Turzyca żytowata

Turzyca żytowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	turzyca
Gatunek	turzyca żytowata
	Nazwa systematyczna
	Carex secalina Willd. ex Wahlenb.; Kongl. Vetensk. Acad. Nya Handl. 24: 151 (1803)
Synonimy
	Carex hordeistichos var. secalina (Willd. ex Wahlenb.) Boott; Kuekenthalia secalina (Willd. ex Wahlenb.) Fedde & J.Schust.;
	Carex hordeistichos var. secalina (Willd. ex Wahlenb.) Boott; Kuekenthalia secalina (Willd. ex Wahlenb.) Fedde & J.Schust.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Turzyca żytowata (Carex secalina Willd. ex Wahlenb.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych. Występuje od środkowej Europy (Niemiec i Austrii) po środkową Azję (Ałtaj i Tuwę)^[3]. W latach 50. XX wieku gatunek uznany w Polsce za wymarły. W latach 90. odkryty ponownie, występuje tylko na kilku stanowiskach w okolicach Inowrocławia.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Delikatna roślina o cienkiej łodydze i wąskich liściach do 40 cm wysokości.
Kwiaty: Drobne, rozdzielnopłciowe (żeńskie, męskie, żeńsko-męskie i męsko-żeńskie)
Owoce: Drobne orzeszki rozsiewane przez wiatr.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit, halofit. Rośnie na śródlądowych solniskach. Kwitnie w maju i czerwcu.

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Wysiew nasion jesienią (wymaga przechłodzenia), kiełkowanie w maju, osiągnięcie dojrzałości na drugi rok.

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Objęty jest ochroną prawną^[4]. Umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w kategorii E (wymierający - krytycznie zagrożony). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię CR (krytycznie zagrożony)^[5]. Znajduje się także w Polskiej czerwonej księdze roślin w kategorii CR (krytycznie zagrożony)^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-07] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Carex secalina Willd. ex Wahlenb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .
↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Żukowski W., Lembicz M., Bogdanowicz A., Rogowski A. 2005. Gatunki z rodzaju Carex (Cyperaceae): kierunki badań taksonomiczno-ekologicznych. Poster. Taksonomia, chorologia i ekologia roślin w dobie zagrożenia różnorodności biologicznej; Poznań.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-07] (ang.).

[powo-3] Carex secalina Willd. ex Wahlenb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .

[rozp2014-4] Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin

[5] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[6] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]