Stożkówka miękka
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
stożkówka miękka |
| Nazwa systematyczna | |
| Conocybe apala (Fr.) Arnolds Persoonia 18(2): 225 (2003) | |
_Arnolds_146026.jpg)
Stożkówka miękka (Conocybe apala (Fr.) Arnolds) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Conocybe apalus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 2003 r. Eef Arnolds, przenosząc go do rodzaju Conocybe[1]. Posiada ponad 20 synonimów naukowych[2].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r., jednak w jego wykazie gatunków jest błąd. Dwukrotnie podaje nazwę stożkówka delikatna dla dwóch różnych gatunków: dla C. apala na str. 136 i dla C. tenera na str. 143. Jednak w indeksie gatunków na str. 796 jest inaczej; dla C. apala podaje nazwę stożkówka miękka, dla C. tenera stożkówka delikatna[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 1–2 cm, początkowo w kształcie naparstka, później dzwonkowaty, nigdy nie staje się płaski. Brzegi żłobkowane mniej więcej do połowy promienia. U starszych owocników czasami brzeg wywija się na zewnątrz. Powierzchnia gładka, w kolorze od białego do kości słoniowej, na młodych owocnikach nieco mazista[4].
Gęste, wąskie, przyrośnięte lub niemal wolne. Początkowo białawe, później coraz ciemniejsze; rdzawożółtawe, cynamonowe, brązoworóżowe, na koniec brązowe[4].
Wysokość 3–11 cm, grubość do 2 mm. Jest nierówno cylindryczny, stopniowo grubszy ku podstawie, wewnątrz pusty. Powierzchnia gładka, szklistobiała, podłużnie nieco żłobkowana. Pierścienia brak[4].
Cienki i kruchy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
Rdzawobrązowy. Zarodniki eliptyczne, gładkie, z porą rostkową. Rozmiar: 10–15 × 6–9 μm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej oraz w Europie[6]. W Polsce rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko (w Kotlinie Nowotarskiej)[3].
Rośnie na pastwiskach, łąkach, polach golfowych i przydrożach, w parkach, przeważnie w rozproszeniu lub w niewielkich grupkach. Owocnik jest bardzo delikatny i krótkotrwały, już w kilka godzin po wyrośnięciu jego trzon załamuje się, wkrótce potem owocnik kurczy się, brązowieje i wysycha, zwykle owocnik, który wyrósł rano, już w godzinach popołudniowych obumiera. Jego czas życia nie przekracza 24 godz. Jest tak delikatny, że trudno jest podnieść owocnik bez złamania jego trzonu[7].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Saprotrof[3]. Grzyb trujący, zawiera fallotoksyny[8].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- stożkówka białoochrowa (Conocybe siliginea), której owocniki z wiekiem zmieniają kolor z bladawego na ochrowy[4].
- polówka półkulista (Agrocybe pediades), która ma żółtobrązowy kapelusz i brązowe blaszki[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Warmia i Mazury. Informator turystyczny. [dostęp 2013-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
- ↑ California Fungi-Conocybe apala. [dostęp 2013-09-22].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].
- ↑ Conocybe apala (Fr.) Arnolds – Milky Conecap. [dostęp 2013-09-22].
- ↑ Heather E. Hallen, Roy Watling, Gerard C. Adams, Taxonomy and toxicity of Conocybe lactea and related species, „Mycological Research”, 107 (8), 2003, s. 969–979, DOI: 10.1017/s0953756203008190, ISSN 0953-7562 [dostęp 2018-07-12].