| Części wsi |
|
