Stawy Brustmana

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stawy Brustmana
Ilustracja
Staw wschodni, widok od południa
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Lokalizacja

Warszawa

Wysokość lustra

98,6 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

1,0882 ha (0,55+0,47+0,0682 ha)

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, po lewej nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Stawy Brustmana”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Stawy Brustmana”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Stawy Brustmana”
Ziemia52°16′58″N 20°55′55″E/52,282778 20,931944
Multimedia w Wikimedia Commons

Stawy Brustmana[1] – dwa połączone kanałem stawy na warszawskich Bielanach, ujęte w gminnej ewidencji zabytków.

Położenie i charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Stawy Brustmana to dwa stawy[1] połączone kanałem[2] leżące po lewej stronie Wisły, w stołecznej dzielnicy Bielany, na obszarze MSI Wawrzyszew[3]. W pobliżu przebiegają ulice: Sándora Petőfiego, Lwa Tołstoja, Honoriusza Balzaka, Williama Szekspira i Wolumen[3].

Stawy zasilane są stale w wodę, a dopływ i odpływ mają formę cieku[4]. Położone są na wysoczyźnie[4], na obszarze zlewni Potoku Bielańskiego[5], w jego bliskim sąsiedztwie[6]. Oba stawy mają z nim połączenie za pomocą podziemnych kolektorów[5][7]. Woda dopływa od strony bezimiennego stawu położonego na biegu Potoku Bielańskiego o powierzchni 0,14 ha, który znajduje się kilkadziesiąt metrów na południe, a odpływa bezpośrednio do cieku[8]. W okresach niewystarczającego zasilania dopływ realizowany jest z podziemnej studni wybudowanej w 2001 roku[8].

Powierzchnia stawów wynosi 0,55 (staw wschodni) i 0,47 ha (staw zachodni)[8]. Powierzchnia kanału łączącego akweny wynosi 0,0682 ha[4], a jego szerokość to 8 m[8]. Powierzchnia działek, na których zlokalizowane są stawy, wynosi odpowiednio 0,7111 i 0,6239 ha[4]. Według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustra wody stawów znajdują się na wysokości 98,6 m n.p.m.[3] Identyfikator MPHP stawów to 25971[3], natomiast łączącego je kanału 275275[3].

W otoczeniu znajduje się osiedle mieszkaniowe wybudowane w latach 1973–1978 (WSM Wawrzyszew I–VI) zaprojektowane przez Ryszarda Tomickiego, a okolice stawów stanowi obszar z funkcją rekreacyjną[5]. W pobliżu jest też uroczysko, tzw. łączka wawrzyszewska[2]. Na łączącym stawy kanale zbudowano dwa drewniane mostki[2]. Na stawie wschodnim znajduje się pomost[9][3].

Są miejscem zimowania ptaków. W przeszłości były także miejscem rozrodu płazów, jednak zmieniło się po umocnieniu brzegów podmurówką[10].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie stawów jest sztuczne[11]. Stanowią pozostałość zalanych wodą glinianek powstałych po eksploatacji iłów plioceńskich, które były surowcem dla cegielni[11].

Stawy powstały prawdopodobnie ok. 1820[12], po przejęciu w 1819 tego terenu przez Instytut Agronomiczny w Marymoncie[2]. Wcześniej był on zmelioryzowany, podmokły[8] i stanowił część gruntów należących do dworu hrabiego Podoskiego i folwarku założonego w 1777[2]. W przeszłości istniał również trzeci zbiornik wodny wchodzący w skład kompleksu, jednak został on zasypany, a na jego miejscu zlokalizowano szkołę[5]. 14 maja 1951 rozporządzeniem Rady Ministrów Wawrzyszew został włączony w granice administracyjne Warszawy wraz z resztą gminy Młociny[13].

Nazwa stawów wywodzi się od jednego z poprzednich właścicieli okolicznych terenów[14].

