Stella Kadmon
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 października 1989 |
| Zawód | |
| Lata aktywności |
1922-1981 |
| Zespół artystyczny | |
| Der Liebe Augustin Theater de Courage | |
Stella Kadmon (ur. 16 lipca 1902 w Wiedniu, zm. 12 października 1989, tamże[1]) – austriacka aktorka teatralna i kabaretowa, pochodzenia żydowskiego.
Biografia[edytuj | edytuj kod]
Była córką urzędnika Moritza Kadmona i pianistki Malvine z d. Nelken[1]. Kształciła się w Konserwatorium Wiedeńskim, ukończyła także seminarium Maxa Reinhardta. Od 1922 pracowała w teatrach w Linzu i w Morawskiej Ostrawie. Pod wpływem Fritza Grünbauma rozpoczęła karierę kabaretową. W 1926 zadebiutowała w wiedeńskim kabarecie Pavillon śpiewając utwory Grünbauma. Po sukcesach w Wiedniu występowała w kabaretach Monachium, Berlina i Kolonii. W 1931 współtworzyła pierwszy w Wiedniu polityczny teatr małych form Der Liebe Augustin, Teatr działał w piwnicy Cafe Prückel, a Kadmon kierowała nim do 1938[2].
Po przejęciu władzy przez narodowych socjalistów Kadmon wyemigrowała z Wiednia i osiedliła się początkowo w Belgradzie, a następnie w Tel Awiwie. Tam w kwietniu 1940 założyła kabaret Papillon, a także organizowała spotkania poświęcone niemieckiej literaturze[3]. Po powrocie do Wiednia związała się ponownie z teatrem Der Liebe Augustin, który został reaktywowany przez Fritza Eckharta. Pod wpływem Stelli Kadmon teatr przekształcił się w scenę awangardową. Sukcesem zakończyła się w 1948 premiera Strachu i nędzy III Rzeszy Bertolta Brechta. Z czasem teatr z inicjatywy Kadmon zmienił nazwę na Theater de Courage, stając się jedną z wiodących scen Wiednia, podejmując kontrowersyjną dla społeczeństwa austriackiego tematykę antyfaszyzmu i pacyfizmu[1]. Kadmon pracowała w teatrze jako aktorka, reżyser i dyrektorka do roku 1981.
Wystąpiła w dwóch filmach fabularnych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Stella Kadmon. = 2018-03-08 [online], univie.ac.at (niem.).
- ↑ Laurence Senelick: A Cabaret Performance: Europe, 1920-1940. Sketches, Songs, Monologues, Memoirs. Johns Hopkins University Press, 1992, s. 109. ISBN 978-0-8018-4378-5.
- ↑ Gerhard Schoenberner: Artists Against Hitler: Persecution, Exile, Resistance. Inner Nationes, 1984, s. 72.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stella Kadmon. = 2018-03-08 [online], univie.ac.at (niem.).
- Stella Kadmon w bazie IMDb (ang.)