Szeleta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szeleta
Ilustracja
Wejście do jaskini
Państwo

 Węgry

Położenie

okolice Lillafüred

Długość

115 m

Położenie na mapie Węgier
Mapa konturowa Węgier, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szeleta”
48°06′29,52″N 20°37′53,82″E/48,108200 20,631617

Szeleta – jaskinia położona w paśmie Gór Bukowych na Węgrzech, niedaleko Lillafüred[1]. Górnopaleolityczne stanowisko archeologiczne, eponimiczne dla kultury szeleckiej[2].

Całkowita długość jaskini wynosi 115 m[3]. Po raz pierwszy została przebadana w latach 1906-1913 przez Ottokára Kadića i Jenő Hillebranda; prace archeologiczne kontynuowano w okresie dwudziestolecia międzywojennego oraz po II wojnie światowej[4]. Wewnątrz jaskini wyodrębniono 7 kolejno następujących po sobie poziomów stratygraficznych, z czego poziom 1 nie zawierał żadnych artefaktów, poziom 2 odpowiadał prawdopodobnie okresowi paleolitu środkowego, poziomy 3-6 zajmowane były przez kulturę szelecką, zaś poziom 7 obejmował okres neolitu, epoki brązu i epoki żelaza[4]. Wczesna faza szelecka (datowana na ponad 40 tys. lat temu) oddzielona jest od fazy późnoszeleckiej (datowanej na ok. 31 tys. lat temu) sterylną warstwą, związaną przypuszczalnie z okresowym pobytem w jaskini ludności oryniackiej[1][2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Encyklopedia historyczna świata. T. I. Prehistoria. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999, s. 509. ISBN 83-85909-48-6.
  2. a b Wielka Historia Świata. T. 1. Świat przed „rewolucją” neolityczną. Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2004, s. 403-404. ISBN 83-85719-81-4.
  3. Szeleta-barlang. termeszetvedelem.hu. [dostęp 2014-08-06]. (węg.).
  4. a b Brian Adams: The Bükk Mountains Szeletian: Old and New Views on „Transitional” Material from the Eponymous Site of Szeletian. W: Sourcebook of Paleolithic Transitions. Methods, Theories, and Interpretations. eidted by Marta Camps and Parth R. Chauhan. New York: Springer, 2009, s. 428. ISBN 978-0-387-76478-8.