Stawy przeszły rewitalizację w 2000[15]. W 2019 zostały włączone do gminnej ewidencji zabytków pod numerem identyfikacyjnym BIE35073[16].

Według niektórych źródeł, w okresie PRL, w pawilonie pomiędzy stawami, który mieści dyrekcję osiedla, rzekomo miały znajdować się urządzenia zagłuszające nadajniki Radia Wolna Europa[17][15].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Staw wschodni, widok od północy. Widoczny pomost i aerator
    Staw wschodni, widok od północy. Widoczny pomost i aerator
  • Staw zachodni, widok od wschodu
    Staw zachodni, widok od wschodu
  • Kanał łączący stawy, widok od wchodu. Po lewej, za ogrodzeniem, widoczny pawilon dyrekcji osiedla, gdzie w przeszłości miały znajdować się urządzenia zagłuszające
    Kanał łączący stawy, widok od wchodu. Po lewej, za ogrodzeniem, widoczny pawilon dyrekcji osiedla, gdzie w przeszłości miały znajdować się urządzenia zagłuszające
  • Bezimienny staw na biegu Potoku Bielańskiego na południe od stawów Brustmana, przy ulicy Petőfiego. Widoczne urządzenie wodne będące początkiem dopływu do stawu zachodniego
    Bezimienny staw na biegu Potoku Bielańskiego na południe od stawów Brustmana, przy ulicy Petőfiego. Widoczne urządzenie wodne będące początkiem dopływu do stawu zachodniego

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 201902
  2. ↑ a b c d e Bartłomiej Frymus, Stawy Brustmana wpisane do ewidencji zabytków, „Nasze Bielany”, NR 7 (243) Rok XXI, lipiec 2019, s. 1, ISSN 1507-7195 [dostęp 2020-12-18].
  3. ↑ a b c d e f Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2020-12-15].
  4. ↑ a b c d Rada m.st. Warszawy: Załącznik tekstowy i tabelaryczny do Programu ochrony Środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010. [dostęp 2020-12-25]. (pol.).
  5. ↑ a b c d Łukasz Szkudlarek, Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych [online], 2015, s. 107–110 [dostęp 2020-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22].
  6. ↑ Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 59. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2020-12-15].
  7. ↑ Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, Warszawa 2006, s. 27, 32 [dostęp 2020-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-09].
  8. ↑ a b c d e Biuro Planowania Rozwoju Warszawy: Elżbieta Ostaszewska i inni, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Nowego Wawrzyszewa w Warszawie. Prognoza oddziaływania na środowisko, Warszawa, październik 2018, s. 13, 21, 46 [dostęp 2020-12-15].
  9. ↑ c, Taras nad Stawami Brustmana spróchniał [online], 7 października 2014 [dostęp 2020-12-21].
  10. ↑ Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Atlas ekofizjograficzny miasta stołecznego Warszawy, Warszawa 2018, s. 43 [zarchiwizowane z adresu 2019-11-28].
  11. ↑ a b Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 97, ISBN 83-01-08836-2.
  12. ↑ Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, Rejestr i ewidencja zabytków. BAZA Stan na dzień 26.10.2020 [online] [dostęp 2020-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-09].
  13. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199).
  14. ↑ Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 383. ISBN 978-83-62189-08-3.
  15. ↑ a b Stawy Brustmana – codzienie odpoczywają nad nimi setki osób. Odbywają się tu koncerty i pikniki. Ale co tak naprawdę wiemy o stawach na Wawrzyszewie? [online] [dostęp 2020-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-04].
  16. ↑ Zarządzenie Prezydenta m. st. Warszawy nr 1582/2019 z 18-10-2019 w sprawie zmian w ewidencji zabytków Miasta Stołecznego Warszawy [online].
  17. ↑ Jarosław Zieliński, Bielany. Przewodnik historyczny, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2015, s. 246, 410, ISBN 978-83-7773-446-9 [zarchiwizowane z adresu 2019-11-05].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stawy_Brustmana&oldid=71491092”