Ulica Dajwór w Krakowie
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||
 Widoku ulicy w kierunku północnym. | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Długość |
370 m | ||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||
 50°03′05,0″N 19°56′57,6″E/50,051378 19,949346
| |||||||||||||||||||
Ulica Dajwór – ulica w Krakowie, w dzielnicy I, na Kazimierzu.
Łączy ulicę Starowiślną z ulicą św. Wawrzyńca. Jest jednojezdniowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Niegdyś w okolicach ulicy znajdował się folwark, który w 1640 wydzierżawił Marcin Dajwór. W tamtym czasie w miejscu ulicy biegła droga do folwarku, biegnąca wzdłuż murów Kazimierza od strony wschodniej i nosiła nazwę Droga do Dajwora[1].
W 1620 roku przy ulicy wybudowano Synagogę Popera. W trakcie II wojny światowej została ona zdewastowana, a ludność żydowską mieszkającą przy ulicy przesiedlono do getta w Podgórzu. Po zakończeniu działań wojennych synagogę odbudowano[2].
Ulica została w obecnym kształcie wytyczona w latach czterdziestych XIX wieku, a w latach osiemdziesiątych XIX wieku regulując tę część miasta nazwano tę drogę ul. Wałową, jednak ludzie dalej tradycyjnie nazywali ją ul. Dajwór. Z czasem władze miasta oficjalnie zatwierdziły nazwę ul. Dajwór[1].
W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku przy ulicy wybudowano cegielnię, znaną z wyrobu wysokiej jakości dachówek w mieście[3]. Ulicą przebiega torowisko tramwajowe[1].
Zabudowa[edytuj | edytuj kod]
- ul. Dajwór (ul. Szeroka) – średniowieczny mur obronny Kazimierza, 1340[a].
- ul. Dajwór 1 (ul. Szeroka 16) – Synagoga Poppera, 1620.
- ul. Dajwór 2 (ul. Starowiślna 77) – kamienica. Projektował Samuel Singer, 1927.
- ul. Dajwór 3 – kamienica. Projektował Abraham Abramowicz, 1924.
- ul. Dajwór 4 – kamienica, 1887.
- ul. Dajwór 5 – kamienica. Projektował Zygmunt Prokesz, 1927.
- ul. Dajwór 6 – kamienica, 1890.
- ul. Dajwór 10 – hala fabryki maszyn „Molitor”, XX wiek.
- ul. Dajwór 14–16 – kamienica, 1910[b].
- ul. Dajwór 18– budynek, 1931.
- ul. Dajwór 19 – kamienica. Projektował Zygmunt Prokesz, 1924.
- ul. Dajwór 20 (ul. św. Wawrzyńca 24) – kamienica, XIX wiek.
- ul. Dajwór 23 – kamienica, 1900.
- ul. Dajwór 25 (ul. św. Wawrzyńca 22) – kamienica, XIX wiek.
- ul. Dajwór 27 (ul. św. Wawrzyńca 19–25) – elektrownia miejska. Projektował Jan Rzymkowski, Franciszek Mączyński, 1904–1908.
Opracowano na podstawie źródła: Gminnej ewidencji zabytków – Kraków[4].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok z ul. św. Wawrzyńca
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 30 kwietnia 1938 roku wpisany do rejestru zabytków nieruchomych.
- ↑ 3 listopada 1993 roku wpisany do rejestru zabytków nieruchomych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Dajwór, ulica. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1995, s. 41. ISBN 83-85579-48-6.
- ↑ Łuczyńska 1999 ↓, s. 12.
- ↑ Ulica Dajwór | Krakowski-kazimierz.pl [online], 20 stycznia 2015 [dostęp 2024-03-31] (pol.).
- ↑ Gminna ewidencja zabytków – Kraków. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. bip.krakow.pl. [dostęp 2024-03-31]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dajwór, ulica. W: Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1995, s. 41. ISBN 83-85579-48-6.
- Zofia Łuczyńska: Żydowski Kazimierz. Kraków: Pro-Art, 1999. ISBN 83-910753-3-8.