Strzępiak ziemistoblaszkowy

Strzępiak ziemistoblaszkowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	strzępiakowate
Rodzaj	strzępiak
Gatunek	strzępiak ziemistoblaszkowy
	Nazwa systematyczna
	Inocybe geophylla (Bull.) P. Kumm.; Führ. Pilzk. (Zerbst): 78 (1871)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Strzępiak ziemistoblaszkowy (Inocybe geophylla (Bull.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych^[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1791 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus geophyllus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Inocybe^[1].

Synonimów naukowych ma ponad 30^[2]. Wyróżniono wiele odmian, jednak przez Index Fungorum uznane zostały za synonimy^[3].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1992 r, wcześniej Stanisław Domański opisywał ten gatunek pod nazwą strzępiak ziemisty^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnicy 2–4 cm, za młodu czysto biały, na starość od szczytu trochę żółknący lub barwiący się brązowawo. Stożkowaty, zawsze z garbkiem na środku, zaokrąglonym do ostrego. Świeża skórka ma charakterystyczny jedwabisty połysk. W stanie prawie zamkniętym kapelusz jest połączony z trzonem zasnówką^[5].

Blaszki

Najpierw białawe do bladoszarych, w stanie dojrzałym brudnoziemistobrązowe. Wąsko przyrośnięte, średnio gęste^[5].

Trzon

Od 3 do 5 cm, cylindryczny, biały. Biały, za młodu u góry ze szczątkami zasnówki, trochę włókienkowata-kosmkowaty^[5].

Miąższ

Biały o ziemistym zapachu^[5].

Wysyp zarodników

Zarodniki gliniastobrązowe elipsoidalne, gładkie, o średnicy 6,5-10,5 x 4,5-6 µm. Cystydy grubościenne, z kryształkami na szczycie^[5].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Jest szeroko rozprzestrzeniony na całej półkuli północnej, na półkuli południowej występuje w Australii i Nowej Zelandii^[6]. W Polsce jest pospolity^[4].

Występuje od września do listopada w lasach liściastych oraz iglastych, w parkach. Niewielkie owocniki rosną w grupach; częsty^[5].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Grzyb silnie trujący dla ludzi. Zawiera dość dużo muskaryny, trucizny działającej na nerwy. Objawy zatrucia występują po upływie 1/4-4 godzinach od zjedzenia. Grzyb powoduje silne pocenie się, zaburzenia widzenia, mdłości połączone z wymiotami, kolki żołądkowo-jelitowe; w skrajnych przypadkach także śmierć na skutek ustania krążenia^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
↑ ^a ^b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g David Pegler: Grzyby Polski i Europy. Warszawa: Hachette Livre Polska, 2008. ISBN 978-83-7575-636-4.
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

[2] Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

[3] Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2015-12-16]. (ang.).

[checklist-4] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[Pegler-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g David Pegler: Grzyby Polski i Europy. Warszawa: Hachette Livre Polska, 2008. ISBN 978-83-7575-636-4.

[6] Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]