Strzebniów
50°28′40″N 18°02′56″E/50,477859 18,048967| Osiedle Gogolina | |
 Panorama Strzebniowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Miasto | |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
47-320 |
Położenie na mapie Gogolina  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego  | |
Położenie na mapie gminy Gogolin  | |
| 50°28′40″N 18°02′56″E/50,477859 18,048967
| |
Strzebniów (niem. Strebinow, śl. Strzybniów[1]) – dawna wieś, obecnie dzielnica Gogolina[2], położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Gogolin, w południowo-zachodniej Polsce.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Strzebniow, która funkcjonowała wówczas zarówno w języku polskim jak i niemieckim[3]. Ze względu na polskie pochodzenie w roku 1939 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła nazwę na nową, całkowicie niemiecką - Berchtoldsdorf, pod którą funkcjonowała do 1945 roku[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Strzebniów został założony w XVII wieku i należał do dóbr ziemskich rodu von Gaschin z Żyrowej i pozostawał w ich rękach do 1932 roku[4].
Podczas plebiscytu w 1921 roku we wsi uprawnionych do głosowania było 96 mieszkańców. Za Polską głosowało 69 osób, za Niemcami 22 osoby. Strzebniów pozostał w granicach Niemiec.
Podczas III powstania śląskiego folwark 8 maja został zaatakowany i zajęty przez baon tarnogórski Romana Koźlika z Podgupy „Bogdan” atakujący wówczas Gogolin. Następnie został obsadzony przez baon Alojzego Kurtoka z 8 Pszczyńskiego pułku piechoty Franciszka Rataja. 14 i 17 maja siły Selbstschutz Oberschlesien dokonały wypadów na Strzebniów celem poszerzenia przedmościa gogolińskiego. W obu tych przypadkach zgrupowanie SSOS dopuściło się zbrodni wojennych, mordując 7 powstańców wziętych do niewoli oraz 18 osób spośród miejscowej ludności cywilnej[5]. Wszystkie zwłoki zostały zidentyfikowane, a specjalna komisja lekarska pod przewodnictwem dra Ignacego Nowaka[6] potwierdziła, że osoby te zostały zamordowane przez oddział Karla G.O. Hauensteina (batalion szturmowy „Sturmbataillon Heinz”)[7]. Stwierdzono u ofiar ślady bicia kolbami i kopania, połamane ręce i żebra i zgruchotane czaszki[6]. Jednym ze sprawców masakry był Albert Leo Schlageter[8]. 21 maja niemiecka ofensywa zmierzająca w kierunku Góry św. Anny odbiła wieś z rąk wojsk powstańczych[5].
W 1933 roku we wsi mieszkało 668 mieszkańców[9]. W folwarku tym sezonowo zatrudniali się zagrodnicy, którzy przez okres pracy zamieszkiwali Strzebniów, poza nimi znajdowały się tu jedynie cztery gospodarstwa[10]. Strzebniów znalazł się w administracyjnych granicach miasta Gogolin w 1958 roku[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Reinhold Olesch, Der Wortschatz der polnischen Mundart von Sankt Annaberg, Berlin 1958.
- ↑ Dziedzictwo kulturowe Gminy Gogolin [online], www.wodip.opole.pl [dostęp 2017-11-26].
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 764.
- ↑ Gogolin - Strzebniów - więcej ... [online], gogolin.pl [dostęp 2023-01-08] (pol.).
- ↑ a b Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982, s. 534-535.
- ↑ a b Jan Wyglenda „Traugutt”: Plebiscyt i powstania śląskie. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1966, s. 227.
- ↑ Ryszard Kaczmarek: Powstania śląskie 1919-1920-1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2019, s. 512, 513.
- ↑ Andrzej Hanich: Martyrologia duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach powstań śląskich i II wojny światowej. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 2019, s. 26.
- ↑ Amtsbezirk Gogolin [online], territorial.de [dostęp 2023-01-08].
- ↑ Urząd Miejski w Gogolinie
- ↑ Urząd Miejski w Gogolinie
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strzebniów, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2021-02-12].
