Uczep trójlistkowy
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
uczep trójlistkowy |
Nazwa systematyczna | |
Bidens tripartita L. Sp. pl. 2:831. 1753 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Uczep trójlistkowy[4] (Bidens tripartita L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Znany też jako uczep trójdzielny, uczep dwuzębny[5]. Występuje w Europie, Azji, północnej Afryce i Ameryce Północnej[6]. W Polsce pospolity na obszarze całego niżu i w niższych położeniach górskich.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Wzniesiona, o wysokości 15–90 cm (wyjątkowo do 120 cm), ciemnozielona lub czerwonofioletowa. Jest silnie rozgałęziona.
- Liście
- Ulistnienie naprzeciwległe, liście 3-5-sieczne, odcinek środkowy większy. Ogonki liściowe oskrzydlone, krótkie, blaszka grubo ząbkowana, o prostych ząbkach.
- Kwiaty
- Zebrane we wzniesione lub zwisłe, żółtobrązowe koszyczki składające się wyłącznie z kwiatów rurkowatych, brak kwiatów języczkowatych. Kielich kwiatów przekształcony w 2-4 ości z zadziorami.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]Roślina jednoroczna. Siedlisko: bagna, brzegi wod, mokre łąki. Hemikryptofit, roślina azotolubna. W uprawach rolnych jest chwastem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Bidentetea tripartiti[7]. Kwitnie od lipca do października. Owoce przyczepiają się do sierści zwierząt, piór ptaków lub ubrań ludzi i w ten sposób rozsiewają się (zoochoria, antropochoria). Liczba chromosomów 2n = 48[8].
Zmienność
[edytuj | edytuj kod]Tworzy mieszańce z uczepem śląskim[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ Bidens tripartita, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 472. ISBN 83-01-00129-1.
- ↑ Bidens tripartita na Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2014-01-27].
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Bidens tripartita na Flora of China [dostęp 2014-01-27].
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- BioLib: 41351
- EoL: 469353
- EUNIS: 153990
- Flora of China: 200023540
- Flora of North America: 200023540
- FloraWeb: 836
- GBIF: 5391862
- identyfikator iNaturalist: 75767
- IPNI: 185293-1
- ITIS: 35709
- NCBI: 51276
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-2528
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:185293-1
- Tela Botanica: 9719
- identyfikator Tropicos: 2700308
- USDA PLANTS: BITR
- CoL: LSLN