USS Ouellet (FF-1077)

USS Ouellet
	; USS „Ouellet” w 1986
Klasa	fregata
Typ	Knox
	Historia
Stocznia	Avondale Shipyards, Nowy Orlean
Położenie stępki	15 stycznia 1969
Wodowanie	17 stycznia 1970
	US Navy
Nazwa	USS Ouellet; (FF 1077)
Wejście do służby	12 grudnia 1970
Wycofanie ze służby	3 sierpnia 1993
	Tajlandia
Nazwa	Phutthaloetla Naphalai
Wejście do służby	27 listopada 1996
Wycofanie ze służby	2017
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	3011 ts standardowa; 4260 ts pełna
Długość	134 m
Szerokość	14,3 m
Zanurzenie	7,8 m
	Napęd
	1 turbina parowa o mocy 35 000 hp, 2 kotły parowe, 1 śruba
Prędkość	27 węzłów
Zasięg	4000 Mm przy 22 w
	Uzbrojenie
	ostatnie:; • 1 armata uniwersalna 127 mm ; • 1×VIII wyrzutnia Mk 16 rakietotorped ASROC lub pocisków Harpoon; • 1 zestaw artyleryjski obrony bezpośredniej 20 mm Phalanx CIWS
Wyrzutnie torpedowe	IV × 324 mm pop; (22 torpedy Mk 46)
	Wyposażenie lotnicze
	1 śmigłowiec
Załoga	288
	Multimedia w Wikimedia Commons

USS Ouellet, następnie Phutthaloetla Naphalai – amerykańska fregata typu Knox, służąca w latach 1970–1993 w Marynarce Wojennej USA pod nazwą USS „Ouellet” (DE-1077, FF-1077), a od 1996 do 2017 roku w marynarce Tajlandii jako „Phutthaloetla Naphalai”^[a], o numerze burtowym: 462. Należała do dwóch fregat tego typu wypożyczonych Tajlandii.

Historia[edytuj | edytuj kod]

USS „Ouellet” był 26. jednostką z długiej serii 46 okrętów typu Knox, zbudowanych w amerykańskich stoczniach dla United States Navy na przełomie lat 60/70 XX wieku z przeznaczeniem do zwalczania okrętów podwodnych^[1]. Początkowo były one klasyfikowane jako eskortowce oceaniczne, a od 1975 roku jako fregaty, stąd okręt początkowo otrzymał numer burtowy DE-1077, zmieniony w 1975 roku na FF-1077^[1].

Stępkę pod budowę USS „Ouellet” położono 15 stycznia 1969 roku, a wodowano go 17 stycznia 1970^[1]. Otrzymał imię jako pierwszy okręt na cześć marynarza Davida Ouelleta (1944–1967), który podczas wojny w Wietnamie, jako strzelec na łodzi patrolowej PBR-124, 6 marca 1967 roku osłonił ciałem członków załogi przed wybuchem granatu, odznaczonego pośmiertnie Medalem Honoru^[2].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Wyporność standardowa okrętów typu Knox była określona na 3011 ts, a pełna na 4260 ts (odpowiednio 3059 i 4328 ton)^[3]^[4], aczkolwiek w literaturze są spotykane też inne wartości^[b]. Długość wynosi 134 m, szerokość 14,3 m, zanurzenie 4,6 m, a maksymalnie 7,8 m z opływką sonaru^[5].

Napęd stanowi jedna turbina parowa z przekładnią Westinghouse o mocy 35 000 shp^[1]. Parę zapewniają dwa wodnorurkowe kotły parowe – w przypadku „Ouelleta”, firmy Babcock & Wilcox, o ciśnieniu roboczym 84,4 at i temperaturze pary 510° C^[5]. Turbina napędza pojedynczą pięciopłatową śrubę o średnicy 4,57 m^[5]. Prędkość maksymalna wynosi 27 węzłów^[1]. Zapas paliwa płynnego wynosi 715 ton, co pozwala na zasięg 4000 Mm przy prędkości 22 węzły lub 4900 Mm przy 15 w^[5]. Okręt ponadto zabiera 35 t paliwa lotniczego^[5].

Załoga fregat typu Knox początkowo liczyła 245 ludzi, w tym 17 oficerów, następnie 283 ludzi, w tym 22 oficerów, a pod koniec służby w USA 288 ludzi, w tym 17 oficerów^[5]. W służbie tajlandzkiej roczniki flot podają również 288 ludzi, w tym 17 oficerów^[4].

Uzbrojenie i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Uzbrojenie artyleryjskie składa się z tylko jednej automatycznej armaty uniwersalnej kalibru 127 mm (5 cali) Mk 42 Mod. 9 o długości lufy 54 kalibrów (L/45)^[3]. Długość lufy wynosi 6858 mm, kąt podniesienia lufy od -10° do +85°, a prędkość podniesienia 25°/s^[6]. Armata strzela pociskami o masie 31,75 kg z maksymalną prędkością wylotową 807 m/s^[6]. Donośność sięga 23 700 m, a do celów powietrznych 14 800 m^[6]. Zapas amunicji wynosi 600 pocisków^[6]. Szybkostrzelność wynosi do 20 strzałów na minutę^[7]. Armata jest zdalnie kierowana, a rezerwowo można prowadzić ogień do celów morskich z wieży^[6].

