Tadeusz Adamowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Ralf Adamowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1901
Lozanna

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1994
Nowy Jork

Obywatelstwo

Polska

Pozycja

pomocnik

Informacje klubowe
Klub

AZS Warszawa

Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1926–1933  Polska 40 (16)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1927–1930 Polska
1932–1933 Polska
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi

Tadeusz Ralf Adamowski (ur. 19 listopada 1901 w Lozannie, zm. 22 sierpnia 1994 w Nowym Jorku[1]) – polski hokeista, olimpijczyk.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Józefa i Antoniny Szumowskiej. Młodszy brat aktorki i działaczki charytatywnej Helenki Adamowskiej[2]. Dzieciństwo i młodość spędził w USA. Ukończył ekonomię na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge. W szkole średniej i podczas studiów uprawiał: futbol amerykański, tenis, koszykówkę i hokej na lodzie. Jako hokeista reprezentował barwy Harvard University.

Pod koniec 1925 r. - ze względów rodzinnych - powrócił do Polski. W Warszawie zetknął się z hokeistami AZS. Po otrzymaniu powołania do reprezentacji kraju na Mistrzostwa Europy w Davos w 1926 r. postanowił pozostać w Polsce. Przez całą karierę sportową reprezentował AZS Warszawa.

W latach 30. pracował dla koncernu General Motors (przedstawicielstwo w Warszawie), a następnie w przedsiębiorstwie „Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe” S.A. (GAL).

W maju 1939 r. odbył ćwiczenia rezerwisty w 15. Pułku Artylerii Lekkiej. W rocznej ocenie kwalifikacyjnej z 22 czerwca 1939, jego przełożony kpt. Stefan Dębski napisał o nim: bardzo inteligentny, usposobienie zrównoważone, spokojny, stanowczy, w pracy bardzo dokładny, fizycznie bardzo dobrze rozwinięty.

W kampanii wrześniowej 1939, jako podporucznik rezerwy walczył w okolicach Bydgoszczy i Grudziądza. Wzięty do niewoli, wojnę spędził w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew). Zaangażował się w obozową działalność edukacyjno-oświatową, zorganizował system nauczania języka angielskiego, powołując do życia Instytut Angielski, któremu przewodził. W obozowym klubie „Orlę” uprawiał koszykówkę.

Po zakończeniu II wojny światowej wyjechał do Stanów Zjednoczonych i osiadł na stałe w Nowym Jorku.

Kariera sportowa[edytuj | edytuj kod]

Jako zawodnik i trener miał ogromne zasługi dla rozwoju polskiego hokeja na lodzie. Wraz z Wilhelmem Rybakiem zastosowali kanadyjskie wzorce treningowe, znacząco podnosząc poziom tej dyscypliny w kraju. Pierwszy szkoleniowiec, który wdrożył zasady gry zespołowej (wbrew wcześniejszemu preferowaniu umiejętności indywidualnych poszczególnych hokeistów). W reprezentacji Polski zastosował taktykę cofania się napastników wraz z obrońcami w momencie kontrataku przeciwnika. Dzięki jego umiejętnościom zawodnika i talentowi szkoleniowo-pedagogicznemu wprowadził polski hokej na arenę międzynarodową.

Z AZS Warszawa pięciokrotnie z rzędu zdobył mistrzostwo Polski (1927, 1928, 1929, 1930 i 1931). Sześciokrotnie grał w mistrzostwach Europy (1926 – 6. miejsce, 1927 – 4. miejsce, 1929 – srebrny medal, 1930 – 4. miejsce, 1931 – srebrny medal, 1933 – 5./6. miejsce). 10 stycznia 1926[a], na Eissportstadion w Davos, wystąpił w debiutanckim międzypaństwowym spotkaniu reprezentacji narodowej przeciwko Austrii (przegranym 1:13)[3]. 12 stycznia 1926 na Eissportstadion w Davos zdobył pierwszego gola dla „biało-czerwonych” w ich pierwszym meczu podczas międzynarodowego turnieju hokejowego (w przegranym 1:2 pojedynku przeciwko Francji)[4]. Podczas Mistrzostw Europy 1927 został wybrany najlepszym graczem reprezentacji i do składu najlepszych zawodników Europy[5]. W 1928 r. zdobył tytuł akademickiego mistrza świata w hokeju na lodzie. W tym samym roku wystąpił w Igrzyskach Olimpijskich w Sankt Moritz, gdzie Polska po remisie ze Szwecją 2:2 i porażce z Czechosłowacją 2:3 odpadła w fazie eliminacyjnej (3. miejsce w grupie). Trzykrotnie uczestniczył w Mistrzostwach Świata (1930 – 5. miejsce, 1931 – 4. miejsce, 1933 – 7./8. miejsce). W 1930 r. podczas mistrzostw świata w Davos został powołany do reprezentacji Europy na mecz z Kanadą. Podstawowy zawodnik drużyny narodowej w latach 1926–1931. Uważany wówczas za jednego z najlepszych technicznie hokeistów Europy. W reprezentacji Polski rozegrał 40 meczów, strzelając 16 bramek. W plebiscycie Przeglądu Sportowego na 10 najpopularniejszych sportowców Polski w 1927 zajął 4. miejsce, a w 1929 – 7. miejsce.

Na początku 1932 r. przeniósł się na Górny Śląsk, gdzie został trenerem tamtejszych drużyn[6]. W latach 1927–1930 i sezonie 1932/1933 był selekcjonerem reprezentacji Polski. Upowszechniał zasady gry hokeja kanadyjskiego w różnych miastach Polski. W 1930 r. - wraz z Aleksandrem Tupalskim - szkolił hokeistów Geranii Gdańsk.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Według niektórych źródeł mecz ten odbył się dzień później, jednak mając na względzie fakt, że 11 stycznia 1926 na Eissportstadion w Davos rozegrano inauguracyjne spotkania Mistrzostw Europy 1926 – w tym pojedynek AustriaFrancja (2:1) – wydaje się to mało realne.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Tadeusz Adamowski Biographical information. olympedia.org.
  2. Nekrolog Helenki Adamowskiej w The New York Times.
  3. Matches internationaux 1925/26 [online], passionhockey.com [dostęp 2015-05-25] (fr.).
  4. Championnats d'Europe 1926 [online], passionhockey.com [dostęp 2015-05-25] (fr.).
  5. Adam Obrubański: Sport. W: Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga pamiątkowa 1918-1928. Kraków / Warszawa: 1928, s. 863.
  6. Przegląd sportowy. Sport zimowy. „Nowy Dziennik”, s. 6, nr 5 z 5 stycznia 1932. 
  7. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.

Link zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]