Tadeusz Bigo

Tadeusz Bigo
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1894 ; Mielec
Data i miejsce śmierci	1 września 1975 ; Wrocław
	profesor nauk prawnych
	Specjalność: prawo administracyjne
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	5 kwietnia 1919 ; Uniwersytet Jagielloński
Habilitacja	15 czerwca 1928 ; Uniwersytet Lwowski
Profesura	23 sierpnia 1946
Uczelnia	Uniwersytet Lwowski; Uniwersytet Wrocławski
Okres zatrudn.	1922-1964
	Dziekan Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii UWr
	Odznaczenia

Tadeusz Antoni Bigo (ur. 30 marca 1894 w Mielcu, zm. 1 września 1975 we Wrocławiu) – polski prawnik, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a po II wojnie światowej Uniwersytetu Wrocławskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem majstra murarskiego Franciszka (zm. 1905) i Katarzyny z Pazdrowskich. W 1913 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Mielcu. Podczas nauki w tej szkole był prezesem i sekretarzem czytelni uczniów, przewodniczącym kółka historycznego^[1]. Jednocześnie kierował wtedy organizacją „Zet” i „Przebój”, podlegającą „Zarzewiu”.

Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów w Krakowie w 1913 został sekretarzem „Bratniej Pomocy”. Po wybuchu I wojny światowej trafił jako wychodźca do Wiednia, gdzie studiował na Uniwersytecie w Wiedniu. Po powrocie do Krakowa od 1918 kontynuował edukację na UJ. Od 1917 do 1919 był komisarycznym prezesem „Bratniaka”. Na UJ 5 kwietnia 1919 uzyskał doktorat praw.

Początkowo pracował w polskiej administracji samorządowej i państwowej. Pracował w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych^[2]. W 1920 został referentem w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. W 1922 rozpoczął pracę na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie był asystentem przy Katedrze Prawa Administracyjnego prof. Zbigniewa Pazdro. Tam uzyskał 15 czerwca 1928 habilitację z zakresu prawa administracyjnego. Studia uzupełniające odbył we Włoszech (1929) i Niemczech (1930)^[2]. Od 1935 profesor tytularny. W 1936 zorganizował przy Wydziale Prawa Kurs Prawa Lotniczego UJK, którym kierował do wojny. Z dniem 1 września 1939 objął katedrę uniwersytecką jako profesor nadzwyczajny. W latach 1938-1939 oraz 1946-1947 pracował w Wyższym Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych^[3]

Pełnił mandat radnego Rady Miasta Lwowa, był wybierany w wyborach samorządowych 1934 (z listy nr 1 prorządowej)^[4], 1939 z Listy Chrześcijańsko-Narodowej jako kandydat Obozu Zjednoczenia Narodowego^[5]. W radzie był członkiem Polskiego Koła Radzieckiego^[6]. Po zaprzysiężeniu na urząd prezydenta Lwowa dr. Stanisława Ostrowskiego, został wybrany delegatem rady do komitetu nagrody historycznej im. Szajnochy^[7]. W 1937 został wybrany członkiem zarządu Związku Miast Małopolskich^[8] i pełnił tę funkcję do 1939^[9].

3 stycznia 1940 został zwolniony wraz z innymi naukowcami z Uniwersytetu Jana Kazimierza.Po usunięciu z Uniwersytetu podjął się obowiązków rachmistrza we lwowskim Zarządzie Parków Miejskich. Pomiędzy 1942 a 1944 pracował w Biurze Kontroli Miejskiej w Warszawie. Brał udział w tajnym nauczaniu uniwersyteckim na Wydziale Prawa UJK kierowanym przez prof. Kazimierza Przybyłowskiego, wykładając prawo administracyjne i polityczne. Po upadku powstania warszawskiego trafił w 1944 do Krakowa. W 1945 był najpoważniejszym kandydatem do objęcia katedry prawa administracyjnego w Krakowie. Dnia 23 sierpnia 1946 Bolesław Bierut jako Prezydent Krajowej Rady Narodowej wydał dekret mianujący Tadeusza Bigę profesorem zwyczajnym na I katedrze prawa administracyjnego Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1947–1949 oraz 1951–1954 trzykrotnie był dziekanem Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii. Kierował również Zakładem Administracji Publicznej pracował na Uniwersytecie aż do przejścia na emeryturę 30 września 1964. Pochowany został 4 września 1975 na wrocławskim Cmentarzu Sępolno.

Specjalista w dziedzinie prawa administracyjnego, a zwłaszcza zagadnień związanych z teorią samorządu terytorialnego. Twórca klasycznej definicji samorządu terytorialnego.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego (1928),
Z ustrojowych zagadnień samorządu (1933),
Stosunki służbowe i organizacyjne asystentów państwowych szkół wyższych (1934),
Prawo administracyjne: instytucje ogólne (1948),
Prawo administracyjne (cz. 2–3, 1952)^[10].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Niepodległości (28 grudnia 1933)^[11]
Złot Krzyż Zasługi (11 listopada 1937)^[12]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912. Tarnów: 1913, s. 21, 39, 41.
↑ ^a ^b Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 17. [dostęp 2021-06-30].
↑ MagdalenaM. Kubista-Wróbel MagdalenaM. (red.), Księga jubileuszowa: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 75 lat, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2013, s. 30, ISBN 978-83-7875-083-3 .
↑ Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 130 z 31 maja 1934.
↑ Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3 czerwca 1939.
↑ Kronika miejska. Nowe prezydium Polskiego Koła Radzieckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 52 z 4 marca 1936.
↑ Zaprzysiężenie prezydenta dr. Ostrowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 144 z 26 czerwca 1936.
↑ Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”. Nr 59, s. 11, 10 września 1937.
↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.
↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 75.
↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” – zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości 24 maja 1932. M.P. z 1932 r. nr 121, poz. 152.
↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 22, 35, 49, 53, 58, 79, 146, 174–175, 179, 212–214. ISBN 978-83-7188-964-6.
Przemysław Żukowski: Tadeusz Antoni Bigo (1894–1975). Droga na katedrę uniwersytecką we Wrocławiu [w:] „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” tom 4 nr 1 wyd. 2015 s. 9–49.
Adam Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1946, Lublin 2006.
Adam Redzik, Kurs Prawa Lotniczego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1936–1939), „Rocznik Lwowski” 2006.

[1] Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912. Tarnów: 1913, s. 21, 39, 41.

[:0-2] Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 17. [dostęp 2021-06-30].

[3] MagdalenaM. Kubista-Wróbel MagdalenaM. (red.), Księga jubileuszowa: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 75 lat, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2013, s. 30, ISBN 978-83-7875-083-3 .

[4] Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 130 z 31 maja 1934.

[5] Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3 czerwca 1939.

[6] Kronika miejska. Nowe prezydium Polskiego Koła Radzieckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 52 z 4 marca 1936.

[7] Zaprzysiężenie prezydenta dr. Ostrowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 144 z 26 czerwca 1936.

[8] Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”. Nr 59, s. 11, 10 września 1937.

[9] Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 305.

[10] Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 75.

[11] M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” – zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości 24 maja 1932. M.P. z 1932 r. nr 121, poz. 152.

[12] M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]