Zasadniczym uzbrojeniem okrętów służącym do zwalczania okrętów podwodnych jest ośmioprowadnicowa kontenerowa obrotowa wyrzutnia Mk 16 rakietotorped RUR-5 ASROC, umieszczona między wieżą działa a nadbudówką^[7]. Wystrzeliwała rakietotorpedy przenoszące samonaprowadzające się torpedy Mk 44 Mod. 1, Mk 46 Mod. 2 lub Mk 46 Mod. 5, a w końcowym okresie służby tylko te ostatnie^[7]. Zasięg strzału wynosił do 9,1 lub 14 km^[7] (według innych źródeł, do 10 km^[3]). Zapas amunicji wynosi 16 rakietotorped^[1]. Dwie prowadnice następnie dostosowano do odpalania pocisków przeciwokrętowych RGM-84 Harpoon o zasięgu do 130 km (nie są używane w służbie meksykańskiej)^[7]^[3]. Uzbrojenie przeciwpodwodne uzupełniają cztery stałe wyrzutnie lekkich torped kalibru 324 mm w ścianach nadbudówki na śródokręciu, strzelające po dwie na każdą z burt^[3]. Okręty przenoszą 22 torpedy Mk 46 Mod. 5^[7]^[3].

„Ouellet” należał do 31 okrętów typu Knox, które zostały dozbrojone między 1971 a 1975 rokiem w ośmioprowadnicową kontenerową wyrzutnię Mk 25 BPDMS pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu RIM-7 Sea Sparrow na rufie^[1]^[7]. Zasięg pocisków wynosił do 18,5 km^[7]. Można było używać pocisków do wersji RIM-7G^[7]. Między 1982 a 1988 rokiem wyrzutnia Sea Sparrow została jednak zdemontowana i zastąpiona przez zestaw artyleryjski obrony bezpośredniej Phalanx CIWS, z działkiem sześciolufowym kalibru 20 mm i integralnym radarem^[7].

Wyposażenie lotnicze fregat typu Knox początkowo stanowiły bezzałogowe śmigłowce do zwalczania okrętów podwodnych QH-50 DASH, lecz okazały się nieudane^[8]. Po modernizacji, począwszy od 1973 roku używane były na nich pojedyncze śmigłowce do zwalczania okrętów podwodnych SH-2F Seasprite LAMPS, przenoszące radar, detektor anomalii magnetycznych, boje sonarowe i dwie lekkie torpedy^[8]. Do Tajlandii, pomimo planów przekazania śmigłowców SH-2F i SH-2G, fregaty przekazane zostały bez śmigłowców i używane były na nich śmigłowce transportowe Bell 212, uzbrojone jedynie w karabiny maszynowe M60^[9]^[10].

W przeciwieństwie do większości jednostek, „Ouellet” nie otrzymał w służbie sonaru SQS-35^[1].

Służba[edytuj | edytuj kod]

US Navy[edytuj | edytuj kod]

USS „Ouellet” wszedł do służby w marynarce USA 12 grudnia 1970 roku^[1]. Pierwszym dowódcą był kmdr por. (Comdr.) Albert L. Henry^[2]. Początkowo służył głównie na Pacyfiku, a 1 lutego 1973 roku został okrętem flagowym nowo odtworzonej III Floty^[11]. Podczas obchodów jubileuszu 200-lecia Marynarki USA „Ouellet” pełnił rolę okrętu flagowego dowódcy Floty Pacyfiku (CinCPacFlt)^[11]. Pod koniec lat 70. służył na zachodnim Pacyfiku i Oceanie Indyjskim^[11].

W latach 1988–1990 wspierał Straż Wybrzeża Stanów Zjednoczonych w działaniach przeciwko przemytnikom narkotyków^[11]. W czerwcu 1991 roku zaczął pełnić funkcję okrętu szkolnego US Naval Academy i między innymi złożył następnie wizyty w Kanadzie i na Alasce^[11]. Ostatni rejs operacyjny odbył między 25 marca a 24 lipca 1992 roku, ćwicząc z okrętami australijskimi^[11].

„Ouellet” został wycofany ze służby w US Navy 6 sierpnia 1993 roku^[1]^[c].

Tajlandia[edytuj | edytuj kod]

„Ouellet” był drugą z fregat typu Knox wydzierżawionych na podstawie umowy przez USA Tajlandii (pierwszą był „Truett” (FF-1095), wydzierżawiony 30 lipca 1994 roku)^[4]. „Ouellet” został przekazany 27 listopada 1996 roku, a do Tajlandii przybył dopiero w listopadzie 1998 roku^[4]. Otrzymał nazwę: „Phutthaloetla Naphalai” (taj. เรือหลวงพุทธเลิศหล้านภาลัย), od imienia króla Buddha Loetla Nabhalai (spotykane jest kilka wariantów transkrypcji nazwy)^[a]. Fregata nosiła numer burtowy: 462^[4].

