Trzeciaki (rejon brzostowicki)
53°18′58″N 24°04′02″E/53,316111 24,067222| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Wysokość |
164 m n.p.m. |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 1511 |
| Kod pocztowy |
231784 |
| Tablice rejestracyjne |
4 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°18′58″N 24°04′02″E/53,316111 24,067222
| |
Trzeciaki (biał. Траццякі[2], Tracciaki, ros. Третьяки, Trietjaki) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie brzostowickim, w sielsowiecie olekszyckim. Położona jest 42 km na południe od Grodna i 17 km od granicy polsko-białoruskiej. Na wschód od miejscowości przebiega granica administracyjna rejonów brzostowickiego i wołkowyskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś magnacka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[3].
W czasach zaborów folwark i wieś w granicach Imperium Rosyjskiego, w guberni grodzieńskiej, w powiecie grodzieńskim. W 1902 roku folwark był własnością Jancewiczów (317 dziesięcin; ok. 346,3 ha), Mrozowskich (420 dziesięcin; ok. 458,9 ha) i Zaniewskich (82 dziesięciny; ok. 89,6 ha). Wieś miała powierzchnię 263 dziesięcin (ok. 287,3 ha)[4]. Od 1919 roku w granicach II Rzeczypospolitej. 7 czerwca 1919 roku, wraz z całym powiatem grodzieńskim, weszła w skład okręgu wileńskiego Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich – tymczasowej polskiej struktury administracyjnej[5]. Latem 1920 roku zajęta przez bolszewików, następnie odzyskana przez Polskę. 20 grudnia 1920 roku włączona wraz z powiatem do okręgu nowogródzkiego[6]. Od 19 lutego 1921 roku[7] w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim, w gminie Wielkie Ejsymonty. W 1921 roku nazwę Trzeciaki nosiły: wieś i dwa folwarki. We wsi było 31 domów mieszkalnych, w folwarku "Trzeciaki I" – jeden dom, a w folwarku "Trzeciaki II" – 2 domy[8]. W latach poprzedzających II wojnę światową co najmniej jeden z folwarków został rozparcelowany i przekształcony w osadę[9].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 17 września w osadzie powstałej w wyniku parcelacji jednego z folwarków doszło do zbrodni i rabunku na polskim małżeństwie, dokonanej przez bojówkę komunistyczną z sąsiedniej wsi Kordziki[9].
2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 roku włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 roku włączona w skład okręgu białostockiego III Rzeszy. W 1944 roku ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu grodzieńskiego Białoruskiej SRR. Od 1991 roku w składzie niepodległej Białorusi.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się kapliczka przydrożna, wzniesiona w latach 30. XX wieku[10].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według spisu powszechnego z 1921 roku, wieś zamieszkiwały 144 osoby, w tym 139 Białorusinów i 5 Polaków. Prawosławie wyznawało 139 jej mieszkańców, katolicyzm – 5. Folwark "Trzeciaki I" zamieszkiwało 14 osób, w tym 12 Polaków i 2 Białorusinów. Katolicyzm wyznawało 12 jego mieszkańców, prawosławie – 2. Folwark "Trzeciaki II" zamieszkiwało 17 osób, w tym 10 Białorusinów i 7 Polaków. Katolicyzm wyznawało 14 jego mieszkańców, prawosławie – 3[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Трацьцякі (czyt. Traćciaki).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 97.
- ↑ Trzeciaki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 665.
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41
- ↑ Dz.U. z 1920 r. nr 115, poz. 760
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 39. [dostęp 2010-12-03].
- ↑ a b Marek Wierzbicki: Mordy i grabieże po 17 września 1939 roku. W: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim…. s. 74–75.
- ↑ Kapliczka przydrożna. Radzima.org. [dostęp 2011-03-02]. (biał. • ang. • pol. • ros.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Trzeciaki na Mapie Taktycznej Polski z 1926 roku
- Treciaki na Radzima.org. (biał. • ang. • pol. • ros.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Wierzbicki: Polacy i Białorusini w zaborze sowieckim. Stosunki polsko-białoruskie na ziemiach północno-wschodnich II RP pod okupacją sowiecką 1939–1941. Wyd. 2. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2007, s. 424, seria: Biblioteka historyczna Frondy. ISBN 978-83-88747-76-2.