Ulica Pyskowicka w Tarnowskich Górach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Pyskowicka
Stare Tarnowice
Ilustracja
ulica Pyskowicka
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry

Długość

2167 m[1]

Przebieg
światła 0 m ul. kard. Stefana Wyszyńskiego
ul. Wincentego Janasa
150 m (3,5 t) ul. Mieczysława Niedziałkowskiego
650 m (1,5 t) ul. Srebrna
700 m ul. Przy Parku
900 m ul. Jana Śniadeckiego
2167 m ul. Pyskowicka
ul. Wolności (Laryszów, gmina Zbrosławice)
Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Pyskowicka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Pyskowicka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Pyskowicka”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Pyskowicka”
50,438380°N 18,803141°E/50,438380 18,803141

Ulica Pyskowicka w Tarnowskich Górach – jedna z głównych ulic Tarnowskich Gór. Łączy to miasto ze Zbrosławicami, przebiega przez dzielnicę Stare Tarnowice i stanowi jeden z odcinków drogi powiatowej klasy G o numerze 3275S powiatu tarnogórskiego[1].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica Pyskowicka (zaznaczona na niebiesko) na niemieckiej mapie Starych Tarnowic z 1883

Ulica Pyskowicka stanowi kontynuację ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Swój przebieg rozpoczyna na skrzyżowaniu z ulicą Wincentego Janasa, następnie biegnie w kierunku zachodnim, mijając m.in. Zamek w Starych Tarnowicach oraz Wielospecjalistyczny Szpital Powiatowy im. Bronisława Hagera. Kończy się na granicy Tarnowskich Gór z gminą Zbrosławice, a jej kontynuacją jest ul. Wolności w Zbrosławicach[1][2].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa ulicy pochodzi od miasta Pyskowice, w którego kierunku prowadzi. W latach okupacji niemieckiej (1939–1945) ulica nosiła nazwę Peiskretschamerstraße[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Droga łącząca zamek z gródkiem rycerskim oraz kościołem w centrum wsi, której śladem obecnie biegnie częściowo ulica Pyskowicka, musiała istnieć od zarania dziejów Tarnowic[4]. W 1736 roku droga z Tarnowskich Gór do Zbrosławic przez Stare Tarnowice pojawia się na mapie księstwa opolskiego autorstwa Iohannesa Wolfganga Wielanda[5]. W 1806 roku szosa z Tarnowskich Gór prawdopodobnie aż do zamku (będącego wówczas własnością Gottlieba von Büttnera) została utwardzona[6].

W latach 1922–1939 obecna ulica Pyskowicka kończyła się granicą państwową II RP z Niemcami. Na końcu tej ulicy znajdowało się przejście graniczne oraz Placówka Straży Granicznej I linii „Tarnowice Stare”[7] i Placówka Straży Celnej „Stare Tarnowice”[8].

Budynki[edytuj | edytuj kod]

Zamek w Starych Tarnowicach, ul. Pyskowicka 39

Przy ulicy Pyskowickiej znajdują się m.in.:

obiekty wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków[10]:

  • budynek mieszkalny z 1867 roku – ul. Pyskowicka 16-18,
  • kapliczka na słupie z 1880 roku,
  • budynek dawnej świetlicy wiejskiej oraz gospody z przełomu XIX i XX wieku – ul. Pyskowicka 12,
  • budynki mieszkalne z przełomu XIX i XX wieku – ul. Pyskowicka 31 i 40,
  • budynki mieszkalne z początku XX wieku – ul. Pyskowicka 13 i 24,
  • budynki pofolwarczne z początku XX wieku – ul. Pyskowicka 43 i 45,
  • kapliczka z początku XX wieku w murze otaczającym zamek, z figurką Najświętszej Maryi Panny – ul. Pyskowicka 39,
  • stanowiska archeologiczne – średniowieczne ślady osadnictwa i osady z okresu średniowiecza – miejsca o współrzędnych: 50°26′20″N, 18°48′14″E; 50°26′09″N, 18°48′51″E; 50°26′17″N, 18°49′03″E i 50°26′18″N, 18°47′30″E.