Okręt został wycofany ze służby w 2017 roku^[12].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Spotykane są wersje zapisu nazwy: „Phutthaloetla Naphalai” (Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 463), „Phuttaloetla Naphalai” (Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 92), „Phuttha Loetla Naphalai” (Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828)
↑ Według Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 598, wyporność 3020 ts w stanie lekkim i 4066 ts pełna.
↑ Według innych źródeł, wycofany 3 sierpnia 1993 roku (Freivogel, Švel i Vuljanić 2014c ↓, s. 87)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 598-599
↑ ^a ^b Ouellet. [w:] Dictionary of American Naval Fighting Ships [on-line]. Naval History and Heritage Command, 2018-08-18. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jane’s Fighting Ships 2002–2003 ↓, s. 460.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 87.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 88
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 89
↑ ^a ^b Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 90
↑ Freivogel, Švel i Vuljanić 2014b ↓, s. 94.
↑ Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828, 832.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Freivogel, Švel i Vuljanić 2014c ↓, s. 87
↑ PatcharapolP. Panrak PatcharapolP., Retired navy frigate opens as floating museum in Sattahip [online], Pattaya Mail, 24 września 2020 [dostęp 2020-09-25] (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Jane’s Fighting Ships 2002–2003. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2002. ISBN 0-7106-2432-8. (ang.).
IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
Zvonimir Freivogel, Boris Švel, Dario Vuljanić. Amerykańskie fregaty typu „Knox”. Część II. „Okręty Wojenne”. Nr 1/2014. XXI (123), styczeń – luty 2014. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
Zvonimir Freivogel, Boris Švel, Dario Vuljanić. Amerykańskie fregaty typu „Knox”. Część III. „Okręty Wojenne”. Nr 2/2014. XXI (124), marzec – kwiecień 2014. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
Zvonimir Freivogel, Boris Švel, Dario Vuljanić. Amerykańskie fregaty typu „Knox”. Część V. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2014. XXI (126), lipiec – sierpień 2014. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.

[nazwa-1] Spotykane są wersje zapisu nazwy: „Phutthaloetla Naphalai” (Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 463), „Phuttaloetla Naphalai” (Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 92), „Phuttha Loetla Naphalai” (Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828)

[6] Według Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 598, wyporność 3020 ts w stanie lekkim i 4066 ts pełna.

[14] Według innych źródeł, wycofany 3 sierpnia 1993 roku (Freivogel, Švel i Vuljanić 2014c ↓, s. 87)

[conw-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Conway’s All the world’s fighting ships 1947–1995 ↓, s. 598-599

[danfs-3] Ouellet. [w:] Dictionary of American Naval Fighting Ships [on-line]. Naval History and Heritage Command, 2018-08-18. (ang.).

[CITEREF''Jane’s_Fighting_Ships_2002–2003''460-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jane’s Fighting Ships 2002–2003 ↓, s. 460.

[jane15-5] Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828

[CITEREFFreivogelŠvelVuljanić2014a87-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 87.

[frei88-8] Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 88

[frei89-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 89

[frei90-10] Freivogel, Švel i Vuljanić 2014a ↓, s. 90

[CITEREFFreivogelŠvelVuljanić2014b94-11] Freivogel, Švel i Vuljanić 2014b ↓, s. 94.

[CITEREF''Jane’s_Fighting_Ships_2015–2016''828,_832-12] Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 828, 832.

[frei87c-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Freivogel, Švel i Vuljanić 2014c ↓, s. 87

[muz-15] PatcharapolP. Panrak PatcharapolP., Retired navy frigate opens as floating museum in Sattahip [online], Pattaya Mail, 24 września 2020 [dostęp 2020-09-25] (ang.).

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[b]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[c]

[12]

US Navy	„Knox” „Roark” „Gray” „Hepburn” „Connole” „Rathburne” „Meyerkord” „W. S. Sims” „Lang” „Patterson” „Whipple” „Reasoner” „Lockwood” „Stein” „Marvin Shields” „Francis Hammond” „Vreeland” „Bagley” „Downes” „Badger” „Blakely” „Robert E. Perry” „Harold E. Holt” „Trippe” „Fanning” „Ouellet” „Joseph Hewes” „Bowen” „Paul” „Aylwin” „Elmer Montgomery” „Cook” „McCandless” „Donald B. Beary” „Brewton” „Kirk” „Barbey” „Jesse L. Brown” „Ainsworth” „Miller” „Thomas C. Hart” „Capodanno” „Pharris” „Truett” „Valdez” „Moinester”
Grecja	„Epiros” „Makedonia” „Thraki”
Tajwan	„Chin Yang” „Lan Yang” „Ning Yang” „Hae Yang” „Fong Yang” „Feng Yang” „Hwan Yang” „Yi Yang”
Meksyk	„Ignacio Allende” „Mariano Abasolo” „Guadaloupe Victoria” „Francisco Javier Mina”
Egipt	„Damyat” „Rasheed”
Tajlandia	„Phutthayotfa Chulalok” „Phutthaloetla Naphalai”