Teoria Olduvai
Teoria Olduvai – ocena ograniczonej długości trwania okresu industrializacji (definiowanej miarą konsumpcji energii na osobę) do ok. 100 lat (1930–2030). Teoria jest rozwinięciem spekulacji o przemijająco-pulsującym cyklu (transient-pulse theory) rozwoju nowoczesnej cywilizacji. Nazwa pochodzi od lokalnej nazwy wąwozu w Tanzanii, która jest także używana do określenia najstarszych kultur ludzkich w Afryce.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy teoria została sformułowana przez Richarda Duncana w 1989, wówczas pod nazwą "przemijająco-pulsującej teorii cywilizacji industrialnej" (transient-pulse theory of Industrial Civilization)[1]. Hipoteza została rozwinięta w kolejnych publikacjach[2]. W 1996 Duncan opublikował pracę pod tytułem "Teoria Olduvai: Osuwanie się w kierunku postindustrialnej epoki kamiennej" (The Olduvai Theory: Sliding Towards a Post-Industrial Stone Age), tam po raz pierwszy pojawiło się określenie "teoria Olduvai"[3]. Następnie Duncan rozwijał swoją teorię w kolejnych publikacjach w latach 2000[4] i 2005[5].
Założenia[edytuj | edytuj kod]
W publikacjach Duncana cywilizacja industrialna definiowana jest jako okres, w którym zużycie energii w przeliczeniu na osobę wynosi ponad 37% wartości maksymalnej. Silnie rosnący wzrost produkcji energii zakończył się w 1979 i do 2008 nie rejestruje się znaczącego wzrostu produkcji energii w przeliczeniu na osobę. Zgodnie z założeniami po roku 2008 spodziewać się należy gwałtownego spadku ilości dostępnej energii, co skutkować ma załamaniem cywilizacyjnym i spadkiem liczby ludności świata do ok. 2 miliardów ludzi w 2050[6].
Zgodnie z teorią Olduvai, historia cywilizacji ludzkiej może być podzielona na trzy okresy:
- przedindustrialny – trwający przez znaczną część historii cywilizacji
- industrialny – trwający współcześnie
- dezindustrialny – spodziewany okres, w czasie którego nastąpi załamanie ekonomiczne i docelowo ustali się równowaga w poziomie konsumpcji zasobów nieodnawialnych i odnawialnych[7].
Koniec fazy industrialnej został podzielony na trzy podokresy:
- Zbocze Olduvai (Olduvai slope) 1979–1999 – produkcja energii w przeliczeniu na osobę przestaje rosnąć i zaczyna spadać.
- Osunięcie Olduvai (Olduvai slide) 2000–2011 – wiąże się z osiągnięciem Peak Oil i eskalacją konfliktów zbrojnych w obszarach zasobnych w paliwa.
- Klif Olduvai (Olduvai cliff) 2012–2030 – początkowo występować będą coraz częstsze problemy z dostarczeniem odpowiedniej ilości energii, w końcu sieć energetyczna rozpadnie się, a kryzys ekonomiczny pociągnie za sobą załamanie podstawowych funkcji państw.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Duncan, R. C. (1989). Evolution, technology, and the natural environment: A unified theory of human history. Proceedings of the Annual Meeting, American Society of Engineering Educators: Science, Technology, & Society, 14B1-11 to 14B1-20
- ↑ Duncan, R. C. (1993). The life-expectancy of industrial civilization: The decline to global equilibrium. Population and Environment, 14(4), 325-357.
- ↑ "The Olduvai Theory:Sliding Towards a Post-Industrial Stone Age by Richard C. Duncan (1996). [dostęp 2008-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-10)].
- ↑ "The Peak Of World Oil Production And The Road To The Olduvai Gorge" by Richard C. Duncan (2000). [dostęp 2008-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-24)].
- ↑ "The Olduvai Theory Energy, Population, and Industrial Civilization" by Richard C. Duncan (2005)]
- ↑ C:\Documents and Settings\Bob Kyser\My Documents\TSC\winter\Feature\duncan-olduvai.wpd [online], thesocialcontract.com [dostęp 2024-04-26].
- ↑ The Peak Of World Oil Production [online], www.dieoff.org [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-13].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- The Olduvai Theory of Industrial Civilization (aktualizowana strona nt. teorii)
- "The Post-Petroleum Paradigm—and Population" by Walter Youngquist (1999). dieoff.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-06-04)].
- "Forecast of Oil and Gas Supply to 2050" by Jean Laherrere (2003) (plik PDF)
- "2006 Long-Term Reliability Assessment" from the North American Electric Reliability Council (NERC)