Szturm na Pałac Zimowy (widowisko artystyczne)
Szturm na Pałac Zimowy – masowe plenerowe widowisko będące wizją artystyczną, oparte na wydarzeniach historycznych które miały miejsce w roku 1917 w Piotrogrodzie podczas rewolucji październikowej[1]. Obok filmu Październik: 10 dni, które wstrząsnęły światem w reżyserii Siergieja Eisensteina inscenizacja stała się podstawą radzieckiego mitu i wyparła pamięć o rzeczywistym przebiegu rewolucji[2].
Wykonane podczas widowiska zdjęcie, dające fałszywy obraz szturmu na pałac Zimowy, niedługo potem zaczęło być traktowane jak historyczny dokument nie tylko w Rosji, ale i na świecie (również w Polsce[3]). Nie zachowały się żadne fotografie z okresu rewolucji październikowej odnoszące się do ataku na pałac a szturm nie przebiegł w sposób utrwalany potem przez komunistyczną propagandę. W rzeczywistości rosyjski rząd został zaatakowany przez niezbyt liczną grupę członków Czerwonej Gwardii, którzy pojmali niestawiających oporu ministrów[4].
Przygotowania[edytuj | edytuj kod]
Widowisko odbyło się w trzecią rocznicę rewolucji 7 listopada 1920 roku, wyreżyserowane przez zespół reżyserski pod kierunkiem Nikołaja Jewreinowa, przed byłym carskim pałacem Zimowym, gdzie zbierał się Rząd Tymczasowy w czasie bolszewickiej rewolucji[1]. Obsadę stanowili zawodowi aktorzy, artyści baletu, cyrkowcy, studenci szkoły teatralnej, żołnierze i marynarze[2]. Liczbę wykonawców szacuje się na cztery[2] do dziesięciu tysięcy osób[4]. Według źródeł radzieckich inscenizację miało obejrzeć od czterdziestu[2] do stu tysięcy ludzi[4]. Istniały również relacje, że z powodu złej pogody widzów zgromadziło się znacznie mniej – około dwóch tysięcy. Publiczność siedziała na trybunach umieszczonych w centrum placu Pałacowego przed pałacem Zimowym i na jego obwodzie[2].
Realizacja[edytuj | edytuj kod]
Sygnałem do rozpoczęcia widowiska była salwa z krążownika „Aurora”. W pierwszej części akcja rozgrywała się na dwóch scenach: białej (Kapitał) i czerwonej (Praca), ustawionych odpowiednio po prawej i lewej stronie łuku gmachu Sztabu Głównego, oraz na mostku, który je łączył. W pierwszym z tych miejsc akcja miała charakter komediowy, w drugim – bohaterski, na mostku rozgrywały się sceny batalistyczne. Aktualne miejsce akcji wyznaczane było rozjaśniającym się światłem reflektorów. Użycie samochodów osobowych którymi uciekali burżuje i ciężarówek którymi bolszewicy jechali do szturmu, to kolejne przykłady inscenizacyjnej dynamiki. Wykorzystano również gmach pałacu Zimowego: po opanowaniu go przez bolszewików, w oknach zapalało się światło i aresztowanie członków Rządu Tymczasowego pokazywano w konwencji teatru cieni. W finale nad pałacem Zimowym zawisł bardzo intensywnie oświetlony czerwony sztandar, a na frontonie rozświetliły się czerwone gwiazdy i zagrano Międzynarodówkę[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Retouch = Attack. Kulturstiftung des Bundes. [dostęp 2024-05-03]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Zdobycie Pałacu Zimowego – plenerowe widowisko Jewreinowa. Encyklopedia Teatru Polskiego. [dostęp 2024-05-03]. (pol.).
- ↑ Rewolucja październikowa, szturm na Pałac Zimowy w Piotrogrodzie, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-05-03] .
- ↑ a b c Atak na pałac Zimowy. Dochodzenie w sprawie pewnego obrazu. Muzeum Sztuki w Łodzi. [dostęp 2024-05-03]. (pol.).