Tarnów Mościce
50°00′23″N 20°55′29″E/50,006389 20,924722 Nieczynny budynek dworcowy Tarnów Mościce | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Poprzednie nazwy |
Mościce, Świerczków, Tarnów Zachodni |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
2 |
| Liczba krawędzi peronowych |
2 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Tarnowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°00′23″N 20°55′29″E/50,006389 20,924722
| |
Tarnów Mościce (dawniej Mościce, Świerczków, Tarnów Zachodni) – stacja kolejowa w Tarnowie, w województwie małopolskim, z nieczynnym modernistycznym, zabytkowym budynkiem dworcowym[1].
Stacja znajduje się w zachodniej części miasta w dzielnicy Mościce. Oddalona jest o 100 metrów od stadionu klubu sportowego Unia Tarnów. W pobliżu znajdują się Zakłady Azotowe w Tarnowie.
Ruch pasażerski[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2017[2] | 300-499 |
| 2022[3] | 300-499 |
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1962 zakończono elektryfikację trakcji na odcinku Kraków – Podłęże – Tarnów Zachodni[4].
Do lat siedemdziesiątych XX wieku pasażerowie PKP mieli do dyspozycji niewielki budynek z pomieszczeniem kasowym i poczekalnią, który w trakcie rozbudowy w 1976 przekształcono w budynek pomocniczy. Zespół architekta Stanisława Wilkosza z Biura Projektów Kolejowych w Krakowie zbudował wówczas nowy, jednoprzestrzenny, dwupoziomowy (z antresolą), całkowicie przeszklony budynek dworca o wielokrotnie większej powierzchni użytkowej (765 m²: parter 537m², antresola 228m²[5]) i kubaturze. Budowę realizowano w latach 1972–1976[6]. Za projekt wnętrz dla późnomodernistycznego[7] dworca odpowiadali Janusz Trzebiatowski i Maria Banaś z krakowskiego oddziału Pracowni Sztuk Plastycznych[8].
Nad schody prowadzące do powstałego wtedy jednokrawędziowego peronu 1. przedłużono masywne zadaszenie harmonizujące z bryłą budynku, tworząc osłoniętą od opadów powierzchnię dla pasażerów.
Podczas ówczesnej budowy, przy budynku dworca wybudowano pod torami nowe przejście podziemne, a zlikwidowano przejście pierwotne (prowadzące tylko na południe) na wschodnim krańcu dwukrawędziowego peronu.
W XXI wieku, w ramach modernizacji linii kolejowej E30 na odcinku Podłęże – Rzeszów Zachodni (2015) przeprowadzono kolejną przebudowę stacji. Dotychczasowe dwa perony (peron 1. – jednokrawędziowy, peron 2. – dwukrawędziowy) zostały wyburzone. Na ich miejscu wybudowano dwa nowe perony jednokrawędziowe (jedna krawędź w kierunku Krakowa, druga w kierunku Tarnowa/Rzeszowa Głównego/Krynicy-Zdroju). Przejście podziemne zostało przebudowane, zamontowano dwie windy i jedną platformę ruchomą dla osób z wózkami. Tory kolejowe również przebudowano i dostosowano do prędkości 160 km/h. Od 2012 roku budynek dworca kolejowego jest zamknięty dla pasażerów[9].
W 2020 roku budynek dworca oraz jego wystrój (kasetonowy sufit poczekalni, schody wraz z antresolą, siedziska, oświetlenie, posadzkę, kasy biletowe i zegar).) wpisano na listę zabytków[8].
W pobliżu dworca artysta plastyk Wilhelm Sasnal pozostawił swoją konstrukcję przestrzenną z kręgów kanalizacyjnych[10][11]. Dworzec w Tarnowie Mościcach w 2011 był punktem wystawy Tarnów. 1000 lat nowoczesności[12] oraz pojawił się w filmie Anki i Wilhelma Sasnalów Opad[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Robert Gąsiorek "Tarnów. Dworzec PKP w Mościcach został wpisany do rejestru zabytków. Czy dzięki temu obiekt, który straszy wyglądem, zmieni swoje oblicze?" 04.08.2021 https://tarnow.naszemiasto.pl/tarnow-dworzec-pkp-w-moscicach-zostal-wpisany-do-rejestru/ar/c1-8395961
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ Klaudia Barszcz, Kolej w Tarnowie, [w:] Andrzej Niedojadło (red.), Encyklopedia Tarnowa, Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne, 2010, s. 205-206, ISBN 978-83-87366-96-4.
- ↑ Marcin Kwietowicz, Dworzec PKP w Tarnowie jak Kunsthalle Koolhaasa [online], architektura.muratorplus.pl, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-12].
- ↑ Marcin Kwietowicz, Dworzec PKP / Tarnów [online], architektura.muratorplus.pl, 29 września 2020 [dostęp 2024-05-05].
- ↑ Stacja kolejowa Tarnów Mościce - zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2024-05-05].
- ↑ a b Agata Biskupska-Kosmala, Dworzec PKP w Mościcach w rejestrze zabytków! [GALERIA] [online], architektura.muratorplus.pl, 10 lutego 2021 [dostęp 2024-05-05].
- ↑ Roman Ciepiela pisze do PKP w sprawie dworca w Mościcach [online], RDN, 1 lutego 2023 [dostęp 2023-02-02] (pol.).
- ↑ Marcin Laberschek, Pomnik Zakładów Azotowych w Tarnowie-Mościcach [online], pomniki organizacji, 28 lipca 2020 [dostęp 2024-05-05].
- ↑ https://ejournals.eu/czasopismo/zarzadzanie-w-kulturze/artykul/w-cieniu-fabryki-wizja-katastrofy-zakladow-azotowych-w-moscicach-w-pomniku-wilhelma-sasnala
- ↑ a b Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie [online], www.bwa.tarnow.pl [dostęp 2024-05-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tarnów Mościce w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
| Tarnów Mościce | ||
| Linia 91 Kraków Główny – Medyka (73,896 km) | ||
  odległość: 3,966 km
|
|
odległość: 3,536 km
|
