Tadeusz Butkiewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tadeusz Butkiewicz
Data i miejsce urodzenia

28 października 1881
Kostroma

Data i miejsce śmierci

21 maja 1972
Warszawa

profesor nauk medycznych
Specjalność: chirurgia
Habilitacja

1934

Profesura

1945

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal 10-lecia Polski Ludowej Złoty Węgierski Krzyż Zasługi (cywilny)
Grób Tadeusza Butkiewicza na cmentarzu Powązkowskim

Tadeusz Antoniusz Butkiewicz (ur. 28 października 1881 w Kostromie, zm. 21 maja 1972 w Warszawie) – polski lekarz chirurg, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Henryka, powstańca styczniowego, i Stanisławy z Twardzickich[1] (zm. 1938)[2]. Gimnazjum ukończył w Kownie. W 1903 ukończył medycynę na Uniwersytecie Moskiewskim ze stopniem medicus cum eximia laude. Po ukończeniu studiów przez cztery lata był asystentem I Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu Moskiewskiego, później lekarzem naczelnym i chirurgiem szpitala w Perejasławiu. W latach 1911–1912 był asystentem prof. Fiedorowa w Wojenno-Medycznej Akademii w Petersburgu. W 1912 uzyskał stopień doktora medycyny na podstawie rozprawy Opadnięta nerka i jej leczenie operacyjne. W latach 1913–1921 był dyrektorem i chirurgiem Szpitala Ziemskiego guberni kostromskiej[1].

W czasie I wojny światowej kierował czołówką chirurgiczną oraz szpitalem polowym przy 25 korpusie armii rosyjskiej, później brał czynny udział w pracach rady lekarsko-sanitarnej, był stałym przewodniczącym Biura Sanitarnego[1] oraz pełnił funkcję sekretarza Komitetu dla Jeńców i Cywilnych Uchodźców z Polski. W latach 1917–1921 był prezesem Towarzystwa Lekarskiego[1].

Do Polski powrócił w sierpniu 1921 i przez kilka miesięcy pracował w Kasie Chorych w Warszawie, później został ordynatorem oddziału chirurgicznego i naczelnym lekarzem szpitala P.K.Ch. w Sosnowcu, gdzie pracował do 1929. W listopadzie 1928 wygrał publiczny konkurs na stanowisko ordynatora Oddziału Chirurgicznego Szpitala Przemienienia Pańskiego w Warszawie, którym kierował do 1945. 27 kwietnia 1934 Wydział Lekarski UW przyznał prof. Tadeuszowi Butkiewiczowi venia legendi z zakresu chirurgii na podstawie pracy Żółciowe zapalenie otrzewnej bez przedziurawienia dróg żółciowych. Jako docent na Wydziale Lekarskim UW wykładał chirurgię przypadków nagłych[1].

W czasie okupacji niemieckiej prowadził tajne wykłady i ćwiczenia dla studentów ze szkoły dr. Jana Zaorskiego oraz Uniwersytetu Ziem Zachodnich, był nadal ordynatorem oddziału chirurgicznego szpitala[1], współpracował z Kedywem.

Po wojnie pracował nad reaktywowaniem Wydziału Lekarskiego UW i został jego pierwszym dziekanem; w 1945 został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1956 – profesorem zwyczajnym. Jesienią 1945 rozpoczął pracę w Szpitalu Dzieciątka Jezus w I Klinice Chirurgicznej, którą prowadził do 1 stycznia 1959, tj. do przejścia na emeryturę[1]. Po przejściu na emeryturę współpracował jako konsultant z Wojskowym Instytutem Medycyny Lotniczej. Działał w Towarzystwie Chirurgów Polskich, był jego prezesem oraz członkiem honorowym. Od 1946 był członkiem korespondentem, a od 1951 członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[3].

W pracy naukowej zajmował się chirurgią dróg żółciowych, zapaleniem trzustki, chirurgią zakażeń, patologią układu nerwowego współczulnego. Wydał pierwszy polski podręcznik chirurgii przypadków nagłych, opracował także podręczniki z chirurgii ogólnej i filozofii chirurgii.

Był mężem Anny z Kruszyńskich (zm. 1957)[2].

Zmarł w Warszawie, spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 48-3-29)[2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Jan Nielubowicz. Ci, którzy odeszli... Prof. dr med. Tadeusz Butkiewicz 1881–1972. „Kwartalnik Akademii Medycznej w Warszawie”. Rok IV, Nr 4, s. 357–361, 1972. Warszawa. [dostęp 2024-05-10]. 
  2. a b c Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAWA BUTKIEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-01].
  3. Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN
  4. Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, dz. cyt., s. 24.
  5. M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311 „za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny”.
  6. Jacek Tomasz Persa, Butkiewicz Tadeusz Antoniusz, [w:] Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, tom III, zeszyt 2: Profesorowie warszawskiej medycyny połowy XX wieku (lata 1944–1950) (red. i opracowanie Bożena Urbanek), Warszawa 2004–2005, s. 24.
  7. M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387 - Uchwała Rady Państwa z dnia 13 stycznia 1955 r. nr 0/114 - na wniosek Ministra Zdrowia.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 89.
  • Jan Nielubowicz, Andrzej Karwowski, Tadeusz Butkiewicz, [w:] Sylwetki chirurgów polskich (pod redakcją Józefa Bogusza i Witolda Rudowskiego), Ossolineum, Wrocław 1983.
  • Jacek Tomasz Persa, Butkiewicz Tadeusz Antoniusz, [w:] Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, tom III, zeszyt 2: Profesorowie warszawskiej medycyny połowy XX wieku (lata 1944–1950) (red. i opracowanie Bożena Urbanek), Warszawa 2004–2005, s. 19–25.