Tablica poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu
54°06′08″N 22°55′41″E/54,102222 22,928056.jpg) Tablica pamiątkowa poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
ściana kamienicy przy ulicy Tadeusza Kościuszki nr 59 |
| Typ obiektu |
Tablica |
| Data odsłonięcia |
30 września 2004 |
Położenie na mapie Suwałk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
| 54°06′08″N 22°55′41″E/54,102222 22,928056
| |
.jpg)
Tablica pamiątkowa poświęcona Zdzisławowi Maszewskiemu – tablica na budynku przy ulicy T. Kościuszki nr 59 w Suwałkach.
Historia tablicy[edytuj | edytuj kod]
30 września 2004 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Suwalszczyzny i pomocy finansowej Urzędu Miasta na kamienicy znajdującej się przy ulicy Tadeusza Kościuszki umieszczono tablicę poświęconą inżynierowi Zdzisławowi Maszewskiemu – bohaterowi wywiadu Armii Krajowej. Uroczystego odsłonięcia tablicy dokonała bratanica Maszewskiego – Ryta Maszewska-Nawrocka. Suwalskie władze miejskie reprezentował Włodzimierz Marczewski, ówczesny zastępca prezydenta Suwałk[1].
Tablica[edytuj | edytuj kod]
Tablica prostokątna, w lewym górnym rogu podobizna Zdzisława Maszewskiego. W dolnym lewym rogu stylizowany liść. Tekst umieszczony na tablicy: Pamięci inż. Zdzisława Maszewskiego 1914-1944 bohatera wywiadu Armii Krajowej. Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny, wrzesień 2004.
O kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Kamienicę przy ulicy Kościuszki nr 59 (wg obecnej numeracji) nabył w 1911 roku od Bronisława Stankiewicza Stanisław Maszewski – ojciec Zdzisława. W pierwszych latach powojennych[2] w części frontowej urządził tam Hotel Polski. Resztę pomieszczeń wydzierżawił najemcom[3]. Po wybuchu II wojny światowej lokal zajęli Niemcy. Po wojnie nieruchomość zarekwirowały władze państwowe. W pomieszczeniach domu funkcjonowały wówczas różne placówki usługowo-handlowe „Praktycznej Pani” oraz PSS, takie jak np. sklep z garnkami i porcelaną, zakład fryzjerski. Ze wspomnień rodziny Maszewskich wynika, że w roku 1965 działał tu bar (lub restauracja) o nazwie „Hańcza”. Potomkowie Maszewskich odzyskali prawa własnościowe do posiadłości w roku 1989[4]. W kamienicy przez pewien czas funkcjonował również Bar Polski prowadzony przez prawnuczkę Stanisława Maszewskiego – Teresę Nawrocką. Obecnie kamienicę wystawiono na sprzedaż[5].
Warto wiedzieć, że...[edytuj | edytuj kod]
- W związku z odsłonięciem tablicy Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny wydało okazjonalnie niewielką publikację (liczącą 15 stron): Zdzisław Maszewski: bohater wywiadu Armii Krajowej autorstwa Zygmunta Filipowicza. Opracowanie biograficzne zostało wzbogacone o kilkanaście fotografii pochodzących z zasobów rodziny Maszewskich.
- Po zakończeniu II wojny światowej prochy Zdzisława Maszewskiego zostały sprowadzone do Suwałk i złożone w grobie rodzinnym na suwalskim cmentarzu przy ulicy Bakałarzewskiej.
- Budynek kamienicy przy ulicy Tadeusz Kościuszki 59 został najprawdopodobniej wzniesiony przed 1858 rokiem. Nie udało się ustalić autora projektu[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ A. Matusiewicz, Tablice pamiątkowe w Suwałkach : (uzupełnienie), „Jaćwież” 2004, nr 30, s. 45.
- ↑ Mowa o I wojnie światowej.
- ↑ Z. Filipowicz, Zdzisław Maszewski : bohater wywiadu Armii Krajowej, Suwałki 2004, s. 4.
- ↑ W. Pankiewicz, Dom przy ulicy Kościuszki nr 59, „Dwutygodnik Suwalski” 2015, nr 8, s. 12.
- ↑ Na balkonie kamienicy umieszczono informację dotyczącą wystawienia budynku na sprzedaż – stan na grudzień 2023 r. widoczny na dołączonym zdjęciu.
- ↑ Informacja na podstawie dokumentacji budynku dostępnej na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- (d), Bohaterowi Zdzisławowi Maszewskiemu, „Tygodnik Suwalski” 2004, nr 40.
- Filipowicz Z., Zdzisław Maszewski : bohater wywiadu Armii Krajowej, Suwałki 2004. ISBN 83-913350-3-8.
- Karta obiektów pamięci w Suwałkach - część 7, https://um.suwalki.pl/mieszkaniec/pomniki,4141/karta-obiektow-pamieci-w-suwalkach-czesc-7,2574431, [dostęp: 2023.12.22].
- (ks), Bohater Armii Krajowej, „Tygodnik Suwalski” 2004, nr 39.
- Matusiewicz A., Tablice pamiątkowe w Suwałkach : (uzupełnienie), „Jaćwież” 2004, nr 30.
- Pankiewicz W., Dom przy ulicy Kościuszki nr 59, „Dwutygodnik Suwalski” 2015, nr 8.
- Pankiewicz W., Maszewscy, „Dwutygodnik Suwalski” 2017, nr 4.