Do zabytków nie należą znajdujące się przy ulicy Pyskowickiej budynki m.in. Wielospecjalistycznego Szpitala Powiatowego S.A. NZOZ Szpitala im. dr. Bronisława Hagera (ul. Pyskowicka 47-51) oraz Zarządu Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach (ul. Pyskowicka 54[11]).

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Wielospecjalistyczny Szpital Powiatowy S.A., ul. Pyskowicka 47-51

Według stanu z marca 2024 roku ulicą Pyskowicką kursują autobusy organizowane przez Zarząd Transportu Metropolitalnego[12], obsługujące następujące linie[13]:

  • M107 (Tarnowskie Góry Dworzec – Pyskowice Szpitalna),
  • 3 (Osada Jana Pawilon – Stare Tarnowice GCR),
  • 64 (Tarnowskie Góry Dworzec – Stare Tarnowice Pętla),
  • 80 (Tarnowskie Góry Dworzec – Gliwice Centrum Przesiadkowe),
  • 134 (Tarnowskie Góry Dworzec – Wieszowa Stacja Paliw),
  • 135 (Bytom Dworzec – Stare Tarnowice GCR),
  • 142 (Tarnowskie Góry Dworzec – Strzybnica Kościelna),
  • 191 (Tarnowskie Góry Dworzec – Boniowice Szkoła),
  • 614 (Miasteczko Śląskie Osiedle – Rybna Lotników),
  • 749 (Tarnowskie Góry Plac Zembali – Stare Tarnowice GCR),
  • 780 (Szarlej Kaufland – Stare Tarnowice GCR),
  • 791 (Tarnowskie Góry Dworzec – Boniowice Szkoła).

Przy ulicy zlokalizowane są przystanki autobusowe Stare Tarnowice Szpital oraz Stare Tarnowice Pętla[13].

Mieszkalnictwo[edytuj | edytuj kod]

Według danych Urzędu Stanu Cywilnego na dzień 31 grudnia 2022 roku przy ulicy Pyskowickiej zameldowane na pobyt stały były 264 osoby[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c BIP – Zarząd Dróg Powiatowych w Tarnowskich Górach: Aktualny wykaz dróg powiatowych. 2020-09-09. [dostęp 2020-09-24]. (pol.).
  2. Ulica Pyskowicka w Tarnowskich Górach na mapie Polski Targeo.
  3. Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona: Lata 1939–1945. Plan Tarnowskich Gór. [w:] tarnowskie_gory.fotopolska.eu [on-line]. 2017-02-07. [dostęp 2017-09-24]. (pol.).
  4. Jan Drabina, Okręg tarnogórski przed założeniem miasta. Okręg tarnogórski w średniowieczu w świetle badań historycznych i toponomastycznych, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 39, ISBN 83-911508-3-6.
  5. Jan Kwak, Tarnowskie Góry w okresie habsburskim (1526-1763). Dzieje polityczne, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 79, ISBN 83-911508-3-6.
  6. Przemysław Nadolski, Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918), [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 238, ISBN 83-911508-3-6.
  7. Szkic historyczny z działalności komisariatu Straży Granicznej „Tarnowskie Góry” do 1936 roku. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  8. Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757. 
  9. Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2018-01-20].
  10. a b BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Gminna Ewidencja Zabytków. 2013-09-06. [dostęp 2018-01-27]. (pol.).
  11. Zarząd Dróg powiatowych w Tarnowskich Górach – kontakt.
  12. Pawlik 2019 ↓.
  13. a b Zarząd Transportu Metropolitalnego: Lista przystanków: Tarnowskie Góry. Transport GZM. [dostęp 2024-03-04]. (pol.).
  14. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach: Ludność miasta Tarnowskie Góry według stanu na dzień 31.12.2022 r.. 2023-01-11. [dostęp 2023-01-25]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]