Stoliwo Skalniak
 Skały na Stoliwie Skalniaka w okolicy Błędnych Skał. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
840-850 m n.p.m. |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°28′21,497″N 16°18′41,940″E/50,472638 16,311650
| |
Stoliwo Skalniak (840-850 m n.p.m.) – wierzchowina w południowo-zachodniej Polsce i północno-wschodnich Czechach w Sudetach Środkowych w Górach Stołowych.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Stoliwo położone w środkowo-zachodniej części pasma Gór Stołowych, na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych, na północ od centrum miejscowości Kudowa-Zdrój, po południowo-zachodniej stronie od wzniesienia Szczeliniec Wielki[1]. Od północnego wschodu stoliwo oddzielone jest słabo zaznaczoną doliną Czerwonej Wody od stoliwa Szczelińca Wielkiego[1]. Na obszarze Polski położone jest ponad 95% powierzchni stoliwa[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Stoliwo Skalniaka jest drugim co do wysokości masywem Gór Stołowych ma postać wyrównanej rozległej wierzchowiny piaskowcowego stoliwa o długości około 5 m i szerokości 1 km.[1] Wierzchowina podcięta jest pionowymi ścianami, które częściowo stanowią pozostałość wyrobisk po eksploatacji piaskowca[1]. Z wyrównanej powierzchni stoliwa na jego krawędziach wznoszą się wzniesienia: Błędne Skały, Ptak, Ptasia Góra, Skalniak będące resztkami pierwotnego wyższego piętra stoliwa[1]. Kulminacja Skalniaka opada w kierunku północy wysokim urwiskiem Ptasiej Skały. Wierzchowina stoliwa prawie w całości porośnięta jest lasem świerkowo-sosnowymi z domieszką brzozy[1]. Na wierzchowinie występują rzadkie rośliny chronione sosna błotna, wawrzynek wilczełyko, oraz rośliny torfowiskowe jak: modrzewnica zwyczajna, wełnianka pochwowata, żurawina błotna, bagno zwyczajne. Na skałach stoliwa występują liczne gatunki mchów, porostów i wątrobowców. Wyjątkowy charakter stoliwa podkreślają kilkudziesięciometrowe urwiska skalne, którymi opadają w kierunku otaczających je obniżeniom oraz liczne nagromadzenie na wierzchowinie fantastycznych form skalnych[1].
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Stoliwo jest ostańcem pozostałym po najwyżej położonej płycie skalnej. Znajduje się w południowej części Gór Stołowych na wysokości regla górnego, a piętrowa budowa wynika z układu warstw skalnych i stanowi najwyższe piętro, wznoszące się o ok. 150-200 m. ponad piętro środkowe. Stoliwo osiąga wysokość regla górnego. Stoliwo Skalniaka tworzą płaskie, wydłużone górnokredowe piaskowce ciosowe o spoiwie krzemionkowym górnego turonu, najmłodszej i najsilniej zerodowanej piaskowcowej warstwy osadowej wyniesionej na wysokość ponad 850 m n.p.m.[1]
Inne[edytuj | edytuj kod]
Na wierzchowinie położone są źródła potoków Czermnica i czes. Židovka oraz znikome pozostałości po torfowiskach: Długie Mokradło i Krągłe Mokradło, które niemal całkowicie zostały osuszone w wyniku prac melioracyjnych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 218. ISBN 83-7005-301-7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-301-7
- Mapa turystyczna, Góry Stołowe, skala 1:30 000 Wyd. "Plan" Jelenia Góra. ISBN 83-88049-42-9
- Zgorzelski M. (red.), Góry Stołowe, Dialog, Warszawa