Stefan Ralski
Stefan Ralski, ps. „Szuwar”, „Szczupak” (ur. 2 listopada 1913 w Osieczanach, zm. 1984) – obrońca Przemyśla w 1939, współorganizator i działacz organizacji podziemnych, dowódca oddziału partyzanckiego Armii Krajowej. Po wojnie wywiadowca Rządu Polskiego na uchodźstwie. Sądzony w procesie pokazowym członków WiN, tzw. „procesie krakowskim”. Po 1956 lektor języków obcych.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Brat prof. Edwarda Ralskiego i prof. Eugeniusza Ralskiego. Studiował germanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w obronie Przemyśla[1].
Od końca 1939 r. brał czynny udział w zakładaniu patriotycznych organizacji konspiracyjnych, SZW potem ZWZ i następnie Armii Krajowej (AK) na terenie powiatu myślenickiego. Utworzył siatkę wywiadowczą, której zadaniem było dokumentowanie zbrodni hitlerowskich, śledzenie ruchów wojsk hitlerowskich oraz zbieranie informacji na temat działalności okupanta. W kwietniu 1941 r. został aresztowany przez Niemców. Przetrzymywano go i przesłuchiwano przez kilka dni, ale nie znaleziono dowodów na jego konspiracyjną działalność[1].
W obawie przed kolejnym aresztowaniem przeprowadził się do Czernichowa, na zachód od Krakowa, gdzie dowodził oddziałem Armii Krajowej już do końca wojny. Nadal prowadził działania wywiadowcze w ramach AK[1].
Od września 1945 r. należał do organizacji „Wolność i Niezawisłość” (WiN). Nadal zajmował się wywiadem na terenie powiatu myślenickiego. W lutym 1946 r. pełnił funkcję szefa łączności zewnętrznej Batalionów Wywiadowczych Obszaru Południowego WiN. Zorganizował drogę łączności między ambasadą Wielkiej Brytanii w Polsce a WiN. W marcu 1946 r. przesłał materiały wywiadowcze rządowi polskiemu w Londynie[2].
Został aresztowany w sierpniu 1946 r. w Krakowie. 10 września 1947 r. był sądzony w wielkim procesie pokazowym członków WiN, tzw. „procesie krakowskim”. Został skazany na 10-letnie więzienie. Z więzienia został zwolniony na mocy amnestii w 1956 r.[2][3][4] Po opuszczeniu więzienia pracował na Akademii Medycznej w Krakowie jako lektor języków obcych. Od 1963 r. pracował w Technikum Ekonomicznym w Myślenicach jako nauczyciel języka niemieckiego. Zmarł w 1984 r. Spoczywa na myślenickim cmentarzu przy kościele św. Jakuba w Myślenicach[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W roku 2021 jedno z rond ulicznych w Myślenicach nazwano imieniem Braci Ralskich – Edwarda, Eugeniusza i Stefana[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d R. Murzyn, Miasto Myślenice w latach 1945–1989, s. 675–774, [w:] red. T. Gąsowski, Myślenice – monografia miasta, Myślenice – Kraków 2012, s. 701–702.
- ↑ a b Z. Kalinowski, Bohaterowie wyklęci na ziemi myślenickiej 1945-1956, Myślenice 2013.
- ↑ W. Ralska, Wspomnienia procesu II zarządu głównego WiN, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 1-2 (84-85) styczeń-luty 2008, s. 155–159.
- ↑ W. Frazik, F. Musiał, Proces krakowski, Zeszyty Historyczne WiN-u.
- ↑ W. Rozwadowski, Rondo braci Ralskich, Gazeta Myślenicka, 43/2021.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- R. Murzyn, Miasto Myślenice w latach 1945–1989, s. 675–774, [w:] red. T. Gąsowski, Myślenice – monografia miasta, Myślenice – Kraków 2012; s. 701–702.
- Z. Kalinowski, Bohaterowie wyklęci na ziemi myślenickiej 1945-1956, Myślenice 2013.
- W. Rozwadowski, Rondo braci Ralskich, Gazeta Myślenicka, 43/2021.
- W. Ralska, Wspomnienia procesu II zarządu głównego WiN, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 1-2 (84-85) styczeń-luty 2008, s. 155–159.
- W. Frazik, F. Musiał, Proces krakowski, Zeszyty Historyczne WiN-u.